Spis treści:
- Charakterystyka bzu lilaka
- Bez lilak - dmiany lilaka pospolitego
- Bez lilak - uprawa
- Jak pielęgnować bez?
- Kiedy kwitnie bez?
- Przycinanie bzu
- Choroby bzu lilaka
Charakterystyka bzu lilaka
Cechą charakterystyczną wielu odmian krzaków bzu jest słodki zapach kwiatów. Kwiatostany mają kształt rozgałęzionych gron lub wiech. W zależności od odmiany, kwiaty mogą być fioletowe, różowe, białe lub nawet błękitne. Liście bzu lilaka mogą występować w różnych odcieniach zieleni. Jesienią ich wygląd nie ulega zmianom. Osiągają długość około 12 cm. Bez lilak, a właściwie lilak pospolity (Syringa vulgaris), to popularny krzew liściasty, który należy do rodziny oliwkowatych.
Co więcej, bez lilak to roślina wieloletnia. Lilak w ogrodzie może cieszyć oko wielu pokoleń. Dożywa aż do 200 lat. Rośnie jednak w bardzo umiarkowanym tempie. Po 20 latach może osiągnąć maksymalnie 7 m wysokości (najwyższe odmiany).
Bez lilak - odmiany lilaka pospolitego
Istnieje około 1000 odmian bzu. Różnią się one kolorem i kształtem kwiatów, terminem kwitnienia, a także osiąganymi rozmiarami drzewka. Poza lilakiem pospolitym możesz natknąć się też na lilak węgierski, perski, chiński, Meyera oraz wiele innych.
- Lilak pospolity „Andenken an Ludwig Späth” - to odmiana, której kwiaty zachwycają ciemnym, głębokim odcieniem fioletu. Wydzielają bardzo silny, słodki zapach. Krzew ma zwarty pokrój. Dorasta do ok. 4 m.
- Lilak pospolity „Excellent” - często spotykany w ogródkach tzw. bez biały to najczęściej odmiana „Excellent”. Jego kwiatostany mogą mieć nawet 30 cm długości. Krzew cechuje się dość szybkim wzrostem.
- Lilak pospolity „Katherine Havemeyer” - wybierz „Katherine Havemeyer”, jeśli poszukujesz lilaka o wyjątkowym wyglądzie. Ma on duże kwiatostany, które mogą wręcz uginać się pod własnym ciężarem. Kwiaty są pełne, fioletowe z zewnątrz, perłowe w środku. Ta odmiana może dorastać do 5 m wysokości.
- Lilak pospolity „Sensation” - rzadko spotykany „Sensation” ma proste kwiaty w kolorze różowofioletowym. Cechą charakterystyczną są biało obrzeżone płatki. To odmiana niska (do 3,5 m), idealna do mniejszych ogrodów.
- Lilak pospolity „Primrose” - kolejna rzadka, niska odmiana. „Primrose” wyróżnia się nietypowym, kremowożółtym kolorem kwiatów. Dorasta do 2,5 m wysokości.
- Lilak pospolity „Madame Lemoine” - odmiana o białych, pełnych kwiatach. Kwitnie późno. Pierwsze kwiaty pojawiają się na przełomie maja i czerwca. Długo utrzymują się w wazonach.
Przeczytaj również: Lilak pospolity – ozdabia ogród i wzmacnia zdrowie. Poznaj jego właściwości lecznicze
Bez lilak – uprawa
Lilak to krzew prosty w uprawie. Jeśli odpowiednio o niego zadbasz, to każdej wiosny nagrodzi cię pięknymi, pachnącymi kwiatami. Najlepszą porą na posadzenie krzewu bzu jest wczesna jesień. Sadzonka bzu powinna trafić do gleby jeszcze przed pierwszymi przymrozkami. Krzaki bzu najlepiej rosną w pełnym słońcu. W bardziej zacienionych miejscach bez lilak nie osiągnie pełni kwitnienia. Możliwe też, że kwiaty nie pojawią się w ogóle.
Gleba dla bzu lilaka powinna być żyzna i przepuszczalna. Jeśli ziemia w twoim ogrodzie jest gliniasta, możesz wspomóc roślinę przez zapewnienie jej drenażu. Przed posadzeniem krzewu wysyp na dno dołka warstwę żwiru. Zapewnisz w ten sposób odpływ nadmiaru wody z bryły korzeniowej. Bez lilak lubi umiarkowanie wilgotną ziemię. Unikaj sadzenia go w pobliżu zbiorników wodnych i w zagłębieniach terenu. Nadmiar wilgoci może powodować gnicie korzeni. Naraża też krzew na atak chorobotwórczych grzybów.
Jak pielęgnować bez?
Krzewy bzu nie wymagają szczególnej pielęgnacji. Lilak pospolity doskonale radzi sobie samodzielnie. Często zdarza mu się nawet dziczeć. Jeśli jednak chcesz, by wyglądał nieskazitelnie i kwitł obficie, poświęć mu nieco uwagi. Bez lilak lubi umiarkowanie wilgotne podłoże. Podlewaj go tylko w czasie przedłużającej się suszy. Regularnie nawadniaj tylko młode, niedawno posadzone krzewy. Raz w roku, jeszcze przed rozpoczęciem kwitnienia, zasil glebę nawozem do roślin kwitnących. Nie musisz tego robić w przypadku młodych drzewek bzu. Jeśli lilak rośnie na ziemi ubogiej w składniki odżywcze, możesz nawozić go co ok. trzy miesiące mieszanką wieloskładnikową o wolnym działaniu.
Kiedy przesadzać bez? Najlepiej jesienią. W przypadku starszych okazów może to jednak nie być łatwe ze względu na wielkość bryły korzeniowej i konieczność wykopania odpowiednio dużego dołka. Jeśli zdecydujesz się przenieść krzew, wykonaj najpierw cięcie części nadziemnej. Odciążysz w ten sposób korzenie, które będą musiały poświęcić trochę czasu na regenerację.
Kiedy kwitnie bez?
Kwiatostany lilaka pospolitego są jedną z oznak prawdziwej wiosny. Pierwsze kwiaty pojawiają się zazwyczaj w maju. W przypadku odmian wczesnych (np. „Mirabeau”) można zaobserwować je już w drugiej połowie kwietnia. Po kilku tygodniach kwitnienia na krzewie pozostają już tylko mało atrakcyjne owocostany.
Jeśli chcesz dłużej cieszyć się słodkim zapachem bzów w ogrodzie, zdecyduj się na kilka odmian o różnych terminach kwitnienia.
Przycinanie bzu
Lilak pospolity wymaga regularnego przycinana. Regularnie obcinaj obsychające kwiatostany. Wtedy fioletowy krzew zakwitnie obficie w kolejnym roku. Co kilka lat wykonaj cięcie odmładzające. Nie czekaj z tym do jesieni. Kwiatostany lilaka pojawiają się na młodych pędach zeszłorocznych. Cięcie wykonane po zakończonym kwitnieniu pozwoli roślinie na regenerację przed nadchodzącą zimą i wytworzenie gałązek pod przyszłe kwiaty. Wycinaj tylko najstarsze pędy.
Bez lilak potrzebuje odpowiedniego zabiegu. Fot. 123RF.com
Jeśli lilak już mocno zdziczał, możesz przyciąć cały krzew na wysokość ok. 70 cm. Pozwoli mu to na odzyskanie młodego wyglądu. Weź jednak pod uwagę fakt, że tak radykalnie przycięty krzew bzu może nie zakwitnąć w kolejnym roku.
Choroby bzu lilaka
Jak niemal każda roślina ogrodowa, także lilak może paść ofiarą szkodników lub chorób. Do najczęściej występujących chorób bzu należą: bakterioza, werticilioza i askochytoza. Bakterioza objawia się szybko rozwijającymi się zmianami w obrębie liści. Porażone pędy brązowieją, schną i opadają. W krótkim czasie zamierają całe wierzchołki gałęzi. W takim wypadku wykonaj kilkukrotny oprysk specjalistycznym preparatem zawierającym miedź.
Werticilioza może przenieść się na bzy z krzewów owocowych. Atakuje system korzeniowy lilaka pospolitego. Z czasem zaczyna on tracić na wyglądzie: jego liście żółknieją i opadają. Krzew przestaje rosnąć, kwitnie bardzo skąpo. Jeśli twój lilak w ogrodzie więdnie, chociaż podłoże jest dobrze nawodnione, to znak, że konieczne będzie zastosowanie preparatu grzybobójczego.
Askochytoza również jest wywoływana przez grzyby. Jej charakterystycznym objawem jest brązowienie i skręcanie się liści lilaka. Takie liście jednak nie opadają, a pozostają na gałęziach. Powstrzymaj się wtedy od polewania wodą liści rośliny. Askochytoza przenosi się wraz z kroplami. Szybko usuń zarażone pędy, a całej roślinie zafunduj kilkukrotny oprysk odpowiednim preparatem.
Przeczytaj również:
Czym nawozić laurowiśnię, żeby szybciej rosła i pięknie kwitła? Uprawa i pielęgnacja laurowiśni
Krzewuszka słabo rośnie i nie chce kwitnąć? Sprawdź, jak uprawiać barwny krzew
Wiosna w ogrodzie. Najpiękniejsze krzewy są łatwe w uprawie na INTERIA.TV.