Sępolia fiołkowa, łac. Saintpaulia ionantha, to znana roślina doniczkowa, która rzadko jest spotykana pod tą nazwą. Częściej figurują przy niej napisy "fiołek afrykański" lub "fiołek domowy", które nawiązują do koloru jej kwiatów oraz pochodzenia. Kolejna nazwa to "saintpaula", którą roślina otrzymała na cześć odkrywcy barona Waltera von Saint Paul-Illare, który jako pierwszy przywiózł ją do Europy w XIX wieku.
Sępolia, w przeciwieństwie do prawdziwych fiołków, nie wywodzi się z rodziny fiołkowatych, a ostrojowatych, czyli roślin, których naturalnym środowiskiem jest tropikalna i subtropikalna strefa klimatyczna Afryki oraz piętra alpejskie Andów i Himalajów. W przypadku fiołka afrykańskiego jest to wspaniała i kolorowa Tanzania. Tam można spotkać fiołki, np. wędrując wzdłuż gór Usambara.
Fiołek afrykański ma bardzo charakterystyczną budowę. Aby móc przetrwać w wysokich pasmach górskich, tworzy gęstą rozetę grubych, mięsistych, okrągłych i owłosionych liści. Blaszki mają lekko karbowane brzegi i krótkie szypułki. U większości odmian są ciemnozielone z lekką niebieską lub czerwoną poświatą oraz czerwonym spodem.
Pośród liści wyrastają krótkie pędy o długości 15 cm, które są zakończone groniastymi kwiatostanami. Okwiaty składają się z 5 półokrągłych, szerokich, satynowych płatków, które otaczają żółte pylniki. Występują w wielu różnych kolorach. Najpopularniejsze są odmiany fioletowe, ale można spotkać także białe, różowe i czerwone, a nawet dwukolorowe. Pięknie prezentują się na tle ciemnych liści. Co więcej – kwitną przez cały rok, dzięki czemu przestrzeń nigdy nie wygląda nudno.
Fiołek afrykański – uprawa
W polskich warunkach sępolia jest uprawiana jako kwiat doniczkowy, ponieważ nie jest mrozoodporna i nie byłaby w stanie przetrwać mroźnej zimy. Minimalna temperatura w pomieszczeniu powinna wynosić 12 st.C. Jeśli spadnie poniżej tej wartości – fiołek afrykański zaczyna obumierać.
Zaletą kwiatów jest łatwość w uprawie, dzięki czemu to doskonały wybór dla dzieci i osób, które rozpoczynają swoją przygodę z hodowlą roślin doniczkowych. Aby zdrowo rosnąć potrzebują:
- jasnego stanowiska, gdzie dociera rozproszone światło – wbrew pozorom sępolia nie lubi mocnego, bezpośredniego słońca, jak w Afryce na pustyni, a łagodnego oświetlenia. Należy pamiętać, że fiołek rośnie głównie w pasmach górskich, w miejscach, gdzie promienie słoneczne nie docierają bezpośrednio. Dlatego najlepszym wyborem dla niego będzie północny lub wschodni zachodni pokój, blisko okna. Można ustawić sępolię na południowym lub zachodnim parapecie, pod warunkami, że szyba będzie nieco osłonięta od słońca, np. zazdrostką lub roletą, a zimą nie będziesz otwierać tam okna,
- żyznego i przepuszczalnego podłoża o pH 5-5,6 – warto zadbać o warstwę drenażu, aby w doniczce nie zalegała woda. Fiołek ma słabo rozbudowany system korzeniowy, więc przy nadmiernej wilgoci może zacząć gnić. Dobrym wyborem jest mieszanina uniwersalnej ziemi ogrodowej z torfem i piaskiem lub perlitem. Pamiętaj, aby sadzić rośliny pojedynczo w doniczkach, ponieważ umieszczone w jednym pojemniku mogą wzajemnie się zagłuszać i słabiej kwitnąć,
- ciepła – sępolie najlepiej rozwijają się w optymalnej temperaturze między 18 a 22°C. Co ciekawe, nie przeszkadza im kaloryfer ani inne źródła ogrzewania, za to nie tolerują wilgoci i zimna.
Roślina może od czasu do czasu potrzebować również "przerwy". Kiedy zauważysz, że roślina kwitnie słabiej niż dotychczas, ogranicz podlewanie i przenieś ją do pomieszczenia, gdzie temperatura wynosi od 10 do 15°C. Po 1,5-2 miesiącach fiołek powinien zacząć tworzyć więcej pąków.
Pielęgnowanie fiołków na co dzień
Zapewniłeś sępolii doskonałe warunki do rozwoju? Świetnie! Czas nauczyć się, jak prawidłowo o nią dbać. Aby nie dopuścić do uszkodzenia rośliny, należy pamiętać o:
- regularnym, ale rzadkim podlewaniu – fiołki należy nawadniać, mniej więcej 2 razy w tygodniu, gdy podłoże przeschnie. Można to sprawdzić po kolorze ziemi (gleba staje się lekko szara) lub palpacyjnie – dotykając jej. Odstaną wodę w temperaturze pokojowej należy wlać do podstawki i poczekać ok. 1 godziny, a pozostały płyn odlać. Pamiętaj, żeby podczas podlewania nie zmoczyć liści, ponieważ bardzo tego nie lubią i zaczynają przez to chorować,
- systematycznym, choć niezbyt obfitym nawożeniu – sępolie nie lubią, gdy ziemia zawiera zbyt dużo minerałów. Dlatego lepiej dokarmiać je rzadko, co ok. 2-3 tygodnie. Do tego używaj nawozu do roślin kwitnących, który zawiera starannie dobrane składniki pobudzające kwitnięcie.
Choć sępolia preferuje wilgotne powietrze, nie należy pod żadnym warunkiem spryskiwać jej liści ani kwiatów. Nagromadzona woda to idealne środowisko do rozwoju grzybów i innych pasożytów, które mogą doprowadzić do uszkodzenia rośliny. Aby zwiększyć poziom wilgotności powietrza w pomieszczeniu, ustaw nawilżacz z dala od fiołka i/lub umieść doniczkę na podstawce wypełnionej keramzytem i zalanej wodą.
Natomiast jeśli chcesz oczyścić liście z nadmiaru kurzu, sięgnij po czysty pędzelek z okrągłym, gęstym włosiem do aplikowania sypkiego pudru i omieć nim wszystkie liście. Przecieranie ich materiałem nie tylko nie przyniesie oczekiwanych skutków, ale także może uszkodzić delikatne włoski na blaszkach.
Fiołek afrykański zachwyca kwiatami w rozmaitych kolorach. Kompaktowe rozmiary pozwalają uprawiać roślinę w każdym, nawet najmniejszym mieszkaniu. Fot.123RF.com
Najczęstsze problemy z uprawą fiołków w doniczce
Mimo wielu starań fiołek nie wygląda tak jak powinien? To może być skutek niewłaściwej pielęgnacji. Jeśli sępolia:
- nie kwitnie i zaczyna wyginać się w kierunku okna, oznacza to, że wybrane miejsce jest za ciemne i należy przestawić roślinę bliżej źródła światła. Pamiętaj, że sępolia potrzebuje rozproszonego źródła światła, aby mogła zawiązywać kwiaty,
- ma jasne plamy na liściach, znaczy, że spędziła zbyt dużo czasu oświetlana przez słońce. Fiołek najlepiej czuje się w jasnym pomieszczeniu, ale bezpośrednia ekspozycja na promienie słoneczne może powodować poparzenia liści,
- ma brązowe kwiaty i liście, objaw choroby grzybowej, tzw. szarej pleśni. Wynika często z nadmiernego podlewania lub zalewania części rośliny podczas nalewania wody do doniczki. Należy szybko odseparować sępolię od innych kwiatów, usunąć wszystkie porażone elementy i spryskać ją preparatem grzybobójczym w odstępach 2-3 tygodni,
- ma suche kwiaty, znaczy, że została celem ataku wciornastków! Te małe, niewielkie szkodniki żywią się głównie sokiem i tkankami roślinnymi, przez co pozbawiają fiołka energii do życia. Żerują pod spodem liści, więc czasami trudno je zauważyć, jednak wystarczy poobserwować roślinę przez dłuższy czas, aby zauważyć nieproszonych gości. Zainfekowaną roślinę należy skierować na kwarantannę i wykonać oprysk lub zastosować specjalne pałeczki przeciw szkodnikom.
Pamiętaj, żeby reagować od razu, gdy zauważysz, że coś niepokojącego dzieje się z sępolią. Dzięki szybkiej decyzji jest szansa, że uratujesz roślinę.
Sięgnij po fiołka afrykańskiego, jeśli chcesz stworzyć ciekawą i kolorową dekorację okna. Sprawdź!
Autor: Redakcja Deccoria.pl