Spis treści:
- Katalpa na pniu (surmia kulista) — charakterystyka
- Katalpa szczepiona na pniu — odmiany
- Katalpa na pniu — uprawa i pielęgnacja
- Katalpa na pniu — zastosowanie w ogrodzie
Katalpa na pniu (surmia kulista) — charakterystyka
Katalpa (Catalpa Scop), nazywana też wymiennie surmią, to niezwykle efektowne drzewo należące do rodziny bigoniowatych. Wyróżnia się od 8 do 13 gatunków katalpy, przy czym występują one naturalnie w różnych rejonach świata — w Stanach Zjednoczonych, Chinach oraz na Kubie i Haiti.
Katalpa uprawiana w polskich warunkach klimatycznych osiąga od 3 do 10 m wysokości. Cechą charakterystyczną tego drzewa są przepiękne liście o sercowatym kształcie tworzące kulistą koronę. Przy odpowiedniej pielęgnacji korona drzewa może rozrosnąć się do pokaźnych rozmiarów i osiągnąć nawet 6 metrów średnicy! Co ciekawe, jej wygląd przypomina wtedy duży parasol ogrodowy, który przynosi cień i wytchnienie od palącego latem słońca. Warto wspomnieć, że liście katalpy przebarwiają się na jesień, zimą opadają, a wiosną odradzają się na nowo.
Oprócz liści elementem dekoracyjnym katalpy są również pojawiające się latem kwiaty. Katalpa kwitnie zazwyczaj od lipca do sierpnia, a jej dzwonkowate, białe kwiatostany z fioletowymi cętkami wydzielają przyjemną, słodką woń. Co ciekawe, niektórzy uważają, że kwiaty katalpy przypominają storczyki, stąd też czasem niektórzy ogrodnicy nazywają je storczykowcami lub drzewami storczykowymi.
Po przekwitnięciu katalpa wytwarza owoce, które wyglądają jak długie strąki fasoli. To właśnie z tego względu surmia nazywana jest także drzewem strąkowym lub fasolowym.
Katalpa wytwarza pachnące kwiaty i dekoracyjne strąki. Fot. 123RF.com
Katalpa szczepiona na pniu — odmiany
Czym się różni katalpa szczepiona na pniu od tej, która rośnie w naturalny sposób? Katalpa nieszczepiona może z czasem przybrać formę dużego rozgałęziającego się od dołu drzewa. Natomiast katalpa szczepiona rośnie na wysokiej i prostej podkładce oraz nie rozgałęzia się na boki. Co więcej, miejsce szczepienia drzewka decyduje o wysokości rośliny. Urośnie ono rośnie tylko kilkadziesiąt centymetrów od "zgrubienia" pod koroną, czyli miejsca, w którym zostało zaszczepione. Dzięki temu katalpa nie osiągnie z czasem zbyt wielkich rozmiarów, dlatego z powodzeniem można sadzić ją w małych ogrodach.
Jakie odmiany katalpy szczepionej na pniu najczęściej uprawia się w Polsce?
- Katalpa kulista AUREA — o liściach, które u młodych roślin są żółtawo-złociste, a z czasem stają się jasnozielone. Latem dekorują ją wiechowate kwiatostany o łącznej długości około 30 cm, które z czasem przekształcają się w strąki.
- Katalpa kulista NANA — o sercowatych, jasnozielonych liściach, które mogą mieć nawet 25 cm długości. Jest to odmiana niewytwarzającą kwiatów.
- Katalpa kulista PURPUREA — u młodych okazów liście początkowo są purpurowo-brązowe, a z czasem zielenieją. Latem drzewo ozdabiają wiechowate kwiatostany, które jesienią zamieniają się w dekoracyjne strąki.
Przeczytaj również: Oto najpopularniejsze drzewa ozdobne, które można posadzić nawet w małym ogrodzie
Katalpa na pniu — uprawa i pielęgnacja
Katalpa nie jest drzewem trudnym w uprawie. Jednak warunki, w jakich drzewa te rosną naturalnie, znacznie różnią się od tych, panujących w naszym kraju. Dlatego bardzo ważny jest wybór odpowiedniego stanowiska, które ochroni roślinę przed mroźnymi wiatrami. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady uprawy katalpy, dzięki którym drzewo będzie pięknie prezentować się w ogrodzie przez długie lata:
- Stanowisko — katalpę najlepiej sadzić w miejscach osłoniętych od wiatru i przeciągów. Idealne będą dla miejsca od południowej strony ogrodu. Stały dostęp do słońca sprawia, że drzewo będzie najlepiej się rozwijać.
- Podłoże — katalpa nie ma dużych wymagań związanych z glebą. Jest w stanie przystosować się praktycznie do każdego rodzaju podłoża, od kwaśnych do zasadowych, gliniastych, piaszczystych i innych.
- Sadzenie — najlepszy termin na sadzenie katalpy to wiosna lub jesień. Sadząc katalpę w ogrodzie warto wysypać do dołka warstwę żyznej ziemi np. wymieszanej z kompostem. Po posadzeniu drzewko należy obficie podlać.
- Podlewanie — nawadnia wymagają głównie młode drzewka w pierwszych latach po posadzeniu. Natomiast starsze okazy dobrze radzą sobie zarówno z suszą, jak i nadmierną wilgocią.
- Nawożenie — zasilanie drzewa nawozami naturalnymi np. biohumusem, ziemią kompostową czy nawozami wieloskładnikowymi pozwoli katalpie wytwarzać okazałe liście i kwiaty oraz tworzyć bujną koronę. Nawożenie zaleca się wykonywać wiosną i jesienią.
- Przycinanie — katalpy szczepione na pniu mają tendencję do wytwarzania odrostów w miejscu szczepienia. Dlatego należy regularnie je usuwać, aby nie powstały nowe odgałęzienia, co mogłoby spowodować, że katalpa straci swój parasolkowaty pokrój. Należy również regularnie przycinać koronę katalpy, formując kształt kopułki. Przycinanie katalpy należy wykonać między majem a czerwcem, gdy na gałązkach pojawią się zalążki liści.
- Choroby — w gęstej i zbitej koronie katalpy mogą rozwinąć się choroby grzybowe. Dlatego warto kontrolować stan liści, a gdy zauważymy, że zaczynają brązowieć i zamierać, należy zastosować oprysk przeciwgrzybiczy.
- Zimowanie — młode drzewa nie są w pełni mrozoodporne, dlatego na zimę należy przykrywać je agrowłókniną. W chłodniejszych rejonach Polski, gdzie zimą temperatura spada poniżej 17 stopni Celsjusza warto rozważyć okrywanie również dorosłych okazów, aby uchronić je przed przemarznięciem.
Katalpa na pniu — zastosowanie w ogrodzie
Katalpa szczepiona na pniu to atrakcyjne drzewo, które z roku na rok zyskuje coraz większą popularność. Właścicieli ogrodów nie zniechęca nawet wysoka cena, która wynosi około 150 zł za drzewko o wysokości 120-150 cm. Jednak piękny wygląd drzewa i stosunkowo nieduże wymagania rekompensują poniesione na jego zakup koszty. Duże, soczystozielone liście o sercowatym kształcie tworzą bujną i gęstą koronę, która przyciąga spojrzenia i stanowi niewątpliwy element dekoracyjny ogrodu.
Katalpy szczepione na pniu ze względu na ograniczony wzrost są świętym rozwiązaniem do małych ogrodów i skwerków. Posiadacze ogródków na osiedlach mieszkaniowych mogą z powodzeniem posadzić katalpę na swoim terenie, ponieważ w łatwy sposób można kontrolować szerokość korony, a dzięki temu drzewko nie zajmuje wiele miejsca. Katalpa sprawdzi się również rewelacyjnie w dużych ogrodach. Świetnym pomysłem jest posadzenie kilku drzew w szpalerze np. wzdłuż ogrodzenia czy ścieżki prowadzącej do domu.
Warto wiedzieć, że katalpa szczepiona na pniu, ze względu na swój parasolkowaty pokrój może dawać w ogrodzie dużo cienia. Dlatego wokół jej pnia warto posadzić lubiące zacienione stanowiska niskie byliny np. żurawki czy ozdobne liście — funkie, które będą stanowiły dodatkowy element dekoracyjny.
Przeczytaj również: Katalpa — uprawa i najpiękniejsze odmiany. Gdzie w ogrodzie najlepiej posadzić katalpę?
Istnieją różne gatunki katalpy. Fot. 123RF.com
Wiosna na balkonie i w ogrodzie. Ostatni moment na sadzenie tych roślin na INTERIA.TV.