Spis treści:
- Ładniejszy kuzyn wróbla
- Czy zięba zimuje w Polsce?
- Jakie zwyczaje mają zięby?
- Czym dokarmiać zięby w zimie
Ładniejszy kuzyn wróbla
Zięba zwyczajna (Fringilla coelebs) jest wielkości zbliżonej do wróbla, ale wystylizowana znacznie bardziej subtelnie. Ma smuklejszą sylwetkę i charakterystyczny krótki, mocny dziób, typowy dla łuszczaków. Najpiękniej wyglądają samce w okresie lęgowym. Wyróżniają się popielato-niebieską głową, czarną przepaską nad czołem, rudobrązowymi policzkami i delikatnie różową piersią. Grzbiet jest brązowy, kuper zielony. Zarówno samce, jak i samice mają na skrzydłach dwie białe pręgi na czarnym tle, jedną nieco grubszą. Są one widoczne szczególnie podczas lotu. Samiczki zięby mają stonowane, ziemiste kolory: szarości, oliwki, beże, również z białoczarnymi pasami na skrzydłach. To właśnie one częściej mylone są z wróblem.
Długość ciała zięby to zwykle 14-16 cm, a rozpiętość skrzydeł wynosi około 24–29 cm. Masa waha się między 18 a 26 g, choć samce w okresie jesiennym mogą przybierać na wadze. Od wróbla ziębę różni również śpiew. Samce, szczególnie w okresie lęgowym, są zagorzałymi piewcami. Potrafią wyśpiewać nawet 2000 pieśni dziennie. Kiedyś te ptaki hodowane były właśnie dla głosu, w Belgii organizowano im nawet ptasie konkursy śpiewacze. W Niemczech za dobrze śpiewającego samca płacono niegdyś równowartość krowy.
Tym, co jeszcze odróżnia zięby od wróbli, jest styl życia. Nie są to typowo miejskie ptaki, nie pojawiają się w centrach, gdzie gęstej zabudowie nie towarzyszy zieleń. Preferują parki, obrzeża lasów czy gęsto zarośnięte ogrody. Jedynie zimą zbliżają się bardziej do siedzib ludzkich, w poszukiwaniu pożywienia. Oba ptaki, choć podobne, nie wchodzą więc sobie w paradę.
Przeczytaj również: Dlaczego sikorki stukają w szybę? Powieś im karmnik na odpowiedniej wysokości i wrzuć te smakołyki
Czy zięba zimuje w Polsce?
Zięba zwyczajna to ptak wędrowny, ale coraz częściej spotykany u nas przez cały rok. Jest to związane z coraz łagodniejszymi zimami. Dawniej większość ptaków migrowała na południe Europy, lecz dziś szczególnie samce pozostają zimą w Polsce. Dotyczy to zwłaszcza zachodnich i południowych regionów kraju. Samce, jeśli migrują, to niedaleko. Wylatują najpóźniej i wracają najwcześniej, mają silny instynkt pilnowania swojego terytorium. Jeśli opuszczają na zimę miejsca lęgowe, wracają do nich już w lutym, tworząc pozbawione samic stada.
Często może nam się wydawać, że zięby w ogóle nie opuszczają terenu Polski. Widujemy je przecież przez cały rok. Bywa jednak, że nie są to te same ptaki, które śpiewały nam latem. Zięby, choć mogą migrować przez tysiące kilometrów, starają się jednak zostać jak najbliżej swoich ptasich ojczyzn. Osiadają tam, gdzie zima wydaje się choć trochę łagodniejsza. Zdarza się więc, że ptaki z zachodniej Polski migrują na południe, a ich miejsce zajmują stada ze wschodnich części naszego kraju. Ich miejsce z kolei zajmują stada zza wschodniej granicy.
Samce zięby, szczególnie w okresie lęgowym, potrafią wyśpiewać nawet 2000 pieśni dziennie. Fot. Fernando Sanchez de Cotro/CanvaPro
Jakie zwyczaje mają zięby?
Zięby są bardzo adaptacyjne i potrafią żyć w różnorodnych środowiskach, od lasów, przez parki, aż po ogrody i przydomowe zadrzewienia. Unikają jedynie miejsc całkowicie pozbawionych zieleni. Przez cały rok żyją w stadach, łącząc się w pary jedynie w okresie lęgowym. Jaja składają raz do dwóch razy w roku.
Co ciekawe, u tego gatunku to samica jest konstruktorką misternie plecionego gniazda. Buduje je z mchu, traw, korzonków, porostów, pajęczyn, a wnętrze wyścieła piórami i włosiem. W tym czasie samiec pilnuje swojego terytorium i dba, by nikt nie przeszkodził żonie w wiciu rodzinnego gniazda. Samica składa zwykle 4-7 jaj i wysiaduje je sama. Młode karmi jednak wspólnie z samcem i to od niego pisklęta uczą się śpiewu.
W kwestii diety zięba nie jest szczególnie wybredna. Wiosną żywi się głównie owadami, ich larwami i pajęczakami, przez co jest cennym sprzymierzeńcem ogrodników. Jej żarłoczność pomaga w ograniczeniu liczby szkodników. Jak wskazuje Radosław Nawrot w serwisie zielona.interia.pl "Druga część łacińskiej nazwy zięby to coelebs, co oznacza kawalerię. Bo też ptaki te niczym kawaleria potrafią szarżować na jakiś teren, obsiąść go masowo i objadać z nasion." Przez resztę roku zjada wszelkie nasiona, owoce i pąki roślin. W tym czasie również podchodzi bliżej do ludzkich siedzib, by szukać pożywienia. Możemy ją zobaczyć, jak kroczy po trawniku, unikając skakania. Nie jest płochliwa i można się do niej zbliżyć na odległość 10 metrów.
Przeczytaj również: Zrób karmnik dla sikorek, który nic nie kosztuje. Wykorzystasz to, co masz w domu, a ptaki będą zachwycone
Czym dokarmiać zięby w zimie
Zięby nie są typowymi bywalcami karmników nie dlatego, że się ich boją, czy nie lubią towarzystwa. Po prostu wolą żerować na ziemi, często między liśćmi albo na śniegu. Są przy tym doskonałe w samodzielnym wyszukiwaniu sobie pożywienia. Możesz im jednak w tym pomóc, zostawiając w ogrodzie gęste zarośla, w których te ptaki czują się jak ryba w wodzie. Odnajdą w nich pozostawione na zimę owoce, nasiona traw czy pąki drzew.
Jeśli chcesz dokarmiać zięby w zimie, rób to odpowiedzialnie. Pokarm dla tych ptaków powinien być jak najbardziej zbliżony do naturalnego. Żadnych okruchów chleba czy resztek ze stołu. Zamiast tego wysyp w odległych miejscach ogrodu nasiona, niesolone orzechy, suszone owoce lub tłuszczowe kule z ziarnami. Zimą zięby potrzebują kalorycznego pokarmu i preferują nasiona oleiste. Pomoże im siemię lniane i nasiona konopi. Największym jednak przysmakiem tych ptaków jest łuskany słonecznik.
Jeśli nie chcesz wysypywać nasion bezpośrednio na glebę, wystaw ziębom deskę na ziemi. Podawaj niewielkie ilości pokarmu, bo pozostawiony będzie się psuł i zaszkodzi ptakom. Regularnie sprzątaj miejsce z resztek, postaw też obok miseczkę z wodą. Taki naziemny karmnik sprawdzi się doskonale nie tylko w przypadku zięb. Odwiedzą go również inne ptaki preferujące niskie żerowanie, na przykład równie barwne rudziki.
Źródła: deccoria.pl, zielona.interia.pl
Przeczytaj również:
Prosty do zrobienia karmnik dla wiewiórek. Jest tam miejsce na smakołyki i potrzebną im wodę
Zrób kule mocy dla ptaków. Sikorki i rudziki tłumnie zlecą się jako pierwsze