Spis treści:
- Jak wygląda poskrzypka liliowa i skąd się bierze?
- Czym grozi inwazja czerwonych robaków na liliach?
- Jakie są objawy poskrzypki liliowej?
- Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Metody naturalne
- Zwalczanie poskrzypki liliowej – usuwanie mechaniczne
- Zwalczanie poskrzypki liliowej – opryski naturalne
- Zwalczanie poskrzypki liliowej – pułapki
- Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Metody chemiczne
- Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Profilaktyka
- Poskrzypka liliowa czy kowal bezskrzydły?
Jak wygląda poskrzypka liliowa i skąd się bierze?
Czerwone robaki na liliach to poskrzypka liliowa. To małe chrząszcze o wielkości ok. 6-8 mm, które szczególnie lubią między innymi lilie. Należą do tej samej rodziny co stonka ziemniaczana i podobnie jak swoja kuzynka – są prawdziwym utrapieniem ogrodników. Barwa tego szkodnika jest bardzo charakterystyczna, czerwona, łatwa do zauważenia, a nawet jaskrawa.
Poskrzypki najczęściej atakują od kwietnia do czerwca, chociaż w ciepłych latach mogą pojawić się już w marcu. Wcześniej kryją się przede wszystkim w ziemi, a wiosenne słońce skłania je do wyjścia. Gdy staje się ciepło, czerwone robaki szukają sobie odpowiedniego miejsca do żerowania. Najczęściej są to liście, na których wewnętrznych częściach składają jaja. Z nich wykluwają się larwy, które najsilniej atakują roślinę. Tak naprawdę jednak wszystkie formy robaka są szkodliwe dla lilii.
Nazwa poskrzypka wzięła się od dźwięku, który wydają robaki – charakterystycznego skrzypienia. Stosują go w sytuacji, gdy czują się zagrożone. Robaki nie są niebezpieczne dla człowieka, ale roślinom mogą wyrządzić nieodwracalną szkodę.
Czym grozi inwazja czerwonych robaków na liliach?
Poskrzypki są niezwykle żarłoczne, dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoczęcie walki z nimi. W przeciwnym razie stworzenia pogryzą liście tak mocno, że lilia nie będzie już miała siły na wzrost i rozwój, więc po prostu umrze. Osłabione lilie początkowo mogą przestać też kwitnąć, co bywa jednym z pierwszych objawów inwazji.
Poskrzypki szybko też przemieszczają się między okazami i rozmnażają, dlatego w mig mogą zaatakować wszystkie lilie w twoim ogrodzie. Oprócz lilii lubią też żerować na konwaliach, szachownicach czy kokoryczkach. Lgną też do niektórych roślin z ogródka warzywnego: pora, cebuli i czosnku. W jednym sezonie ogród mogą zaatakować nawet 2-4 pokolenia tych owadów. To najpoważniejszy wróg lilii ogrodowej, dlatego warto być przygotowanym na walkę z nim.
Jakie są objawy poskrzypki liliowej?
Same czerwone robaczki stosunkowo łatwo zauważyć wśród zielonych liści, odznaczają się swoją jaskrawą barwą. Do objawów ich obecności i żerowania należą:
- jaja ułożone w czerwonym rzędzie na spodzie liścia,
- czarne narośle pokryte śluzem (larwy),
- plamy na liściach w białym lub brązowym kolorze (roślina wygląda, jakby zachodził proces gnicia),
- powygryzane dziury na liściach, kwiatach i pąkach lub obgryzione końcówki liści,
- obumieranie rośliny.
Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Metody naturalne
Jeśli poskrzypka zaatakuje twoje lilie, warto jak najszybciej rozpocząć walkę z nimi. Najlepiej początkowo wybrać metody naturalne, które są bezpieczniejsze dla środowiska. Poskrzypki szybko się rozmnażają, a szkodliwe są zarówno ich larwy, jak i dorosłe osobniki. Z tego powodu walka z nimi może trwać więcej niż jeden sezon. Dobrze zatem zastosować kilka różnych metod, by zadziałać wielotorowo.
Zwalczanie poskrzypki liliowej – usuwanie mechaniczne
Usuwanie mechaniczne to bardzo żmudny proces, ale też skuteczny. Aby się za niego zabrać, zaopatrz się w gumowe lub ogrodowe rękawiczki i fragment po fragmencie przeszukuj roślinę. Gdy zauważysz robaka w jakiejkolwiek formie – dorosłego osobnika, larwę lub złożone jaja – usuwaj go. Niektórzy gniotą po prostu robaki i zostawiają na liściach, inni całkowicie się ich pozbywają lub rozdeptują.
Jaja i larwy możesz także wycierać jednorazowymi wacikami czy ręcznikami papierowymi z dodatkiem wody z mydłem potasowym (szarym mydłem) w proporcji 20-30 g mydła na 1 l wody.
Zbieranie i usuwanie czerwonych robaków oraz ich larw i jaj z lilii należy powtarzać kilka razy w tygodniu. Dzięki temu pozbędziesz się kolejnych pokoleń poskrzypki. Nawet jeśli robaków już nie ma, pamiętaj, by po inwazji co jakiś czas kontrolować roślinę.
Zwalczanie poskrzypki liliowej – opryski naturalne
Niestety poskrzypka liliowa – szczególnie w formie larwalnej – jest dość odporna na wszelkie środki stosowane zewnętrznie. Wszystko dlatego, że larwy ukryte są w śliskiej osłonce, która zapewnia im większe bezpieczeństwo. Możesz jednak spróbować zastosować naturalne opryski, które wesprą cię w walce z tymi szkodnikami. Do najczęstszych mieszanek należy woda z:
- octem lub sodą,
- szarym mydłem,
- alkoholem,
- tytoniem.
Nie ma jednak gwarancji, że opryski te zadziałają nawet na dorosłe osobniki. Warto jednak zastosować je razem z mechanicznym usuwaniem.
Zwalczanie poskrzypki liliowej – pułapki
Jako że poskrzypka lubi też żerować na cebuli i czosnku, stosowanym sposobem jest zastawianie pułapek. Możesz w ogrodzie w okolicach lilii ustawić pojemniki lub poletka z cebulą siedmiolatką (grubym szczypiorem). Istnieje szansa, że szkodniki zaczną się tam zbierać, co znacznie ułatwi ci ich mechaniczne usuwanie.
Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Metody chemiczne
Poskrzypka liliowa w formie larwalnej jest odporna również na środki chemiczne, nie tylko te ekologiczne. Jeśli zastosujesz opryski specjalnymi preparatami, niezbędne będzie więc powtórzenie zabiegu kilka razy. Dzięki temu zwiększa się szansa, że pozbędziesz się też szkodników, które wcześniej znajdowały się w stadium larwalnym. Pamiętaj, żeby zawsze skorzystać z instrukcji i zastosować takie odstępy i dawki, które zostały przewidziane przez producenta.
Jak zwalczyć czerwone robaki na liliach? Profilaktyka
Jak w przypadku wszystkich szkodników – i w walce z poskrzypką najważniejsza jest profilaktyka. Aby zmniejszyć ryzyko, że czerwone robaki pojawią się na liliach, zastosuj kilka najważniejszych sposobów:
- regularnie obserwuj rośliny pod kątem występowania owadów czy innych objawów mogących świadczyć o ich żerowaniu (np. dziur w liściach, plam),
- dbaj o odpowiednie warunki dla swojej hodowli – stanowisko, nawodnienie, glebę,
- stosuj dopasowane do lilii nawozy, a także inne środki wspomagające jej prawidłowy rozwój (np. mączkę bazaltową),
- dbaj o różnorodność ekosystemu w swoim ogrodzie – do naturalnych wrogów poskrzypki należą m.in. niektóre ptaki, osy czy żaby.
Poskrzypka liliowa czy kowal bezskrzydły?
Zdarza się, że poskrzypka jest mylona z kowalem bezskrzydłym. To inny niewielki czerwony robaczek w podobnym kształcie, który też zbiera się w spore kolonie. Kowal jest jednak zupełnie niegroźny, dlatego nie trzeba go zwalczać. W dodatku mówi się, że działa korzystnie, rozkładając szczątki organiczne w ogrodzie. W odróżnieniu ponadto od poskrzypki – na grzbiecie ma czarne plamy w charakterystycznym ułożeniu.
Czerwone robaki na liliach – czyli poskrzypki liliowe – są bardzo trudne do zwalczania ze względu na swoje różne fazy rozwoju. Najważniejsze jednak, by działać szybko i zdecydowanie. Jeśli szkodniki te zaatakowały twoje lilie, pamiętaj, że połączenie sposobów mechanicznych z opryskami daje bardzo dobre rezultaty.
