Ziemniak: pochodzenie i charakterystyka
Ziemniak przywędrował do Europy z Ameryki Południowej w XVI wieku. Początkowo miał być rośliną zdobną, jednak szybko doceniono go za jadalne, smaczne bulwy. Obecnie ziemniak stanowi nieodzowny element kuchni polskiej oraz wielu innych krajów europejskich. W uprawie rozpowszechnionych jest aż 130 odmian ziemniaka, choć w naszej rodzimej kuchni największą popularność zwykł ziemniak irga.
Ziemniak: wygląd rośliny
Ziemniak to jednoroczna roślina, dorastająca do około 1 metra wysokości. Część nadziemną stanowią grube, mięsiste łodygi, tworzące gęsty krzak o pokroju wzniesionym lub pokładającym. Roślina wytwarza też duże, zielone i dość sztywne liście z dobrze widocznym unerwieniem głównym i pobocznym.
W okresie wegetacji na pędach ziemniaka pojawiają się niewielkie, białe kwiaty, zebrane w luźne grona. W zależności od odmiany kwiaty mogą mieć też barwę niebieską, fioletową lub czerwonawą. Na miejscu przekwitłych kwiatów pojawiają się zielone jagody. Owoce te są trujące, podobnie jak wszystkie nadziemne części ziemniaka.
Część jadalną ziemniaka stanowi podziemna bulwa. W zależności od odmiany może ona mieć różną wielkość, kształt oraz kolor skórki. Przeważnie jest ona żółta, ale popularne są też odmiany o skórce różowej, fioletowej i czerwonej. Miąższ ma barwę białą, żółtą albo kremową.
Ziemian: wymagania i uprawa
Ziemniak to roślina ciepłolubna, która do prawidłowego rozwoju potrzebuje temperatur w zakresie 15-22ºC. Należy sadzić go, dopiero gdy temperatura powietrza przekroczy 8ºC, bo młode siewki są szczególnie wrażliwe na przymrozki.
Ziemniak preferuje także stanowiska słoneczne. Lubi gleby stale, ale umiarkowanie wilgotne, najlepiej żyzne i dobrze przepuszczalne. Pod uprawę warto wybrać ziemię zasobną w substancje odżywcze i taką, która szybko się nagrzewa. Ziemniak jest stosunkowo tolerancyjny pod względem podłoża, ale najlepiej czuje się na ziemiach piaszczysto-gliniastych.
Kiedy i jak sadzić ziemniaki?
Wczesne odmiany ziemniaka sadzi się już na przełomie marca i kwietnia, gdy temperatura przekracza 8ºC. Późniejsze odmiany można sadzić w drugiej połowie kwietnia. Ziemia pod uprawę powinna być zbronowana i oczyszczona z chwastów.
Do sadzenia nadają się jedynie zdrowe bulwy, bez żadnych widocznych uszkodzeń mechanicznych. Należy rozmieścić je w odstępach około 20-40 centymetrów, a pomiędzy rzędami zachować odległość minimum 60 centymetrów. Bulwy przed zasadzeniem można podkiełkować, a po umieszczeniu w gruncie przykryć około 2-centymetrową warstwą ziemi.
Termin zbioru ziemniaka zależy od odmiany. Wczesne można zbierać już w czerwcu, z kolei odmiany późniejsze dopiero we wrześniu.
Ziemniak: podlewanie i pielęgnacja
Ziemniak preferuje podłoża wilgotne, więc w czasie susz należy podlewać sadzonki. Niezbędne są także zabiegi pielęgnacyjne, takie jak okopywanie, usuwanie chwastów czy ochrona przed szkodnikami, głównie przed stonką.
Nawożenie ziemniaka zależy od żyzności gleby. Na podłożach żyznych ziemniaka można sadzić w drugim roku po oborniku. Z kolei na glebach piaszczystych i ubogich w pierwszym roku po oborniku.
Poza nawozami organicznymi potrzebne mogą być także nawozy azotowe lub humusowe na mniejszych obszarach.
Stanowisko: Półcieniste, słoneczne
Wilgotność: Podłoże umiarkowanie wilgotne
Roślina ozdobna z: Kwiaty
Podlewanie: Obfite
Wysokość: 0,5m- 1m
Pokrój: Wzniesiony
Termin kwitnienia: Lipiec, sierpień, wrzesień
Zimozielone: -