Spis treści:
- Czym jest przydomowa oczyszczalnia ścieków?
- Przydomowa oczyszczalnia ścieków – przepisy prawne
- Kiedy nie można zbudować przydomowej oczyszczalni ścieków?
- Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków?
- Czy można uniknąć przykrych zapachów?
- Ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Czym jest przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Z przydomową oczyszczalnią ścieków można zetknąć się zwykle podczas budowy wymarzonego domu jednorodzinnego na terenie, w którym nie funkcjonuje sieć kanalizacji. Tworzy ją zespół urządzeń, które pomagają neutralizować ścieki wytwarzane w domu, usuwając aż do 90 proc. zanieczyszczeń. Oczyszczone przy jej pomocy ścieki mogą być odprowadzane do gruntu lub do podziemnego przepływowego zbiornika, który pozwala wykorzystać je np. do podlewania trawnika.
W rezultacie jest to rozwiązanie, które może sprawdzić się nie tylko w przypadku niewielkich gospodarstw domowych, ale także budynków użyteczności publicznej czy nawet niewielkich osiedli. Stanowi też ekologiczną i dość wygodną alternatywę dla kosztownego wywozu nieczystości pochodzącego z szamba. Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze jest możliwe jej zamontowanie. Przydomowa oczyszczalnia wymaga sporo miejsca pod ziemią, którego nie zapewnią, niestety, malutkie posesje.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków – przepisy prawne
Aby budowa oraz użytkowanie przydomowej oczyszczalni ścieków (o maksymalnej przepustowości 7,5 m3/dobę) była legalna i zgodna z przepisami, nie są potrzebne żadne pozwolenia na budowę. Wystarczy zgłosić ją do organu administracji architektoniczno-budowlanej. Muszą także zostać spełnione pewne warunki dotyczące odległości:
- korpus zbiornika musi znajdować się co najmniej 15 m od studni wody pitnej (również tej na sąsiedniej działce), a system rozsączający oczyszczone biologicznie ścieki do gruntu - 30 m;
- przydomowa oczyszczalnia ścieków o pojemności zbiornika do 10 m3 powinna wynosić minimum 5 m od okien domu, a w przypadku większych pojemności 30 m;
- przydomowa oczyszczalnia ścieków o pojemności zbiornika do 10 m3 musi znajdować się minimum 2 m od drogi lub granicy działki. Jeśli pojemność mieści się w zakresie 10-50 m3, odległość ta wzrasta już do 7,5 m;
- rośliny z rozbudowanym systemem korzeniowym, takie jak np. drzewa czy duże krzewy powinny znajdować się co najmniej 3 m od przydomowej oczyszczalni ścieków (mniejsza odległość może skutkować spadkiem skuteczności oczyszczania).
Kwestie związane z neutralizacją odprowadzanych ścieków z domu reguluje ustawa rozporządzenie Ministra Środowiska z 24.07.2006 r. Zgodnie z § 11 ust. 5 tego rozporządzenia, ścieki mogą być odprowadzane, jeśli:
- ich ilość nie przekracza 5 m3/dobę;
- miejsce wprowadzenia ścieków oddzielone jest co najmniej 1,5-metrową warstwą gruntu miąższości od poziomu wodonośnego wód podziemnych. Co istotne, wszystkie warstwy składające się na drenaż wliczane są do warstwy miąższości;
- podczas procesu oczyszczania ścieków nastąpiła odpowiednia neutralizacja zanieczyszczeń.
Co więcej, oczyszczane i odprowadzane ścieki muszą spełniać określone wymogi dotyczące dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń. Należy pamiętać, że jeśli przydomowa oczyszczalnia ścieków będzie mieć negatywny wpływ na środowisko, korzystanie z niej może zostać wstrzymane przez uprawnione do tego organy, tj. wójta, burmistrza lub prezydent miasta.
Przydomowa oczyszczalnia ścieków to instalacja, której głównym elementem jest zbiornik umieszczony pod ziemią, w odpowiedniej odległości od domu. Fot.Artur Szczepanski/EastNews
Kiedy nie można zbudować przydomowej oczyszczalni ścieków?
Zdarza się, że choć powyższe wymogi formalne są spełnione, nie można zamontować przydomowej oczyszczalni ścieków na swojej posesji. Dzieje się tak np. wtedy, gdy:
- nie zezwala na to lokalne prawo w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego;
- przydomowa oczyszczalnia ścieków miałaby znajdować się na terenie objętym ochroną (np. strefie ochronnych ujęć wodnych), narażonym na zalewanie bądź występowaniem powodzi.
Przeczytaj również: Jak wyczyścić kosz na bioodpady? Nie będzie śmierdzieć i muszki przestaną się zlatywać
Jak działa przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Ogólnie rzecz ujmując, wewnątrz instalacji przydomowej oczyszczalni ścieków zachodzą naturalne procesy biologiczne, które prowadzą do neutralizacji ścieków, które zostają rozłożone na związki zupełnie nieszkodliwe dla środowiska naturalnego.
Proces ten podzielony jest na dwa etapy. Pierwszy z nich to oczyszczanie mechaniczne i beztlenowe przy wykorzystaniu bakterii beztlenowych, który zachodzi w osadniku gnilnym i zazwyczaj trwa około 72 godziny. Nieczystości rozdzielane są na cięższą oraz lżejszą frakcję. Pozostały na dnie osad poddany zostaje procesowi fermentacji. W wyniku tego etapu ścieki zostają oczyszczone w około 60 proc. Natomiast drugi etap to oczyszczanie tlenowe przy pomocy bakterii tlenowych. Ta faza umożliwia oczyszczenie nieczystości nawet w 90 proc.
W celu oczyszczenia ścieków stosuje się szereg rozwiązań technologicznych:
- drenaż rozsączający – najprostszy i najtańszy system, który charakteryzuje się łatwą obsługą oraz relatywnie niską awaryjnością;
- filtr piaskowo-żwirowy – idealny na działki z wysokim poziomem wód gruntowych;
- złoże biologiczne z osadnikiem wtórnym – stanowią element biologicznej oczyszczalni, która sprawdzi się na niewielkich działkach;
- oczyszczalnia roślinna (hydrobotaniczna) – wykorzystuje do oczyszczania ścieków rośliny, wymaga jednak sporej powierzchni i niemało kosztuje. Trzeba bowiem doliczyć do niej pompę elektryczną;
- osad czynny + osadnik wtórny – wykorzystywane są w nim mikroorganizmy, które pływają i rozkładają osad na dwie frakcje. Jej koszt jest podobny do oczyszczalni ze złożem biologicznym.
Niezależnie od rodzaju oczyszczalni, do jej sprawnego funkcjonowania dobrze jest stosować bioaktywatory (w formie proszku, tabletek lub płynu). Są one mieszanką drożdży, bakterii oraz enzymów, które wspomagają proces rozkładu nieczystości. Nie należy o nich zapominać, bowiem używane w domu detergenty często są zabójcze dla bakterii obecnych w przydomowej oczyszczalni, co wpływa niekorzystnie na jej skuteczność.
Czy można uniknąć przykrych zapachów?
Jak najbardziej! Wybierając system z osadnikiem gnilnym, trzeba liczyć się z feerią nieprzyjemnej woni, bowiem to w nim zachodzą właśnie procesy fermentacji. Jeśli jednak postawisz na inne technologie, wykorzystujące napowietrzanie ścieków, bez problemu będziesz mógł zapomnieć o tym, że jakakolwiek przydomowa oczyszczalnia znajduje się w ogródku.
Ile kosztuje przydomowa oczyszczalnia ścieków?
Rozwiązanie w postaci przydomowej oczyszczalni ścieków nie należy, niestety, do najtańszych, chociaż w perspektywie czasu (średnio po 3 latach) zwraca się z nawiązką. W zależności od zastosowanej technologii koszt jej budowy oscyluje około 14-16 tysięcy, czyli zdecydowanie więcej, niż zwykłego szamba. Choć zajmuje więcej miejsca, jest praktycznie bezobsługowa. W przypadku niektórych technologii (np. filtra piaskowo-żwirowego) wystarczy raz w roku opróżnić osadnik. Eksploatacja systemu nie obciąża już portfela i nie przekracza 200-400 zł rocznie, co przy wysokich cenach systematycznego opróżniania i wywożenia nieczystości z szamba wygląda bardzo atrakcyjnie.
Ważną kwestią wpływającą na koszt montażu oraz eksploatacji jest prawidłowe oszacowanie poziomu zużycia wody. Przeszacowanie będzie skutkować przewymiarowaniem systemu, co pociągnie za sobą nie tylko niepotrzebne koszty już na początku inwestycji, jak również spowoduje niepoprawne działanie urządzeń. Z tego względu warto zdać się na sprawdzoną firmę, która odpowiednio zaprojektuje i dobierze system.
Przeczytaj również: Brzydki zapach z toalety. Jak go usunąć domowymi sposobami?