Spis treści:
- Świdośliwa Lamarcka — charakterystyka
- Świdośliwa Lamarcka — uprawa
- Świdośliwa Lamarcka — zastosowanie w ogrodzie
- Świdośliwa Lamarcka — właściwości
Świdośliwa Lamarcka — charakterystyka
Świdośliwa Lamarcka (Amelanchier lamarckii) to gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Ze względu na wygląd owoców krzew nazywany jest też potocznie drzewkiem rodzynkowym lub gołębią jagodą. Choć przez wiele osób gatunek ten traktowany jest jako nowość, to jednak wzmianki o nim można znaleźć w zapiskach pochodzących z XVI wieku.
Świdośliwa Lamarcka znana jest zarówno w Polsce, jak i w licznych krajach Europy Zachodniej i Północnej. Na terenie naszego kraju występuje dziko zwykle w zaroślach i lasach położonych w pobliżu miast. Choć nie jest jeszcze powszechnie znana w Polsce, zdobywa coraz liczniejsze grono zwolenników.
Roślina rośnie w formie rozłożystego krzewu o wzniesionym pokroju. Z biegiem lat może dorosnąć do pokaźnych rozmiarów — nawet 10 m wysokości i wyglądem przypominać okazałe drzewo. Liście świdośliwy są owalne i piłkowane. Początkowo są brązowe, potem przebarwiają się na zielono, a jesienią stają się złociste. Na przełomie kwietnia i maja świdośliwa rozkwita delikatnymi, białymi, miododajnymi kwiatami o zaokrąglonych płatkach. Kwiaty tworzą niewielkie grona o długości około 4 cm, składające się z 8–10 sztuk.
Owoce świdośliwy Lamarcka pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia. Są okrągłe, purpurowo-czerwone, z długimi ogonkami. Rosną zebrane po kilka sztuk w baldachogronach. Pokrywa je też delikatny, woskowy nalot. Z wyglądu przypominają nieco borówkę amerykańską, w środku natomiast mają kilka pestek otoczonych miąższem. Są słodkie i soczyste, nadają się do spożywania na surowo i w formie przetworzonej.
Świdośliwa z czasem osiąga pokaźne rozmiary. Fot. 123RF.com
Świdośliwa Lamarcka — uprawa
Uprawa świdośliwy jest bardzo łatwa i poradzi sobie z nią każdy, nawet początkujący ogrodnik. Roślina bardzo łatwo przystosowuje się do warunków panujących w otoczeniu. Jest również w stanie przetrwać mrozy sięgające -30 stopni Celsjusza. Na co w takim razie należy zwrócić uwagę, planując posadzić świdośliwę w swoim ogrodzie?
- Stanowisko
Najlepszym stanowiskiem do posadzenia świdośliwy będzie słoneczne lub lekko zacienione miejsce w ogrodzie. Warto mieć również na uwadze, że z biegiem lat krzew może bardzo się rozrosnąć, dlatego należy zapewnić mu dużo miejsca do swobodnego rozwoju. Bezpiecznie będzie posadzić świdośliwę w odległości około 3,5 m od pozostałych drzew.
- Podłoże
Krzew najlepiej rośnie na glebach żyznych, piaszczysto-gliniastych umiarkowanie wilgotnych, o zróżnicowanym odczynie wynoszącym od 6,0 do 7,5 pH.
- Sadzenie
Sadzonki świdośliwy w donicach można sadzić praktycznie przez cały okres wegetacyjny, czyli od wiosny do jesieni. Natomiast sadzonki z gołym korzeniem najlepiej będzie sadzić jesienią. Należy też pamiętać o wysypaniu warstwy ściółki wokół bryły korzeniowej, co zapobiegnie wyrastaniu chwastów i odparowywaniu wody z podłoża.
- Podlewanie
Świdośliwa preferuje wilgotne podłoże, dlatego w okresach suszy warto ją podlewać. Jest to o tyle ważne, ponieważ niedobór wody w okresie dojrzewania owoców oraz intensywnego wzrostu rośliny może spowodować mniejsze owocowanie.
- Nawożenie
Zaleca się nawozić świdośliwę nawozem organicznym np. obornikiem. Dobrym rozwiązaniem będzie wysypanie na dnie dołka warstwy oborniku lub kompostu podczas sadzenia rośliny. Dzięki temu już na samym początku uprawy zapewnimy roślinie dawkę substancji odżywczych, która wzmocni jej rozwój. Nawożenie świdośliwy warto powtarzać wiosną i jesienią wykorzystując do tego nawozy wieloskładnikowe, azotowe lub mocznik.
- Owocowanie
Sadząc młodą świdośliwę w swoim ogrodzie, musimy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ jej owocowanie rozpoczyna się po ok. 3-4 latach od posadzenia, a pełnia owocowania następuje po 5-7 latach uprawy. Zwykle owoce świdośliwy dojrzewają na przełomie lipca i sierpnia. Warto wiedzieć, że drzewko to może owocować aż przez 50 lat!
- Przycinanie
Świdośliwa Lamarcka owocuje na pędach zeszłorocznych i starszych, dlatego musimy być bardzo ostrożni podczas przycinania. W przypadku starszych drzew należy usunąć uszkodzone i suche pędy oraz te, które się krzyżują i nadmiernie zagęszczają koronę. Dopiero po około 8-10 latach konieczne będzie silniejsze cięcie odmładzające. Przycinanie świdośliwy najlepiej wykonać w marcu, jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji.
Młode sadzonki świdośliwy, które zostały posadzone wiosną, mocno skracamy, dzięki czemu lepiej się rozkrzewią. Natomiast nowe okazy posadzone jesienią, przycinamy dopiero wiosną kolejnego roku, by przycięte pędy nie przemarzły w sezonie zimowym.
- Rozmnażanie
Świdośliwę rozmnaża się poprzez odrosty korzeniowe, sadzonki zielne i półzdrewniałe, odkłady, a także nasiona. Ta ostatnia metoda jest jednak najbardziej czasochłonna i polecana głównie profesjonalistom.
- Choroby i szkodniki
Świdośliwa jest rośliną bardzo odporną i wytrzymałą, dlatego rzadko bywa ofiarą szkodników. Natomiast problem w uprawie mogą powodować ptaki (gołębie, szpaki, kosy), które chętnie żywią się jej owocami. Aby je odstraszyć, konieczne może być założenie siatek ochronnych.
Owoce świdośliwy zaczynają dojrzewać w lipcu. Fot. 123RF.com
Świdośliwa Lamarcka — zastosowanie w ogrodzie
Roślina może być uprawiana w ogrodach w celach dekoracyjnych, ale również z przeznaczeniem na zbiór owoców. Krzew obficie kwitnie wiosną, z kolei latem rodzi wybarwione i smaczne owoce, a jesienią jego liście przebarwiają się na kolor żółto-czerwony, przez co ogród nabiera życia.
Świdośliwa dobrze komponuje się też z innymi drzewkami ozdobnymi. Krzew często spotyka się w ogrodach stylizowanych na wiejskie. Z uwagi na szybki wzrost, roślina wykorzystywana jest do tworzenia szpalerów czy żywopłotów. Często pełni funkcję tzw. żywego ogrodzenia i wyznacza granice działek lub posesji.
Co można zrobić ze świdośliwy Lamarcka?
Owoce świdośliwy Lamarcka są bardzo aromatyczne, a ich smak jest zbliżony do owoców borówki amerykańskiej. Dodatkowo owoce świdośliwy posiadają właściwości prozdrowotne ze względu na wysoką zawartość witamin A, B oraz C. 100-gramowa porcja owoców świdośliwy zawiera aż 7 razy więcej wapnia, manganu i żelaza niż taka sama porcja borówek amerykańskich oraz 4 razy więcej białka i potasu.
Są także bogate we flawonoidy, które pozytywnie oddziałują na serce i naczynia krwionośne. Są również pomocne przy zwalczaniu grypy, przeziębień i infekcji górnych dróg oddechowych.
Owoce świdośliwy można jeść na surowo oraz wykorzystywać do różnego rodzaju przetworów np. dżemów, soków, powideł czy galaretek. Nic nie stoi na przeszkodzie, by je również suszyć czy mrozić. Są odporne na gnicie, dzięki czemu możliwy jest ich długie przechowywanie.
Przeczytaj również: Najsmaczniejsze odmiany jagody kamczackiej. Sprawdź, zanim kupisz i posadzisz
Wyjaśniamy, jakie odmiany jagody kamczackiej będą najlepsze do uprawy amatorskiej. Fot. 123RF.com
Dżem z borówki amerykańskiej - szybki przepis na INTERIA.TV.