Spis treści:
- Dlaczego sadzenie niektórych gatunków roślin jest zakazane?
- Czego nie wolno sadzić w ogrodzie?
- Kary za posadzenie roślin zakazanych
Dlaczego sadzenie niektórych gatunków roślin jest zakazane?
Planując wiosenne nasadzenia w ogrodzie, musisz pamiętać, że nie wszystkie rośliny ozdobne są w Polsce dozwolone. Sadzenie niektórych gatunków jest zakazane ze względu na ochronę przyrody i zachowanie bioróżnorodności ekosystemów. Dotyczy to przede wszystkim inwazyjnych gatunków obcych (IGO), czyli w tym przypadku roślin, które nie występują naturalnie na danym terenie, szybko się rozprzestrzeniają i negatywnie oddziałują na bioróżnorodność, poprzez wyparcie rodzimej flory.
Warto jednak wyjaśnić, iż nie każdy gatunek obcy jest klasyfikowany jako IGO. Takie rośliny znajdują swoją niszę w nowym środowisku i zagrażają innym gatunkom m.in. poprzez konkurencję pokarmową, zakłócanie funkcjonowania ekosystemu czy przekazywanie groźnych patogenów. IGO są regulowane prawnie na mocy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 oraz późniejszych rozporządzeń wykonawczych, które zawierają wykaz gatunków roślin i zwierząt.
Lista jest stale aktualizowana, a ostatnie zmiany miały miejsce 7 sierpnia 2025 roku. Obecnie znajduje się na niej ponad 40 roślin, które podlegają licznym regulacjom, określonym w rozporządzeniu głównym. Obejmują one m.in. ograniczenia dotyczące uprawy, hodowli, przetrzymywania, importu, sprzedaży czy uwalniania do środowiska naturalnego. Oprócz tego w Polsce obowiązuje także ustawa o gatunkach obcych (Dz. U. poz. 1718) oraz rozporządzenie RM, które zawiera m.in. listę IGO stwarzających zagrożenie dla Polski.
Przeczytaj również: Tych drzew nie sadź w ogrodzie. Eksperci ostrzegają przed 5 gatunkami
Czego nie wolno sadzić w ogrodzie?
W Polsce obowiązuje zakaz sadzenia wszystkich roślin z unijnej listy IGO. Przepis ten obowiązuje bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich, bez konieczności wdrażania prawa krajowego. Polska ma dodatkowo listę gatunków roślin, które stanowią szczególne zagrożenie dla rodzimego ekosystemu:
- azolla drobna (Azolla filiculoides);
- kolcolist zachodni (Ulex europaeus);
- kolczurka klapowana (Echinocystis lobata);
- niecierpek pomarańczowy (Impatiens capensis);
- rdestowiec czeski (Reynoutria x bohemica);
- rdestowiec japoński (Reynoutria japonica);
- rdestowiec sachaliński (Reynoutria sachalinensis).
Co ciekawe, na mocy najnowszego rozporządzenia wykonawczego Unii Europejskiej rdestowce, stwarzające zagrożenie dla Polski zostały uznane za IGO dla całej UE.
Od sierpnia 2025 roku rdestowce są uznawane na inwazyjny gatunek obcy, stwarzający zagrożenie dla całej UE. Na zdjęciu rdestowiec japoński (Reynoutria japonica). Fot. seven75/CanvaPro
Kary za posadzenie roślin zakazanych
Za naruszenie przepisów dotyczących IGO można zostać obciążonym m.in. dotkliwą karą pieniężną. W myśl art. 33 ustawy o gatunkach obcych z dnia 11 sierpnia 2021 r. osoba, która narusza zakazy, podlega administracyjnej karze pieniężnej nawet do 1 000 000 zł. Jej wysokość wymierza regionalny dyrektor ochrony środowiska, właściwy ze względu na miejsce naruszenia przepisów, biorąc pod uwagę warunki i okoliczności naruszenia. W praktyce opłaty mogą być znacznie niższe.
Jednak poza karą administracyjną, takiej osobie może także grozić odpowiedzialność karna. Zgodnie z art. 34 wyżej wymienionej ustawy, w szczególnych okolicznościach może zostać nałożona kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Na wysokość i wymiar nałożonej kary nakłada się wiele czynników, takich jak umyślność działania czy osiągnięte korzyści majątkowe.
Przeczytaj również: Rośliny, które możesz wysiać na ostatnią chwilę. Nie boją się śniegu i mrozów
Źródła: deccoria.pl, gov.pl
Przeczytaj również:
Rośliny pnące odporne na mróz. Te gatunki nie potrzebują ochrony na zimę
Jak zabezpieczyć piwonie przez mrozem? Ważne wskazówki, by bujnie zakwitły wiosną
Co jeszcze można siać i sadzić w grudniu? Lista kwiatów, warzyw, krzewów i drzew