Spis treści:
- Skąd się biorą choroby drzew owocowych?.
- Grzybowe choroby drzew owocowych – opis najczęstszych problemów
- Bakteryjne i wirusowe infekcje w sadzie
- Zwalczanie chorób drzew owocowych – opryski naturalne i chemiczne
- Choroby drzew owocowych: zapobieganie najważniejsze!
Skąd się biorą choroby drzew owocowych?
Najczęstszą przyczyną niedomagania jabłoni, wiśni, brzoskwini i innych owocujących gatunków są grzyby. Patogeny rozwijają się łatwo w okresach trudniejszych warunków atmosferycznych, ale sprzyja im również niewłaściwa pielęgnacja roślin i zaniedbanie. Niestety, postęp infekcji jest zwykle zaskakująco szybki, a skutki dla urodzaju opłakane.
Również bakterie i wirusy mogą powodować choroby drzew owocowych. Zwalczanie tych ostatnich bywa często niemożliwe i wówczas całe rośliny trzeba zniszczyć wraz z korzeniami. Eksperci zgadzają się, że najlepszą formą profilaktyki chorobowej roślin jest kupowanie sadzonek tylko ze sprawdzonych źródeł.
Nie zawsze klęska zbiorów musi jednak być wynikiem ataku patogenów. Bywa, że przyczyną są niedobory bądź nadmiar składników odżywczych. W tym przypadku mówimy o tzw. fizjologicznych chorobach drzew owocowych.
Grzybowe choroby drzew owocowych – opis najczęstszych problemów
Jeśli na liściach jabłoni lub gruszy pojawiają się ciemne plamy, a owoce są małe, zdeformowane i skorkowaciałe, to najprawdopodobniej masz do czynienia z parchem. Tę infekcję wywołuje grzyb z rodzaju Venturia, któremu sprzyja nadmiar wilgoci.
Podobne objawy może dawać dziurkowatość liści drzew pestkowych, z tą różnicą, że plamy z czasem się wykruszają, dziurawiąc blaszkę liścia. Często dochodzi do zahamowania wzrostu rośliny, która jednocześnie staje się bardzo wrażliwa na mrozy.
Do częstszych grzybowych chorób drzew owocowych należy również mączniak, dający się we znaki głównie jabłoniom i gruszom. Rozpoznasz go po białym nalocie na liściach oraz słabym kwitnieniu drzew. Owoce, jeśli się już pojawią, miewają rdzawą skórkę.
Poskręcane i przebarwione liście brzoskwiń i nektaryn to z kolei symptomy kędzierzawości wywołanej grzybem Taphrina deformans. Drzewo może ulec całkowitemu ogołoceniu, a plon zazwyczaj jest znikomy. Ograniczyć go może również brunatna zgnilizna drzew owocowych, która atakuje przede wszystkim kwiaty. Brązowieją one i wymierają, a płody pokrywają się gnilnymi plamami o brunatnej barwie.
Poza tym grzybowe patogeny są również odpowiedzialne za:
- brudną plamistość jabłek i gruszek, objawiającą się szarymi plamami na owocach;
- rdzę dotykającą grusz i śliw, przebiegającą z przebarwianiem i przedwczesnym opadaniem liści;
- drobną plamistość, która manifestuje się małymi, brunatnymi plamami na liściach jabłoni, wiśni i czereśni.
Przeczytaj również: Opryski drzew owocowych w marcu. To gwarancja pysznych i zdrowych owoców
Bakteryjne i wirusowe infekcje w sadzie
Wiśnie, czereśnie, morele i brzoskwinie może atakować rak bakteryjny drzew pestkowych. Można go rozpoznać po wiosennym brunatnieniu i opadaniu kwiatów oraz obumieraniu pękających pędów, z których wycieka bursztynowa maź. Niestety, młodsze drzewa mogą nie przeżyć tej ofensywy.
Jabłonie, grusze oraz pigwy padają z kolei częściej ofiarą zarazy ogniowej, kolejnej bakteryjnej choroby drzew owocowych. Opis jej przebiegu jest dość charakterystyczny: pędy czarnieją niczym po pożarze, zaś na owocach pojawiają się czarne plamy, prowadząc do ich całkowitego wymarcia.
Spośród wirusowych infekcji na uwagę zasługuje przede wszystkim mozaika jabłoni z charakterystycznymi plamami na liściach i wyraźnym zmniejszeniem liczby oraz rozmiaru owoców. Jednocześnie drzewa stają się bardziej wrażliwe na mróz.
Wirus jest też przyczyną rozwoju szarki śliw, która paradoksalnie dotyka również brzoskwinie oraz morele. Chorobę rozpoznasz po żółtych smugach na liściach oraz plamistych, bruzdowatych owocach. Niestety, ich miąższ bywa często przebarwiony i nieprzyjemny w smaku.
Zwalczanie chorób drzew owocowych – opryski naturalne i chemiczne
Podstawą walki z patogenami w sadzie jest skrupulatne usuwanie wszystkich porażonych pędów oraz obumarłych owoców. Pozbywszy się całej chorej tkanki, rany należy dokładnie zabezpieczyć maścią ogrodniczą. Nie zapomnij też, aby zagrabić spod drzewa wszystkie chore liście i owoce.
W sklepach ogrodniczych jest dziś dostępna szeroka gama fungicydów oraz środków bakteriobójczych, które skutecznie zwalczają choroby drzew owocowych. Oprysk chemicznymi preparatami nie pozostaje jednak bez wpływu na walory zdrowotne owoców oraz stan środowiska naturalnego. Warto też mieć świadomość, że te preparaty należy aplikować w ściśle określonym czasie, często jeszcze przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego.
Ekologiczną alternatywą dla chemii są naturalne opryski przygotowane na bazie ziół. Parch grusz i jabłoni można skutecznie zwalczać wyciągiem ze skrzypu, który okazuje się efektywny również wobec innych grzybowych chorób drzew owocowych, np. brunatnej zgnilizny. Na brudną plamistość liści zadziała oprysk z odwaru z rumianku, zaś kędzierzawość liści brzoskwini leczy się wyciągami z krwawnika i pokrzywy. Mączniaka prawdziwego można natomiast zwalczać naturalnymi preparatami na bazie olejku pomarańczowego.
Godne uwagi sadowników są również fungicydy miedziowe, które wykazują jednoczesne działanie bakteriobójcze. Zwane powszechnie miedzianami, są dopuszczone do użycia na plantacjach ekologicznych i doskonale radzą sobie z większością chorób grzybowych, jak również z rakiem drzew owocowych, a nawet zarazą ogniową. Niestety, mogą być szkodliwe dla organizmów wodnych oraz pszczół i wymagają noszenia środków ochrony w czasie aplikacji.
Choroby drzew owocowych: zapobieganie najważniejsze!
Zdecydowanie łatwiej i taniej jest po prostu unikać chorób drzew owocowych. Zapobieganie warto rozpocząć od porządków w sadzie, zwłaszcza grabienia zeszłorocznych liści i regularnego usuwania opadających pod drzewa owoców. Dokonując sezonowego cięcia, należy dbać o dezynfekcję narzędzi 70% alkoholem oraz każdorazowe pokrywanie ran maścią ogrodniczą.
W ramach profilaktyki jesienią warto też opryskiwać drzewa owocowe mocznikiem, który przyspiesza rozkład liści i bardzo skutecznie chroni jabłonie przed parchem. Zarazy ogniowej można z kolei uniknąć, stosując oprysk z wyciągu orzecha włoskiego lub sumaka octowego.
Zagrożeniem dla drzew owocowych mogą być inne gatunki, na których szerzą się patogeny. Jałowiec sabiński sprzyja rozwojowi rdzy gruszy, zawilce mogą powodować rdzę śliw, zaś głóg, jarzębina i irga roznoszą zarazę ogniową. Z ostrożności warto więc pozbyć się takiego sąsiedztwa!
Przeczytaj również:
Czy porosty szkodzą drzewom? Naturalna metoda wytępi porosty i nie zniszczy kory
Bielenie drzew owocowych. Kiedy i jak najlepiej wykonać ten zabieg, by ochronić drzewa?
Prosta metoda cięcia drzew owocowych na piłkę. Jak i kiedy to zrobić?
Sadzonki zdrewniałe – jak pobierać i ukorzeniać zimą? Instrukcja krok po kroku
Krety w ogrodzie. Jest na nie sposób, ale pod jednym warunkiem na INTERIA.TV.