Spis treści:
- Co to jest poplon?
- Kiedy wysiewać polon na zielony nawóz?
- Co wysiewać na letni poplon – najlepsze rośliny
Co to jest poplon?
Poplon to określenie dla roślin wysiewanych między głównymi uprawami sezonowymi, których celem nie jest zbiór, lecz poprawa jakości i struktury gleby. W tej roli najczęściej wykorzystuje się gatunki szybko rosnące, takie jak gorczyca, facelia czy łubin. W krótkim czasie tworzą one dużą masę zieloną, która po skoszeniu i przekopaniu zwiększa zawartość próchnicy i dostarcza azotu oraz innych ważnych składników mineralnych. Jednocześnie ich obecność ogranicza erozję, zapobiega zaskorupieniu powierzchni i skutecznie redukuje rozrost chwastów.
W praktyce ogrodniczej poplon ma szczególne znaczenie po zbiorze warzyw wczesnych, takich jak sałata, rzodkiewka czy ziemniaki. Wysiew w lipcu lub sierpniu pozwala szybko zagospodarować puste grządki i zabezpieczyć je przed negatywnym wpływem intensywnego nasłonecznienia oraz ulewnego deszczu. Rośliny poplonowe pełnią też funkcję biologicznego aktywatora – ich rozkładające się części nadziemne i korzenie stymulują rozwój pożytecznej mikroflory glebowej. Efektem jest lepiej napowietrzone, żyźniejsze podłoże, które w kolejnym sezonie sprzyja wzrostowi warzyw i owoców.
Na gruntach rolnych poplon stosowany jest od tysięcy lat i nadal stanowi istotny element gospodarowania ziemią, zwłaszcza tam, gdzie brakuje naturalnego nawozu w postaci obornika. Poza funkcją nawozową może być wykorzystywany również jako pasza lub surowiec na kiszonki, co czyni go rozwiązaniem uniwersalnym. Współcześnie, szczególnie w uprawach ekologicznych, stanowi jedno z niewielu narzędzi pozwalających utrzymać stabilny poziom materii organicznej w glebie.
Przeczytaj również: Wzmacnia rośliny, chroni przed grzybami i szkodnikami. Zrób naturalny nawóz 3w1
Kiedy wysiewać polon na zielony nawóz?
Optymalnym terminem siewu poplonu letniego jest okres od drugiej połowy lipca do mniej więcej połowy sierpnia. To moment, w którym grządki po sałacie, wczesnych ziemniakach czy grochu zostają zwolnione, a gleba wciąż utrzymuje korzystną temperaturę i wilgotność. Długie dni i ciepłe noce sprzyjają szybkiemu wschodowi roślin, które jeszcze przed jesienią zdążą wytworzyć wystarczającą ilość zielonej masy. Jeśli jednak siew zostanie zbyt mocno opóźniony, rośliny mogą nie osiągnąć odpowiedniego stadium rozwoju, co ograniczy ich wartość nawozową.
W sytuacji, gdy główne zbiory przypadają dopiero na późne lato lub początek jesieni, jak w przypadku marchwi, dyni czy buraków, stosuje się poplony ozime. Wysiewa się je zwykle we wrześniu, najpóźniej na początku października. Do takich poplonów należą gatunki odporne na niskie temperatury, przede wszystkim żyto i wyka kosmata, które tworzą gęsty pokrój zabezpieczający glebę przed erozją i wymywaniem. Ich obecność w okresie zimowym ogranicza także straty składników mineralnych, które w przeciwnym razie spłynęłyby z powierzchni podczas roztopów.
Dobór właściwego momentu wysiewu powinien uwzględniać nie tylko termin zbioru roślin głównych, ale również planowane uprawy w kolejnym sezonie. Nie wszystkie gatunki poplonowe są neutralne względem swoich następców – np. gorczyca, rzepak i inne rośliny krzyżowe mogą zwiększać ryzyko chorób przy uprawach kapustnych. W warunkach ogrodowych lepiej sięgać po mieszanki zawierające facelię, wykę lub peluszkę, które poprawiają żyzność i strukturę gleby, nie wprowadzając przy tym zagrożeń fitosanitarnych.
Gorczyca to jeden z gatunków najchętniej wybieranych na poplon. Rośnie błyskawicznie, a po przekopaniu poprawia żyzność gleby. Fot. Nuttaya99 /Canva Pro
Co wysiewać na letni poplon – najlepsze rośliny
W letnich poplonach największe znaczenie mają rośliny motylkowate, które nie tylko szybko rosną, ale również wiążą azot atmosferyczny, zwiększając jego dostępność w glebie. Do tej grupy należą m.in. łubin, peluszka i wyka – popularne w rolnictwie i coraz częściej wybierane także w przydomowych ogródkach. Łubin żółty i wąskolistny dobrze radzą sobie na lekkich i średnich glebach, poprawiając ich strukturę i zwiększając zdolność do zatrzymywania wilgoci. Peluszka, będąca odmianą grochu pastewnego, wytwarza dużą ilość zielonej masy i charakteryzuje się odpornością na okresowe braki opadów. Wyka kosmata, choć przeznaczona raczej do siewu jesiennego, stanowi cenne zabezpieczenie gleby przed chwastami i erozją.
Przeczytaj również: Co podlewać nawozem z drożdży? Jak działa nawóz ze sfermentowanych i niesfermentowanych drożdży
W ogrodach często sięga się także po facelię błękitną, ze względu na jej błyskawiczne tempo wzrostu i łatwość w uprawie. Kiełkuje już po kilku dniach, tworząc zwartą darń, która skutecznie chroni powierzchnię gleby przed przesuszeniem i wypłukiwaniem składników mineralnych. Facelia poprawia też strukturę podłoża i przyciąga owady zapylające, co może być dodatkową korzyścią, jeśli w pobliżu znajdują się rośliny sadownicze. Gorczyca biała oraz rzodkiew oleista to z kolei rośliny polecane po warzywach o krótkim okresie wegetacji, takich jak sałata czy rzodkiewka. Gatunki te wykazują działanie fitosanitarne – ograniczają rozwój nicieni i zmniejszają presję ślimaków w kolejnych sezonach.
Na glebach cięższych szczególnie skuteczne okazują się mieszanki zawierające bobik, którego głęboki system korzeniowy działa rozluźniająco na zbite podłoże. Takie zestawy często łączy się z innymi roślinami – np. łubinem, wyką lub facelią – by uzyskać efekt synergii i lepiej pokryć potrzeby nawozowe danego stanowiska. Mieszanki poplonowe pozwalają na zrównoważone wprowadzenie substancji organicznej, co przekłada się na lepsze parametry gleby bez konieczności sięgania po duże dawki obornika.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Warzywa poplonowe. Jakie warzywa siać i sadzić na poplon?
Żyto na poplon. Dlaczego jesienią warto wysiewać je w warzywniku?
Kompostowanie w ogrodzie. 5 problemów z kompostowaniem, które szybko rozwiążesz