Tasznik pospolity: występowanie i wygląd rośliny
Tasznik pospolity pochodzi najprawdopodobniej ze wschodniej części Morza Śródziemnego, ale spotykany jest praktycznie na całym świecie, w tym również w Polsce. Najczęściej porasta u nas trawniki, torowiska oraz tereny ruderalne (mocno przekształcone przez człowieka). Pojawia się też w szczelinach między płytami chodnikowymi, w ogrodach, sadach, przy drogach i na wysypiskach śmieci.
Tasznik pospolity osiąga przeważnie od 15 do 40 cm wysokości. Łodyga jest wzniesiona, mocna i gruba. Rozgałęzia się już u podstawy. Pojawia się ona tuż po uformowaniu się rozety z liści w przyziemiu. Młode, początkowe liście rosną naprzeciwlegle. Mają one jajowaty lub eliptyczny kształt. Liście właściwe są wydłużone i ząbkowane na brzegach. Łodygę porastają podobne, ale osadzone na krótkich ogonkach mniejsze listki.
Od maja do października tasznik zakwita na biało lub bladoróżowo. Drobne kwiaty są zebrane w luźny groniasty kwiatostan. Owocem tasznika jest dwuczęściowa łuszczyna (sucha, pękająca torebka), w której znajduje się ok. 10 nasion. Zachowują one zdolność kiełkowania przez 5 lat. Roślina przeważnie wydaje łącznie blisko 5 tysięcy nasion.
Wymagania tasznika pospolitego
Tasznik pospolity nie ma zbyt dużych wymagań. Preferuje nasłonecznione stanowiska, ale nie przeszkadza mu także półcień. Można go spotkać na wszystkich rodzajach gleb, ale najlepiej rośnie na żyznym, nawożonym obornikiem, pulchnym i przepuszczalnym podłożu o niskiej zawartości wapnia.
Tasznikowi wystarcza umiarkowana ilość wody, przy czym jest odporny zarówno na duże opady, jak i na suszę. Wytrzymuje też duże różnice temperatur. Jego wzrostu nie zakłóca ani nawożenie, ani zmiana odczynu pH gleby. Roślina jest więc trudna do wytępienia.
Szkodliwość i zwalczanie tasznika pospolitego
Tasznik pospolity błyskawicznie się rozprzestrzenia. Z jednej rośliny w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego mogą pojawić się aż cztery pokolenia. Szkodzi przede wszystkim uprawom rzepaku oraz roślin kapustowatych, do których sam przynależy. Rzadziej pojawia się wśród zbóż, roślin okopowych i w ogrodach warzywnych. Tasznik przenosi choroby grzybicze typowe dla rodziny kapustowatych na inne uprawy i jest żywicielem szkodników typowych dla kapusty, np. śmietki kapuścianej, bielinków, mszycy kapuścianej i wciornastków.
Tasznika pospolitego na niewielkim terenie można usuwać mechanicznie, wyrywając chwasty ręcznie czy też z pomocą brony, kultywatora lub pielnika. Jeśli występuje on na większym obszarze, należy sięgnąć po odpowiednie herbicydy. Na polach rzepaku można zastosować preparaty z chlomazonem – bezpośrednio po wysiewie rzepaku lub do wykształcenia się ósmego liścia. W ogrodach warzywnych można stosować opryski.
Właściwości i zastosowanie tasznika pospolitego
Tasznik pospolity dawniej, w tym już w starożytnym Rzymie, miał zastosowanie w ziołolecznictwie. Był on wykorzystywany jako środek na krwotoki, w tym do tamowania krwawień z nosa. Używano go również podczas przeziębień jako środka napotnego i na obniżenie ciśnienia krwi.
We współczesnym ziołolecznictwie tasznik rosnący w czystym środowisku (z dala od dróg) polecany jest na zmniejszenie krwawienia miesiączkowego, jednak należy go stosować po konsultacji z lekarzem. W Chinach i Japonii tasznik jest dzikim warzywem. Jada się go także w Europie (w Dalmacji i Hercegowinie). Jadalne są liście i owoce, nazywane potocznie chlebkiem świętojańskim.
Stanowisko: Słoneczne
Wilgotność: Roślina tolerancyjna
Roślina ozdobna z: -
Podlewanie: Umiarkowane
Wysokość: -
Pokrój: Wzniesiony
Termin kwitnienia: -
Zimozielone: -