Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są podstawowe cechy ostrokrzewu kolczastego
- Jak sadzić ostrokrzew kolczasty
- Jakie są najpopularniejsze odmiany ostrokrzewu
Ostrokrzew kolczasty – charakterystyka
Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) to zimnozielony, mrozoodporny krzew kojarzący się między innymi ze świętami Bożego Narodzenia, ponieważ często służy do wykonywania świątecznych stroików i wianków. Ostrokrzew jest doskonałą dekoracją wigilijnego stołu i elementem bożonarodzeniowych ozdób. Znany jest również jako magiczna roślina Celtów o rozmaitych właściwościach leczniczych.
Ostrokrzew kolczasty może urosnąć nawet do 10 metrów wysokości, w zależności od odmiany. Osiąga też szerokość 2-3 metrów. Ma ciemnozielone, ząbkowane, dość sztywne liście. Kwitnie od kwietnia do czerwca, ale jego kwiaty są niepozorne. Wydzielają za to dość intensywny zapach i przyciągają pszczoły, które je zapylają. W okolicach września ostrokrzew zaczyna owocować, choć trzeba zaznaczyć, że jest rośliną rozdzielnopłciową, a owoce pojawiają się tylko na roślinach żeńskich. Jego owoce są niewielkie, okrągłe i intensywnie czerwone. Prezentują się bardzo atrakcyjnie, świetnie kontrastując z ciemną zielenią liści. Trzeba jednak pamiętać, że dla ludzi są trujące. Dlatego posadzenie ostrokrzewu w miejscu, do którego mają dostęp małe dzieci, może nie być najlepszym pomysłem. Ptaki mogą je jednak jeść z powodzeniem i chętnie to robią, czerpiąc z ostrokrzewu pożywienie.
Ostrokrzew kolczasty – stanowisko
Ze względu na swoje duże rozmiary ostrokrzew kolczasty idealnie nadaje się do większych ogrodów. Jest jedną z niewielu roślin o tak wyraźnych walorach dekoracyjnych, która nie potrzebuje dużych ilości światła. Roślina preferuje wręcz stanowisko cieniste lub ewentualnie półcieniste. Dlatego doskonale nadaje się do zapełnienia przestrzeni pod koronami dużych drzew. Ostrokrzew świetnie pasuje do ogrodów w stylu leśnym, a także angielskim. Nada się również na żywopłot, ponieważ bardzo dobrze znosi przycinanie. Można go sadzić w grupach, a także pojedynczo.
Ostrokrzew kolczasty w doniczce
Uprawa w ogrodzie to jednak niejedyna możliwość. Coraz częściej ostrokrzew wybierany jest na ozdobę balkonu, tarasu czy parapetu i uprawiany w doniczce. Ostrokrzew może z powodzeniem rosnąć w donicy, o ile zapewni się korzeniom wystarczającą ilość miejsca. Jego wzrost można łatwo kontrolować poprzez przycinanie gałązek. Innym ciekawym rozwiązaniem jest ostrokrzew szczepiony na pniu, który nie zajmuje wiele miejsca i może się prezentować bardzo dobrze jako doniczkowa roślina na balkon lub taras. Będzie dobrze wyglądać zarówno pojedynczo, jak i w towarzystwie innych roślin o intensywnej barwie liści – np. bukszpanu.
Owoce ostrokrzewu kolczastego są trujące. Fot. 123RF/PICSEL
Ostrokrzew kolczasty – uprawa i pielęgnacja
Ostrokrzew kolczasty należy do roślin łatwych w uprawie. Doskonale czuje się w cieniu, dzięki czemu ułatwia zagospodarowanie tych części ogrodu, które nie nadają się do uprawy większości gatunków roślin. Wymagania glebowe ostrokrzewu są niewielkie. Najlepsze będzie podłoże przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste o lekko kwaśnym odczynie. Może ono być zarówno wilgotne, jak i suche. Krzew potrafi znieść nawet dłuższe okresy suszy, ale zdecydowanie korzystniejsze jest dla niego regularne, umiarkowane podlewanie – wówczas lepiej rośnie. Ma to szczególne znaczenie przy uprawie młodych okazów. Ostrokrzew warto intensywnie podlać przed zimą i zastosować wokół niego warstwę ściółki, by zapobiec nadmiernemu wysuszeniu gleby.
Ostrokrzew kolczasty jest również jedną z roślin, które mogą przetrwać nawet surowe zimy – wytrzymuje temperatury do -25°C. Jedynym zagrożeniem dla ich prawidłowego rozwoju i pięknego wyglądu może być mroźny, suchy wiatr, dlatego warto zadbać o to, by krzew był osłonięty od podmuchów. Jeśli jest posadzony w donicy, na zimę powinno się ją obłożyć styropianem lub innym rodzajem izolacji. Samą roślinę poleca się zaś przykryć agrowłókniną.
Ostrokrzew kolczasty — przycinanie
Ważnym elementem pielęgnacji ostrokrzewu jest cięcie. Służy ono do nadawania roślinie pożądanego kształtu i wielkości. Ostrokrzew doskonale znosi przycinanie, i to przez cały rok. To dlatego dość często wykorzystuje się go do tworzenia żywopłotów. Najkorzystniej jest przyciąć jego gałęzie w kwietniu. Najmniej odpowiednim momentem na przycinanie jest zaś okres kwitnienia, ze względu na przylatujące do kwiatów pszczoły.
Ogólnie uprawa i pielęgnacja ostrokrzewu kolczastego są bardzo proste. Roślina jest niewymagająca, a ponadto dość odporna na choroby i niemal wszystkie szkodniki. Młode rośliny bywają atakowane przez mszyce, dlatego należy bacznie je obserwować, a w razie potrzeby wdrożyć odpowiednie środki zapobiegawcze. Poza tym jednak ostrokrzew nie powinien sprawiać nikomu poważnych problemów.
Odmiana Argentea Marginata jest najbardziej odporna na mróz. Fot. 123RF/PICSEL
Ostrokrzew kolczasty — odmiany i gatunki
W naturze występuje około 400 gatunków ostrokrzewów i ich niezliczone odmiany. Również ostrokrzew kolczasty występuje w rozmaitych wariantach. Wśród najpopularniejszych znajdują się:
- Argentea Marginata – z ciemnozielonymi liśćmi z kremową obwódką, o bardzo wysokiej odporności na mróz;
- Argentea Marginata Pendula – inaczej ostrokrzew płaczący o pokroju kulistym;
- Angustifolia – z ciemnymi i bardzo wąskimi liśćmi, z których każdy ma po 5-7 kolców na każdym brzegu;
- Silver Queen – młode liście tej odmiany mają łososiowy kolor, a dojrzałe mają srebrzystą obwódkę; rośnie w formie drzewka o stożkowatym pokroju o wysokości sięgającej 5 m;
- Golden Milkboy – charakterystyczna dla tej męskiej odmiany jest duża żółta plama na środku każdego płaskiego, dużego liścia;
- Golden Queen – to kolejna męska odmiana (nieowocująca), która wytwarza liście z licznymi kolcami i złocistą obwódką.
- Green Pillar – ma ciemnozielone, kolczaste liście i wrzecionowaty pokrój; jej owoce są czerwone, dobrze rośnie w donicach;
- Hascombensis – ma zwarty pokrój i rośnie bardzo wolno, maksymalnie do ok. 120 cm, nadaje się do formowania w niskie żywopłoty lub obsadzania skalników;
- Madame Briot – wyróżniają ją liście ze złocistymi brzegami, plamkami i licznymi kolcami; młode pędy tej odmiany są purpurowe, owocuje na ciemnoczerwono;
- Pyramidalis – odmiana o stożkowym pokroju z lśniącymi, ciemnozielonymi liśćmi; jest samopylna i obficie owocuje;
- Silver Milkmaid – liście tej odmiany mają kremowobiałą plamę w środku i liczne kolce.
Wybór odmian jest ogromny, a ciekawy efekt może dać np. połączenie kilku z nich. Co ważne, wszystkie mają podobne wymagania, świetnie czują się w cieniu i mogą znosić nawet dość siarczyste mrozy.
Jeśli zastanawiasz się nad zagospodarowaniem zacienionej części swojego ogrodu, ostrokrzew kolczasty może być bardzo dobrym wyborem. To efektowna i bardzo ciekawa wizualne roślina, która zachwyca głęboką zielenią przez cały rok, a na jesieni obsypuje się intensywnie kolorowymi owocami. Jej wymagania są minimalne, a pielęgnacja bardzo prosta, dzięki czemu stanowi świetny wybór nawet dla początkujących ogrodników.
Autor: Redakcja Deccoria.pl