Spis treści:
- Rabarbar – najważniejsze dane i systematyka
- Rabarbar – sadzenie jesienią. Co trzeba wiedzieć?
- Sadzenie rabarbaru jesienią – krok po kroku
- Jak rozmnażać rabarbar – 2 metody
- Uprawa rabarbaru
- Rabarbar – właściwości korzystne dla zdrowia
Rabarbar – najważniejsze dane i systematyka
Rabarbar (Rheum L.) zwyczajowo bywa również nazywany rzewieniem. Należy do rodziny roślin rdestowatych. Najwięcej spośród ok. 60 gatunków tej rośliny można spotkać w Azji, gdzie porasta przede wszystkim skaliste miejsca i górskie łąki. W Polsce najczęściej uprawiane są odmiany tej rośliny o jadalnych ogonkach liściowych, tj. rabarbar ogrodowy, rabarbar kędzierzawy oraz inne gatunki powstałe w ramach krzyżowań i kontrolowanej uprawy. Rabarbar jako warzywo, a nie roślinę ozdobną, zaczęto uprawiać w Polsce dopiero na początku XX w.
Jak wygląda rabarbar? Roślina ta jest wieloletnią byliną, która osiąga nawet do 3 metrów wysokości! Odmiany ogrodowe dorastają jednak zwykle do ok. 1–1,5 m.
Większość liści rabarbaru tworzy przyziemną rozetę, choć niektóre gatunki mają jeszcze drugi rodzaj liści – tzw. liście łodygowe. Drobne białe, różowe lub zielone kwiaty są zwykle zebrane w duże, okazałe kwiatostany. Roślina rosnąca dziko rodzi również owoce – trójkanciaste niełupki. Odmiany ogrodowe praktycznie nie owocują – dla lepszego zbioru kwiatostany wycina się natychmiast po ich wyrośnięciu.
Poza odmianami ogrodowymi znane są również odmiany lecznicze rabarbaru, uprawiane jako zioła. Należą do nich rabarbar lekarski oraz rabarbar dłoniasty, z których przyrządza się napary o działaniu odchudzającym.
Rabarbar – sadzenie jesienią. Co trzeba wiedzieć?
Wszystkie ogrodowe odmiany rabarbaru można swobodnie dzielić, rozmnażać i sadzić zarówno wczesną wiosną (w marcu), jak i jesienią (na przełomie września i października). Jeśli możesz wybrać dowolny z tych terminów, zalecamy zdecydować się na ten jesienny. Dlaczego?
Rabarbar zasadzony jesienią już następnej wiosny wyda pierwsze plony. Co więcej, nie będziesz miał problemu z przechowywaniem wykopanych karp (podziemnych łodyg). Pamiętaj, że niszczeją one pod wpływem powietrza. Stąd też koniecznie trzeba od razu przesadzić je na nowe miejsce albo przechować przykryte mokrymi workami i gazetami. Wówczas jednak trzeba pilnować, aby karpy nie zapleśniały! Nie można też przechowywać ich w zbyt ciepłym miejscu – wpłynie to negatywnie na jakość powstałych z nich sadzonek.
Sadzenie rabarbaru jesienią – krok po kroku
Jak zasadzić rabarbar? Sadzenie jesienią (krok po kroku):
- wybierz odpowiednie stanowisko – najlepiej słoneczne albo półcieniste;
- przekop ziemię na głębokość 15–30 cm;
- umieść sadzonki w wyznaczonych miejscach (zachowaj pomiędzy nimi minimum 1-metrowe odstępy!) i przykryj je ziemią;
- dociśnij ziemię przy sadzonkach i mocno podlej;
- obłóż sadzonki grubą warstwą torfu albo obornika.
Działanie w przedstawiony wyżej sposób zwiększa szansę na przyjęcie się sadzonek i plony już kolejnej wiosny! Jeśli w Twoim ogrodzie dominują lekkie rodzaje ziemi, plony otrzymasz wcześniej (nawet w kwietniu) niż przy glebach ciężkich.
Jak rozmnażać rabarbar – 2 metody
Zastanawiasz się, skąd wziąć sadzonki rabarbaru? Rozmnażanie rośliny możesz przeprowadzić samodzielnie! Oczywiście rośliny kupisz też w sklepach ogrodniczych. Jeśli zdecydujesz się działać we własnym zakresie, do wyboru masz dwie metody na rozmnażanie rabarbaru: podział kęp i wysiew nasion.
Rozmnażanie rabarbaru przez podział kęp
Podziału kęp (czyli tzw. karp) możesz dokonać jesienią albo wczesną wiosną. Późną jesienią, kiedy liście rośliny już obumrą, wybierz silne, mocno rozrośnięte okazy – najlepiej minimum 3–4-letnie. Wykop je i podziel ostrym szpadlem tak, aby każda nowa roślina miała choć jeden silny pąk. Od razu zasadź w ziemi w wybranych wcześniej miejscach.
Wykopane wraz z korzeniami karpy rabarbaru możesz też przechować do wiosny. Ta metoda to tzw. pędzenie rabarbaru. Przykryj karpy mokrymi gazetami i umieść w chłodnym pomieszczeniu. Pilnuj, aby nie wyschły, a temperatura pomieszczenia nie wzrosła – mróz sprawi, że wiosną rabarbar będzie miał więcej pędów. W styczniu przełóż karpy do wyłożonego wilgotnym torfem pojemnika i przenieś w cieplejsze miejsce (idealnie o temp. 10–15°C). Im będzie cieplej, tym dłuższe, ale i delikatniejsze ogonki liściowe rabarbaru uzyskasz. W marcu przesadź rośliny w wybrane miejsca w ogrodzie.
Rabarbar – rozmnażanie z nasion
Druga metoda na rozmnażanie rabarbaru to wykorzystanie nasion. Nasiona rabarbaru wysiej w kwietniu – wkładaj je pojedynczo do niewielkich doniczek wypełnionych ziemią z torfem. Sadzonki przechowuj w ciepłym miejscu – najlepiej w inspekcie albo szklarni. W ostateczności możesz też umieścić je na słonecznym parapecie i okryć folią. Regularnie podlewaj, a w czerwcu, kiedy na sadzonkach pojawią się pierwsze liście, przesadź do ogrodu. Pąki wierzchołkowe twoich sadzonek powinny znaleźć się ok. 2–4 cm pod ziemią.
Fot.123RF.com
Uprawa rabarbaru
Chcesz mieć w ogrodzie bujnie rosnący rabarbar? Uprawa tej rośliny nie jest trudna! Kiedy wiesz już, gdzie siać i sadzić rabarbar, aby zapewnić mu odpowiednie stanowisko, zwróć jeszcze uwagę na odpowiednie podlewanie i nawożenie rośliny.
Podlewanie rabarbaru jest kwestią kluczową – roślina bardzo źle znosi zarówno suszę, jak i przelanie. Najlepiej rośnie, gdy gleba stale pozostaje lekko wilgotna.
Rabarbar jest też rośliną bardzo żarłoczną. Aby uzyskać jak najlepsze plony, pamiętaj więc o intensywnym nawożeniu gleby! Szczególnie ważne jest nawożenie azotem – nawet rośliny wieloletnie potrzebują dużych ilości tego składnika. Po raz pierwszy każdego roku mieszanką nawozu wieloskładnikowego i azotu rośliny trzeba nawozić wiosną, w marcu. Następnie czynność tę dobrze jest powtórzyć w czerwcu i w sierpniu.
Rabarbar bardzo dobrze rośnie na różnych rodzajach gleby – choć preferuje te żyzne, jego uprawa uda się także na bardziej piaszczystych (tutaj jednak gwarancją sukcesu jest odpowiednie nawożenie rośliny). Przed zimą roślina nie wymaga też dodatkowego okrywania. Dobrze znosi zimno i jest odporna na mróz.
Rabarbar rzadko jest atakowany przez choroby albo szkodniki. Jeśli już, to pojawiają się na nim mszyce albo choroba zwana plamistością liści.
Rabarbar – właściwości korzystne dla zdrowia
Rabarbar jest warzywem niskokalorycznym, o niskim indeksie glikemicznym. Mogą więc spożywać go nawet osoby chore na cukrzycę i insulinooporność. W 100 g rabarbaru znajduje się jedynie 15 kcal! Jadalne ogonki liściowe są bogate w witaminy (A, B, C) i składniki mineralne (zwłaszcza potas, żelazo i wapń).
Rabarbar jest także świetnym źródłem kwasów organicznych, tj. kwasu jabłkowego, bursztynowego i szczawiowego. Może być stosowany jako dodatek do wypieków, sałatek albo składnik kompotów owocowych.
W 100 g rabarbaru znajduje się jedynie 15 kcal!Fot.123RF.com
Rabarbar to wieloletnia bylina szczególnie doceniana wiosną. To właśnie wtedy trwa sezon i rozpoczynają się zbiory jego plonów. Aby ogonki liściowe były jak największe i najbardziej mięsiste, dobrze jest wiedzieć nie tylko gdzie, ale też, jak i kiedy sadzić rabarbar. Odpowiednio pielęgnowany sprawi, że zbiory będą imponujące!