Spis treści:
- Nieszpułka zwyczajna (jadalna) – charakterystyka i odmiany
- Uprawa nieszpułki zwyczajnej
- Jakie właściwości mają owoce nieszpułki?
Nieszpułka zwyczajna (jadalna) – charakterystyka i odmiany
Nieszpułka zwyczajna, znana też jako nieszpułka jadalna to długowieczna roślina z rodziny różowatych. Jest jednym z najstarszych drzew owocowych na świecie. Dorasta do około 2-3 metrów szerokości i 2-5 metrów wysokości. Rośnie wolno, a jej dokładne wymiary można w łatwy sposób regulować poprzez cięcie.
Ma rozłożystą koronę i podłużne liście o intensywnie zielonym kolorze, które czasami jesienią przebarwiają się na kolor jasnożółty. W maju i czerwcu roślina zakwita, wytwarzając białe kwiaty o średnicy 3-4 cm. Powstają z nich jadalne owoce o średnicy 2-5 cm, o grubej skórce i kwaśnym miąższu. Są okrągłe, brązowo-pomarańczowe. Najczęściej pozostają na gałęziach nawet gdy opadną już liście.
Najciekawsze odmiany nieszpułki zwyczajnej to:
- Holenderska Olbrzymia,
- Royal,
- Nottingham,
- Westerveld.
Czytaj również: Zimozielone krzewy liściaste w doniczkach - ozdoba balkonu i tarasu przez cały rok. Co posadzić i jak pielęgnować?
Uprawa nieszpułki zwyczajnej
Nieszpułka zwyczajna najprawdopodobniej została udomowiona już przed 3 tysiącami lat w Azji Zachodniej. W Europie rozpowszechnili ją Rzymianie, a szczyt jej popularności przypadł na wiek XVII. Na terenach naszego kraju nieszpułka zwyczajna była uprawiana w XIX wieku, jednak jej owoców ani nie zjadano, ani nie wykorzystywano w celach leczniczych. W połowie XX wieku o tej ciekawej roślinie niemal całkiem zapomniano, jednak obecnie powoli znów wraca do łask. Uprawa nieszpułki jadalnej nie jest szczególnie skomplikowana. Warto jednak wiedzieć, czego potrzebuje i jak ją właściwie pielęgnować.
Wyświetl ten post na Instagramie
Sadzenie: Nieszpułka zwyczajna znajduje zastosowanie jako ozdoba zarówno ogródków przydomowych, jak i ogrodów miejskich czy parków. Sadzonki najlepiej wysadzać wiosną.
Ziemia: Nieszpułki zwyczajne najlepiej rosną w podłożu przepuszczalnym i wilgotnym, o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Roślina poradzi sobie świetnie w glebie przeciętnej – ale nie w podmokłej lub bardzo suchej.
Stanowisko: Nieszpułka zwyczajna preferuje stanowiska słoneczne lub lekki półcień. Miejsce, w którym rośnie, powinno być osłonięte od silnych wiatrów.
Podlewanie i nawożenie: Młode drzewka wymagają umiarkowanego podlewania, a starsze drzewa należy koniecznie podlewać w czasie suszy. Nieszpułki zwyczajne nawozimy w marcu i kwietniu, używając nawozów sztucznych (na przykład przeznaczonych do krzewów i drzew owocowych) lub naturalnych (na przykład gnojówki z pokrzywy czy obornika). Rośliny warto też ściółkować kompostem.
Kwitnienie: Kwitnie w maju i czerwcu, wytwarzając białe kwiaty, podobne do kwiatów pigwy i jabłoni.
Owocowanie: Nieszpułka zwyczajna wytwarza okrągłe, brązowe owoce, przypominające nieco niewielkie jabłka. Są jednak twarde i mają grubą skórkę.
Przycinanie: Przycinanie nieszpułki zwyczajnej najlepiej przeprowadzić w lutym lub w marcu. Cięcie pozwala uformować roślinę i ograniczyć jej rozrost, a także sprawia, iż wytwarza ona więcej kwiatów i owoców.
Rozmnażanie: Roślina może być rozmnażana przez nasiona lub przez szczepienie.
Choroby i szkodniki: Nieszpułka zwyczajna jest rośliną dość odporną na ataki chorób i szkodników.
Zimowanie: Roślina cechuje się wysoką mrozoodpornością. Jeśli ulega jakimkolwiek uszkodzeniom, zwykle dzieje się to na przedwiośniu, kiedy dni są ciepłe, a nocą zdarzają się przymrozki. Przemarza dopiero w temperaturze -30 stopni Celsjusza.
Czytaj też: Nietypowe drzewka owocowe do przydomowego sadu. Takich okazów nie spotkasz w co drugim ogrodzie
Jakie właściwości mają owoce nieszpułki?
Owoce nieszpułki zwyczajnej zawierają między innymi dużo żelaza i witamin z grupy B, a także witaminę C i dużo antyoksydantów. W Turcji stosowane są na choroby nerek. W tradycyjnej medycynie były też traktowane jako środek na problemy żołądkowe, choroby serca czy kamienie żółciowe i nerkowe.
Wyświetl ten post na Instagramie
Owoce tej rośliny można zjadać na surowo, jeśli tylko będą odpowiednio przejrzałe. Wówczas ich kwaśny miąższ staje się bowiem smaczny i słodki. Jeśli owoce nieszpułki zwyczajnej zostaną zjedzone zbyt wcześnie, mogą spowodować poważne problemy zdrowotne. Zbiór owoców odbywa się dopiero pod koniec jesieni, ponieważ mrozy pomagają w ich dojrzewaniu. Po zebraniu powinny dodatkowo poleżeć w chłodzie. Można z nich przygotować ciasta, desery, dżemy, likiery, galaretki czy konfitury.
Źródła: drzewa.com.pl, ekologia.pl
Autor: Anna Jabłońska-Adamska
Przeczytaj również: Rozmnażanie krzewów z sadzonek zdrewniałych. Jakie rośliny rozmnożyć przez sadzonkowanie?