Spis treści:
Jesienny zbiór warzyw
Późne zbieranie dojrzałych plonów z warzywnika ma wiele zalet. Jeśli jakieś warzywa nadają się do zrywania, wyjmowania lub obcinania bezpośrednio z grządki i nie szkodzą im jesienne chłody, warto w ten naturalny sposób przechowywać je, zamiast przenosić do piwnic czy innych części domu. Ma to jeszcze jedną zaletę, późnojesienne warzywa trzymane na grządkach dłużej potrafią znacznie lepiej smakować.
Jakie produkty z warzywnika zbieramy od października, a które najlepiej smakują, gdy dopiero w listopadzie wskakują na talerz? Lista zimnolubnych warzyw, którym warunki typowe dla krótkiego dnia wyraźnie służą, jest naprawdę długa. Co ciekawe, sporo z tych produktów można nie tylko spożywać zaraz po zbiorze, lecz także z powodzeniem mrozić. W ten sposób zachowują charakterystyczny smak, świeżość i cenne właściwości na dłużej. Są też takie warzywa, które w określonej temperaturze tracą goryczkę, która dominuje w nich po zebraniu z grządki, dlatego delikatne przechłodzenie jest im oraz ich smakoszom naprawdę na rękę.
Bardziej wrażliwe warzywa korzeniowe, w tym np. buraki ćwikłowe, lubią, gdy zbiera się je przed końcem października. W podobnym terminie z grządek zaczynają znikać kalafiory, późne kapusty głowiaste odmiany czerwonej i białej, stopniowo wycina się sałaty i endywie, a także świeży szpinak. Później, bo w listopadzie z warzywników ogrodnicy zbierają pasternak i skorzonerę, pietruszkę i brokuły, wycina się kapustę pekińską w miarę jej dorastania, na talerze zaczyna trafiać rzodkiew biała. Roszponka może spokojnie zostać przed domem do wiosny, podobnie jak pietruszka naciowa, jarmuże czy pory.
Na grządkach wiele warzyw czeka na zbiór do późnej jesieni. Niektórym chłody służą, inne są bardziej wrażliwe, dlatego termin zbiorów jest ważny dla jakości plonu. Fot. venerala/123rf.com
Jakie warzywa zbierać najpóźniej?
Jak widać, na grządkach u doświadczonego ogrodnika sezon na ekologiczne, zdrowe i wartościowe warzywa właściwie nie ma końca. Po zbiorze jednych można z powodzeniem wysiewać i uprawiać kolejne okazy, zajmując przestrzeń w warzywniku aż do samej wiosny. Świeże warzywa z działki mogą tym samym trafiać na talerze do października, listopada, niektóre jeszcze w grudniu, a inne przez całą zimę, wydobyte wprost spod śniegowej okrywy. Późna jesień to pora zbiorów takich oto smakołyków, zanim po nie sięgniesz, sprawdź, jakie mają potrzeby po zabraniu z warzywnika.
- Pory – doskonałe jesienne odmiany np. 'Bartek', 'Titus', 'Juhas' należy wykopywać na bieżąco i jak najszybciej spożywać. Jeśli chcesz przechować je w prawidłowych warunkach, pory możesz ewentualnie przenieść w skrzyniach przełożonych słomą do zimnej piwnicy, to jednak nie wydłuży specjalnie ich przydatności do spożycia. Te smaczne warzywa możesz za to spokojnie zostawić na grządce do późnej jesieni, a po wykopaniu zadołować tam, gdzie rosły. W ten oto prosty sposób najlepsze okazy będziesz mógł przyrządzać i zjadać nawet całą zimę, nie stracą jędrności, smaku i odżywczych wartości. Pamiętaj tylko, że gleba zimą lubi zamarzać, dlatego w miejscu przechowywania wykorzystać matę termoizolacyjną w dowolnie wybranej formie, dzięki której zawsze zdołasz dostać się do swoich zbiorów.
- Marchew i selery – te wspaniałe warzywa korzeniowe nie mogą trafić do pomieszczenia bezpośrednio po zbiorze. Zanim przeniesiesz je do piwnicy, pozostaw je posortowane i odpowiednio przygotowane na grządce. Rozłożone na glebie przechłodzą się i nabiorą smaku. Nie zwlekaj w ich przypadku z terminem zbioru, najlepiej marchewki i selery wykopywać przed końcem października.
- Pietruszka – ta smaczna kuzynka marchwi może spokojnie poczekać na grządce nawet do listopada, więc nie musisz specjalnie spieszyć się z jej zbiorem. Po co czekać? Chłodniejsze dni pozwalają warzywom ustabilizować wzrost i powoli dojrzeć w smaku. Zebrane pietruszki nadają się do dołowania w ziemi pod izolującą warstwą zgrabionych liści lub słomy. Jeśli zależy ci na dłuższym dostępie do świeżej natki, zielonej i soczystej, nie zbieraj wszystkich okazów, tylko pozostaw część korzeni w gruncie. Zerwiesz je nawet zimą.
- Kalafiory – bezpośrednio po zbiorze potrzebują przechłodzenia, najlepiej jeśli trafią otulone liśćmi na półkę w lodówce. Maksymalny czas przechowywania wynosi średnio 2 tygodnie. Poleżą dłużej, gdy zbierzesz je, nim całkiem dojrzeją.
Jarmuż będzie lepszy, gdy pozostanie na grządce znacznie dłużej niż inne warzywa. Fot. kitleong/123rf.com
- Jarmuż i kapusta brukselska – te wspaniałe warzywa kapustne najlepiej smakują, gdy choć trochę zetnie je mróz. To dzięki niemu znika charakterystyczna dla nich goryczka, a smak wygładza się i pogłębia. Kapustę brukselską możesz zebrać z grządki nawet we wrześniu, ale lepiej tego nie rób. Poczekaj przynajmniej do listopada, najwytrwalsi polecają w jej przypadku zbiory grudniowe. Jarmuż wymaga regularnego obrywania zewnętrznych warstw liści, dzięki czemu możesz wciąż zbierać smakowite części warzywa, zostawiając na grządce serce, z którego nadal będą wyrastać kolejne piętra aż do silniejszych mrozów lub, w łagodniejszej aurze, nawet przez całą zimę.
Przeczytaj również: Bez tego już w kilka dni możesz stracić całe zbiory. Oto sposób na przechowywanie warzyw ciepłolubnych
Jak temperatura wpływa na smak warzyw?
Niektóre warzywa najlepiej rosną wtedy, gdy upały wreszcie zelżały, noce stały się wyraźnie chłodniejsze, a wieczory bardziej wilgotne. W zależności od gatunku wiele z nich potrafi dojrzewać w takich warunkach nawet do października czy listopada, tworząc bombę witamin i wyrazistego smaku.
Wiele warzyw dopiero po przemrożeniu nabiera smaku. Niska temperatura służy im również po zbiorze, dlatego zwróć uwagę na to, jak je przechowujesz. Fot. lightpoet/123rf.com
Niewielkie rzepowate, m.in. moje ulubione rzodkiewki uprawiane jesienią tworzą dobrej jakości smaczne zgrubienia, które zachowują doskonałą strukturę i wyrazisty smak, nierzadko lepszy niż z letniej uprawy. Pomaga im w tym niższa temperatura, która nie pozwala na to, by korzeń tracił pożądany kształt, a rośliny silnie szły w pędy i rozwijały kwiaty.
Świetnym wyborem na jesienne zbiory, przedłużające się często do zimy, gdy tylko pogoda sprzyja i nie dochodzi o gwałtownych spadków temperatur, jak podczas zim stulecia, są gatunki liściowe. Część z nich trzeba zebrać przed nadejściem ostrych przymrozków i zjeść dość szybko, bo kiepsko się przechowują nawet w lodówce. Inne bez obaw możesz pozostawić na grządce lub we wcześniej przygotowanym dole. Zima im niestraszna i pod szorstką okrywą, obrywane na bieżąco, są w stanie nawet doczekać wiosny.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Bezkonkurencyjna metoda przechowywania cebuli. Główki będą twarde i zdrowe długie miesiące
Kiedy wykopywać ziemniaki? W ten sposób przechowasz je w dobrym stanie nawet rok
Jak ograniczyć liczebność szkodników w glebie? Zrób to teraz, na wiosnę będą efekty