Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak długo rozkłada się plastik
- Jak długo rozkłada się szkło
- Jak długo rozkładają się resztki warzyw i owoców
- Jak długo rozkładają się ubrania
Odpady – niekończąca się opowieść
Być może niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak duży wpływ na nasze życie mają odpady generowane przez nas każdego dnia. Codziennie wynosimy ze sklepu pełne reklamówki produktów w szklanych, plastikowych, metalowych lub papierowych opakowaniach, które czasem od razu i bezrefleksyjnie wyrzucamy. Wydawałoby się, że przecież jest dobrze, skoro odruchowo segregujemy śmieci odbierane następnie przez śmieciarkę. Ale czy na pewno?
W Polsce wytwarza się około 135 milionów ton odpadów rocznie! Każdy obywatel ma więc na swoim sumieniu około 300 kg śmieci w ciągu roku. I choć w porównaniu z innymi krajami w Unii Europejskiej wypadamy nieco lepiej (tam generowanych jest nawet 600 kg śmieci na osobę na rok), to mamy mniejszy odsetek odpadów poddanych recyklingowi.
Polska ma najmniejszy odsetek odpadów poddanych recyklingowi Fot. 123RF/PICSEL
Plastik nie jest może największym zagrożeniem, ale...
Plastik stanowi jedno z największych zanieczyszczeń środowiska, gdyż jego produkcja z roku na rok rośnie. Może nie prowadzi do szybkiego obumierania roślin tak, jak np. nie zutylizowane metale ciężkie, ale z pewnością problem z plastikiem jest spory. Choćby dlatego, że poza tym, co duże i widoczne, istnieje też mikroplastik. Jest on wykorzystywany m.in. w produkcji peelingów, brokatu czy pasty do zębów. Uwalniany jest także podczas degeneracji np. butelek PET pod wpływem ich starzenia się, temperatury, wody czy innych czynników środowiskowych. Stanowi ogromne zagrożenie dla środowiska, tym bardziej że występuje naprawdę wszędzie i można jedynie mówić o jego większym lub mniejszym stężeniu. Został znaleziony nawet w ludzkim kale! Jak to możliwe? Sugeruje się, że do organizmu dostaje się wraz z pożywieniem. Obecność mikroplastiku udowodniono m.in. w wodzie butelkowanej, wodzie z kranu, piwie oraz w rybach.
Jak długo rozkłada się plastik?
Zdecydowanie bardzo długo. Szacuje się, że rozkład plastiku może trwać nawet 1000 lat! W zależności od postaci tego tworzywa sztucznego wygląda to tak:
- pieluchy jednorazowe: 250-500 lat,
- podpaski: 500-800 lat,
- papierki po cukierkach: 450 lat,
- butelka PET: 100-1000 lat,
- plastikowe kubki: 50 lat,
- plastikowe słomki: 200 lat,
- foliowa reklamówka: 300-400 lat.
Ile rozkładają się śmieci wykonane z innych tworzyw sztucznych?
Tworzywa sztuczne to nie tylko plastik. Może być to także powszechnie stosowany spieniony polistyren czy mieszanki różnych gatunków gumy.
- opony: 50-80 lat,
- kubek styropianowy: 50 lat,
- styropian: nie ulega biodegradacji,
- gumowe podeszwy butów: 50-80 lat,
- żyłka wędkarska: 600 lat.
Styropian nie podlega biodegradacji Fot. 123RF/PICSEL
Jak długo rozkłada się papier?
Papier to bezpieczny materiał dla środowiska, choć zdarza się, że nasączany jest klejami lub pokrywany laminatem. Choć sam w sobie jest ekologiczny i bardzo szybko się rozkłada, to każdy dodatek farby bądź lakieru wydłuża ten czas. Wpływ na jego rozkład mają również warunki środowiskowe, takie jak np. wilgotność otoczenia. Dlaczego? Takie warunki sprzyjają rozwojowi bakterii i grzybów przyspieszających degradację tego odpadu. Przyjmuje się, że średni czas trwania rozkładu papieru wynosi około 6 miesięcy. Przykładowo:
- chusteczki: 3 miesiące,
- karton: 2 miesiące,
- bilety komunikacyjne: 3 miesiące,
- gazeta: 6 tygodni,
- papierowa torebka: 4 tygodnie,
- karton po mleku: 5 lat.
Jak długo rozkłada się szkło?
Szkło produkowane jest z piasku kwarcowego. Może rozkładać się nawet 4000 lat, a według niektórych źródeł nawet wcale. Niewiarygodne? A jednak. Na szczęście nie jest ono toksyczne dla nas i środowiska, do tego można je wielokrotnie przetwarzać i ponownie wykorzystywać. Stłuczka szklana po oczyszczeniu i odpowiednim rozdrobnieniu wraca prosto do huty szkła.
Szkło może rozkładać się nawet 4000 lat, ale jest łatwe w odzyskiwaniu i recyklingowaniu Fot. 123RF/PICSEL
Jak długo rozkłada się metal i aluminium?
W przypadku produktów z metalu i aluminium, w kwestii ich czasu rozkładu ważna jest jakość materiału. Im szybciej ulega on korozji, tym szybciej degraduje. Puszki konserwowe przeznaczone do przechowywania żywności mają niższą jakość niż puszki aluminiowe, dlatego dużo szybciej ulegają rozkładowi. Stal, jeśli zostanie pokryta farbą, może z powodzeniem rozkładać się tyle samo co aluminium. Wyjątkiem są tu metale szlachetne, których czas rozkładu jest naprawdę bardzo długi i może wynosić tysiące lat. Warto więc dbać o to, aby zwłaszcza one trafiały do recyklingu. Przykłady:
- Folia aluminiowa: nie ulega biodegradacji,
- Puszka aluminiowa: 200-250 lat,
- Puszka konserwowa: 10 lat.
Jak długo rozkładają się odpady spożywcze i organiczne?
Tak naprawdę wszystko zależy od rodzaju żywności. Średni okres degradacji tego typu produktów wynosi od 2 do 12 tygodni, nie jest więc jednorodny. Wpływ na długość rozkładu mają także warunki atmosferyczne. Choć liście degradują stosunkowo szybko, to w niesprzyjających warunkach może potrwać to nawet 8 miesięcy.
- skórka pomarańczy: 6 miesięcy,
- skórka od banana: 2 lata,
- ogryzek jabłka: 6 tygodni.
Skórka banana rozkłada się nawet przez 2 lata Fot. 123RF/PICSEL
Ile rozkładają się ubrania?
Bawełniane ubrania nie stanowią wielkiego wyzwania dla natury. Dość szybko ulegają rozkładowi. Problem pojawia się wtedy, gdy w odzież została wykonana z tkanin syntetycznych. Polimery użyte w produkcji takich ubrań nie występują naturalnie w przyrodzie, w dodatku każde pranie uwalnia do wody ok. 2 g plastiku. Te mikroskopijne włókna bywają połykane przez organizmy żyjące np. w oceanach, a stamtąd trafiają wprost do naszych kuchni. Brzmi przerażająco? Jeśli troszczysz się o środowisko, zacznij skrupulatnie sprawdzać skład kupowanej odzieży. Wśród sztucznych materiałów znajdziesz właśnie poliester, elastan, nylon, poliakryl, akryl oraz poliamid. Tak wygląda szacunkowy czas rozkładu ubrań:
- bawełniana koszula: 2-5 miesięcy,
- bawełniane rękawiczki: 3 miesiące,
- tkanina nylonowa: 30-40 lat,
- wyroby z płótna: 12 miesięcy,
- skórzane buty: 25-40 lat,
- odzież z wełny: 1-5 lat.
Ubrania z nylonu rozkładają się przez 40 lat Fot. 123RF/PICSEL
A co z resztą śmieci?
Są przecież jeszcze takie odpady, które bardzo często lądują na naszych trawnikach lub chodnikach, zamiast do koszy. Tak, to właśnie niedopałki papierosów oraz gumy do żucia. Wyrzucony i niedopalony papieros będzie towarzyszył nam jeszcze przez 10, a nawet 12 lat. Natomiast guma do żucia raptem o połowę mniej (5 lat). Zaskakujące? Z kolei, jeśli nie wrzucisz baterii do elektrośmieci, bardzo możliwe, że natknie się na nią kolejne pokolenie. Ich czas degradacji jest również bardzo długi i może wynosić 100 lat.
Co dalej?
Świadomość tego, ile rozkładają się śmieci, pozwala racjonalnie zarządzać odpadami i podejmować kroki w celu coraz lepszej ochrony środowiska. Mimo to ten proces jest tak długi, że jeśli nie uda nam się zapanować nad każdym jednym odpadem, z pewnością konsekwencje odczują kolejne pokolenia. Siłą rzeczy, temat ten będzie coraz częściej przenikał nie tylko do filmów dokumentalnych, ale także do codziennego życia. Pytanie o to, jakie śmieci rozkładają się najdłużej padło nawet w „Milionerach”! Czy potrafiłbyś teraz na nie odpowiedzieć?
Redakcja Deccoria.pl
"Teraz wiesz": Tony plastiku w oceanach. Rozkłada się do 450 lat! na INTERIA.TV.