Grab pospolity to rodzimy gatunek drzewa liściastego z rodziny brzozowatych (Betulaceae), obejmujący swym zasięgiem Europę, Azję Mniejszą, Kaukaz oraz Iran. W naturalnym środowisku chętnie rośnie w towarzystwie dębów, tworząc tzw. lasy grądowe. W nasadzeniach miejskich często buduje żywopłoty i szpalery, w przemyśle służy do wyrobu instrumentów, narzędzi, części maszyn oraz drobnych przedmiotów użytkowych.
Grab pospolity: wysokość
Drzewo dorasta do 15-20 m, w sprzyjających warunkach do 25 m wysokości. Chcesz założyć żywopłot z grabu i zastanawiasz się, jak szybko uzyskasz gęstą ścianę zieleni? W przypadku grabu pospolitego przyrost zależy od wieku rośliny. Młode, kilkuletnie osobniki rosną dość wolno, później szybciej. Faza bardzo intensywnego przyrostu (tzw. okres pędzenia) przypada na 30-40 rok życia rośliny. Graby przestają rosnąć po ok. 80 roku życia, natomiast stuletnie osobniki zazwyczaj zaczynają już usychać.
Jak wygląda grab pospolity?
Grab wyrasta na krótkim, czasami wielokrotnym pniu, naznaczonym podłużnymi wgłębieniami. Wzniesione do góry gałęzie tworzą nieregularną, miotlastą koronę o kształcie zbliżonym do jajowatego.
Grab pospolity to roślina jednopienna. To znaczy, że jeden osobnik wypuszcza zarówno kwiaty męskie (tutaj zwisające kotki), jak i żeńskie (tu w formie luźnych kłosów). Liście są dość duże (ok. 12 cm), eliptyczne, zakończone piłkowanymi brzegami. Owoce są niewielkie (ok. 0,5 cm) i wyposażone w trójklapowe skrzydełka.
Jak wygląda grab pospolity w zależności od wieku? Kora u młodych osobników jest popielata i gładka, natomiast u starszych roślin – ciemnoszara i lekko spękana. Świeże przyrosty są zielone i owłosione, potem ciemnieją i tracą meszek. Co ciekawe, młode graby zrzucają uschnięte liście dopiero na wiosnę.
Grab pospolity: odmiany
Gatunek występuje również w postaci ciekawych odmian uprawnych (kultywarów), które różnią się wyglądem i wymaganiami. Oto niektóre z nich:
- Grab pospolity Albert Beeckman: o bardzo dekoracyjnej koronie, wys. do 10 m;
- Grab pospolity Columnaris: o regularnym, kolumnowym pokroju, wys. do 10 m;
- Grab pospolity Fastigiata: o geometrycznym, wąskostożkowym pokroju, wys. do 15 m;
- Grab pospolity Foliis Argenteovariegatis Pendula: o ładnym pokroju i nakrapianych liściach, wys. 5-10 m;
- Grab pospolity Frans Fontaine: szybko rosnąca, o bardzo zwartym pokroju, wys. do 10 m;
- Grab pospolity Lucas: o kolumnowym pokroju, wys. do 8-10 m;
- Grab pospolity Monument: o gęstej, regularnej koronie, wys. do 6 m;
- Grab pospolity Nana Compacta: wolno rosnąca, wys. do 5 m;
- Grab pospolity Pendula: o wiszącym pokroju, zwykle szczepiona na pniu.
Grab pospolity: wymagania
Grab pospolity nie toleruje upałów ani tęgich mrozów, dlatego najlepiej się czuje w regionach o umiarkowanym klimacie. Pod względem światła nie ma wielkich wymagań. Razem z bukiem należy do nielicznej grupy drzew, którym nie przeszkadza zacienione stanowisko. Najlepszym podłożem dla grabów są gleby gliniaste, piaszczysto-gliniaste, świeże i próchnicze. Najgorszym – gleby suche, ubogie, zakwaszane i stale mokre.
Grab pospolity w ogrodzie
Grab to doskonała roślina na żywopłot lub szpaler, ponieważ dobrze znosi formowanie i przycinanie. Niemniej ten gatunek ładnie prezentuje się również jako soliter, czyli pojedyncze drzewo na wolnej przestrzeni. W soliterowych nasadzeniach graba pospolitego pielęgnacja ogranicza się do przygotowania żyznego podłoża oraz podlewania młodych okazów.
Nieco więcej wysiłku wymaga założenie żywopłotu. Jak zacząć? Sadzonki grabu pospolitego wysadź w odległości 20-25 cm od siebie. Drzewka w pojemnikach można sadzić cały rok, rośliny kopane z gruntu najlepiej sadzić na wiosnę lub późną jesienią. Żywopłot wymaga regularnego podlewania, można w tym celu założyć instalację nawadniania kropelkowego. Jeśli chodzi o nawożenie grabu pospolitego, sadzonki warto najpierw dokarmiać nawozami organicznymi (3-4 razy w sezonie), później nawozami azotowymi i potasowymi.
Stanowisko: Cieniste, półcieniste, słoneczne
Wilgotność: Podłoże umiarkowanie wilgotne
Roślina ozdobna z: Liście
Podlewanie: -
Wysokość: Powyżej 20m
Pokrój: Kolumnowy, drzewiasty
Termin kwitnienia: -
Zimozielone: nie