Spis treści:
- Wołek zbożowy – charakterystyka
- Wołek zbożowy – funkcjonowanie
- Wołek zbożowy – szkodnik w domu
- Wołek zbożowy – zwalczanie
Wołek zbożowy – charakterystyka
Wołek zbożowy (Sitophilus granarius, Sitophila granaria, Calandra granaria) to niewielki (ok. 4 mm), bezskrzydły chrząszcz, łatwo rozpoznawalny po brązowym, chitynowym pancerzyku. Pancerz ten jest dość twardy, a jego główna funkcja to zabezpieczenie wnętrzności owada przed zgnieceniem. Wołek zbożowy należy do rodziny ryjkowcowatych, o czym świadczy dobrze widoczny, wydłużony ryjek zakończony aparatem gryzącym. Owad ten nie ma skrzydeł, ale dzięki trzem parom odnóży potrafi bardzo szybko się przemieszczać.
Wołek zbożowy jest gatunkiem synantropijnym, czyli blisko związanym z siedliskiem i działalnością człowieka. Cechą charakterystyczną tych gatunków jest świetne przystosowanie do życia w środowisku przekształconym przez człowieka. Występują na terenie całej Polski, natomiast nie spotka się ich w naturze.
Wołek zbożowy posiada twardy pancerz koloru czarnego, bądź brązowego w zależności od wieku. Fot.123RF.com
Wołek zbożowy – funkcjonowanie
Samice wołka zbożowego składają jaja w ziarnach zbóż, z jaj wylęgają się larwy i w ciągu około 40 dni przepoczwarzają w dorosłe chrząszcze. Dorosłe osobniki wychodzą na świat, wygryzając w ziarnach otwór. W przypadku braku zboża, samice mogą składać jaja także w kukurydzy, a nawet w makaronie czy suchym chlebie! Szczególnie chętnie chrząszcze lęgną się w wilgotnym ziarnie.
Wołek zbożowy jest owadem aktywnym nocą. W ciągu dnia chowa się w ciemnych zakamarkach, dlatego jego wykrycie nie zawsze jest łatwe. Dodatkowo, jaja i larwy są ukryte w środku ziaren zboża czy makaronu, dlatego, kupując te produkty, nie ma możliwości sprawdzenia, czy nie zostały zaatakowane. Niestety wiele zależy od tego, w jakich warunkach przechowywane jest ziarno czy mąka w dużych magazynach – bo to stamtąd trafiają do sprzedaży detalicznej.
Przeczytaj również: Jak pozbyć się muszek owocówek szybko i skutecznie? 5 sprawdzonych sposobów
Latem muszki owocówki są prawdziwą zmorą. Fot. 123RF.com
Wołek zbożowy – szkodnik w domu
Nie ulega wątpliwości, że posiadanie w domu jakichkolwiek robaków czy pasożytów jest uciążliwe i nieprzyjemne. Niektóre z nich jednak nie robią szkód, a są jedynie niemile widzianymi gośćmi. W przypadku wołka zbożowego niestety tak nie jest – zobacz, jakie szkody może wyrządzić ten pasożyt.
- Zanieczyszcza jedzenie odchodami, które powodują ich gnicie i rozwój bakterii.
- Zostawia na produktach spożywczych resztki chitynowego pancerza – są one szkodliwe dla ludzkiego zdrowia: wywołują problemy żołądkowe, a także mają działanie alergizujące, które może doprowadzić nawet do problemów z oddychaniem i astmy (szczególnie narażeni na to są pracownicy magazynów ze zbożem i mąką).
- Wołki pozostawione same sobie będą się rozmnażać i zanieczyszczać kolejne produkty.
- Podczas żerowania wołki zbożowe podnoszą temperaturę produktów, co doprowadza do zaparzania zboża – w domowych zapasach raczej nie jest to groźne, natomiast może zniszczyć zapasy zboża w większych magazynach.
Wołek zbożowy największe spustoszenie powoduje w dużych magazynach i spiżarniach, gdyż może zniszczyć nawet 20% zbiorów. Niestety, gdy zalęgnie się w domu, także powoduje straty – aczkolwiek na znacznie mniejszą skalę. Chrząszcze legną się w mące, ryżu, kukurydzy, kaszy, migdałach, płatkach owsianych czy suchych warzywach strączkowych. Co ciekawe, wołki nie lęgną się w zbożach rosnących na polu – nie umieją tam przetrwać.
Wołek zbożowy jest bardzo trudny do zwalczenia, jednak ma kilka słabości. Fot.123RF.com
Wołek zbożowy – zwalczanie
Wołka zbożowego trudno jest zwalczyć, gdyż często w początkowej fazie jest niezauważony – jaja składane są w ziarnach, larwy i osobniki też się tam rozwijają. Dopiero gdy owad wyjdzie na zewnątrz, można go dostrzec. Co więcej, dorosłe osobniki w ciągu dnia chowają się w najciemniejszych zakątkach szafek i szuflad, mogą być więc na pierwszy rzut oka niezauważalne.
-
Zwalczanie wołka zbożowego – domowe sposoby
Zobacz, jak poradzić sobie z wołkiem zbożowym, gdy pojawi się w twojej kuchni.
- Często sprawdzaj zapasy – potrząsaj opakowaniami kaszy, przesypuj mąkę, makarony i inne tego typu produkty. Wołek zbożowy nie lubi hałasu i się go boi, dlatego będzie uciekał – uda ci się w ten sposób sprawdzić, czy w ogóle masz tego pasożyta w kuchni.
- Jeśli zauważysz chociaż jednego owada – wyrzuć zapasy. Nie da się ich oczyścić w żaden sposób, a nawet tam, gdzie wydaje ci się, że wołka zbożowego nie ma, mogą być jego odchody. W pozostawionych odchodach momentalnie zaczynają się mnożyć bakterie.
- Umyj dokładnie i zdezynfekuj wszystkie szafki, aby pozbyć się ewentualnych odchodów.
- Możesz spróbować uratować produkty poprzez trzymanie ich przez miesiąc w lodówce – w tak niskiej temperaturze giną zarówno jaja, jak i larwy. Teoretycznie produkt nadaje się do spożycia, lepiej jednak nie dawać go ludziom, a rozsypać np. ptakom.
W walce z wołkiem zbożowym przede wszystkim należy postawić na profilaktykę. Fot.123RF.com
-
Zwalczanie wołka zbożowego przy pomocy wyciągów z roślin
Zwalczanie szkodników przy pomocy roślin to bardzo stary sposób – jego niezaprzeczalną zaletą jest to, że jest całkowicie naturalny i nie wpływa negatywnie na człowieka ani na środowisko. Rośliny albo ekstrakty z nich z powodzeniem stosuje się w ogrodzie czy w domowej uprawie. Jak wykorzystać je do walki z wołkiem zbożowym?
- Najskuteczniejsze działanie ma proszek z wrotycza pospolitego, nostrzyka żółtego, krwawnika pospolitego, mięty polnej, mięty pieprzowej, bzu czarnego, lawendy wąskolistnej, szałwii czy pieprzu czarnego. Większość z tych roślin można wykorzystać jako odstraszacz moli albo innych domowych pasożytów.
- Dobrze działa także olej z eukaliptusa, kurkumy długiej i mięty zielonej – nasączone nimi płatki kosmetyczne działają odstraszająco, ale i owadobójczo.
- Sproszkowana bazylia, bodziszek, kminek i tymianek dodane do pokarmu zabijają wołka – produkty spożywcze pójdą co prawda do wyrzucenia, ale przy tym pozbędziesz się całej populacji tego chrząszcza.
-
Wołek zbożowy – zwalczanie specjalnymi specyfikami
Czasami pasożyty są tak uciążliwe, że ciężko pozbyć się ich łagodnymi, domowymi sposobami. Można sięgnąć wtedy po specjalistyczne środki.
Jednym z nich są pułapki na wołki zbożowe w postaci lepów – przykleja się je do drzwiczek/ścianek szafki. Jest to sposób skuteczny, by wyłapać dorosłe osobniki, jednak nie zadziała, dopóki larwy są umieszczone w ziarnach. Nie jest też specjalnie higieniczny i wygodny, bo do lepu mogą przyczepiać się także inne rzeczy poza owadami.
Ryzykownym sposobem jest zastosowanie chemicznych preparatów, np. o działaniu dymo- lub zapachotwórczym. Sprawdza się to na dużych powierzchniach (np. w magazynach), jednak w domu może być drażniące dla człowieka i toksyczne dla produktów spożywczych. Raczej się więc tego nie rekomenduje, a inne preparaty owadobójcze niestety na wołka zbożowego nie działają.
Wołek zbożowy to podstępny pasożyt, który lęgnie się i rozwija w produktach spożywczych niezauważenie. Gdy pierwsze dorosłe osobniki widać gołym okiem, najczęściej jest już za późno na uratowanie zaatakowanego jedzenia. Zainfekowane produkty trzeba wyrzucić, aby mieć pewność, że nie zostały w domu jaja i larwy tego osobnika, a także jego odchody. Jako prewencję można stosować w kuchennych szafkach wyciągi i proszki z odstraszających wołki roślin.
Przeczytaj również: Te rośliny odstraszają meszki. Posadź je wokół domu!
Co odstrasza meszki? Te sposoby pomogą je zwalczyć! Fot.123RF.com
Krety w ogrodzie. Jest na nie sposób, ale pod jednym warunkiem na INTERIA.TV.