Spis treści:
- Cykoria podróżnik – charakterystyka
- Cykoria – kwiat
- Cykoria podróżnik – właściwości lecznicze
- Cykoria podróżnik – pozostałe zastosowania
- Cykoria podróżnik – wymagania uprawowe
Cykoria podróżnik – charakterystyka
Cykoria podróżnik to jedna z roślin należących do rodziny astrowatych. Wykształca dość sztywne, szorstkie u dołu, słabo ulistnione łodygi o długości dochodzącej do 120 cm, z których wyrastają cienkie, rozgałęzione pędy. Dolne liście rośliny są zatokowopierzastowcięte, zebrane w różyczkę, natomiast liście łodygowe lancetowate o brzegu odlegle ząbkowanym, obejmujące łodygę. W całej roślinie występuje biały sok mleczny, a najwięcej jest go w korzeniu. Jest wiatrosiewna.
Cykoria podróżnik znana jest również jako cykoria wędrowniczka oraz podróżnik błękitny (ze względu na barwę kwiatów), natomiast jej łacińska nazwa to Cichorium intybus. Pochodzi z rejonu Europy, Azji oraz północnej Afryki (krajów takich jak Algieria czy Tunezja). Obecnie jest jednak szeroko rozprzestrzeniona na wszystkich kontynentach (z wyjątkiem Antarktydy). Uprawia się ją w wielu miejscach na świecie. Jest również często spotykana rosnąca dziko – zwykle na kamienistych i piaszczystych glebach na poboczach dróg, ugorach czy nasypach, a ponadto na łąkach i obrzeżach pól uprawnych. W Polsce cykoria jest dość pospolita, występuje na obszarze całego kraju.
Cykorię podróżnik można spotkać dziko rosnącą na łąkach. Fot. Pixabay
Cykoria – kwiat
Cykorię podróżnik niewątpliwie można uznać za roślinę o walorach ozdobnych, szczególnie w okresie kwitnienia, który trwa mniej więcej od lipca do września. Kwiaty cykorii są niebieskie lub jasnofioletowe, zebrane w koszyczki o średnicy 3-4 cm. Pojawiają się na szczytach rozgałęzień pędów lub w kątach liści, najobficiej w środku lata. Są trwałe, a charakterystyczne dla nich jest to, że otwierają się wyłącznie w ciągu dnia, nocą pozostając zamknięte. Ich płatki są gładkie, a na końcówkach ząbkowane. Cykoria wykształca również małe, ząbkowane, zielone podkwiatki. Cykoria owocuje, wydając odwrotnie jajowate, kanciaste niełupki z wieńcem z krótkich łusek.
Przeczytaj również: Zaproś wiesiołka do ogrodu, a nie pożałujesz. Pomoże w leczeniu wielu dolegliwości
Cykoria podróżnik – właściwości lecznicze
Cykoria podróżnik jest uznawana za roślinę leczniczą, znaną ze swoich właściwości wykorzystywanych w medycynie naturalnej. Wiele wskazuje na to, że używa się jej już od wieków. Czemu zawdzięcza korzystne działanie na organizm? Przede wszystkim zawartości substancji takich jak fitosterole, kwasy polifenolowe, goryczka, inulina, cholina, pektyna, witaminy z grupy B, witamina C, sole mineralne.
W celach leczniczych używa się najczęściej całego ziela cykorii podróżnik. Można również wykorzystywać płatki kwiatów lub korzenie. Wśród właściwości tego gatunku wymienia się:
- działanie moczopędne,
- pobudzanie wytwarzania żółci i soków żołądkowych,
- łagodne działanie przeczyszczające,
- wspomaganie leczenia zaburzeń trawienia,
- wspomaganie przemiany materii,
- łagodzenie zmian skórnych, wysypki, wyprysków.
Zawarta w korzeniu cykorii inulina ma właściwości prebiotyczne i pozytywnie wpływa na mikroflorę jelita grubego. Wspiera namnażanie się pożytecznych bakterii z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium oraz blokuje namnażanie bakterii chorobotwórczych. Dzięki temu cykoria uznawana jest za naturalny prebiotyk.
Ziele w celach leczniczych można zbierać już od kwietnia, natomiast najlepszym czasem na pozyskanie korzenia jest albo wiosna, albo październik. Przed zastosowaniem któregokolwiek z elementów rośliny należy go wysuszyć – zwykle robi się to w temperaturze ok. 40 stopni C, od razu po zbiorze.
Przeczytaj również: Korzeń do zadań specjalnych. Na co pomaga i jak stosować żywokost w domu i ogrodzie
Działanie lecznicze mają zarówno kwiaty, ziele, jak i korzeń cykorii. Fot. 123RF.com
Cykoria podróżnik – pozostałe zastosowania
Istnieją również inne zastosowania cykorii podróżnik. Jej młode listki mogą być dodawane do potraw – w szczególności do sałatek. Mają ciekawy smak oraz zawierają duże ilości witaminy C, witamin z grupy B i minerałów. Suszone, mielone i prażone korzenie tego ziela wykorzystuje się zaś do produkcji kawy zbożowej, która pozytywnie wpływa na zdrowie. Jej regularne picie usprawnia perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom oraz dostarcza wielu mikroelementów.
Nie należy zapominać również o właściwościach dekoracyjnych rośliny. Może stać się wspaniałą ozdobą rabatki lub łąki dzięki swojemu atrakcyjnemu wyglądowi i bajecznej barwie kwiatów. Ze względu na to, że zamykają się one na noc, cykoria podróżnik świetnie nadaje się do sadzenia w zegarach kwiatowych.
Z korzenia cykorii powstaje kawa zbożowa. Fot. 123RF.com
Cykoria podróżnik – wymagania uprawowe
Cykoria podróżnik nie jest wymagającą rośliną. Może dobrze rosnąć w zasadzie w każdym podłożu. Preferowana będzie jednak gleba lekka, przepuszczalna i żyzna o odczynie zasadowym. Wówczas kwiaty cykorii podróżnik mają intensywną barwę. Gdy rośnie na piaszczysto-kamienistym, suchym podłożu (np. na poboczu drogi), kwiatostany prezentują się znacznie mniej atrakcyjnie i są słabiej wybarwione.
Najważniejszym wymaganiem cykorii podróżnik jest duża ilość słońca – w warunkach bezpośredniego nasłonecznienia rośnie najlepiej. Dlatego świetnie sprawdza się na otwartych terenach, takich jak łąki. Nadać się może jednak również stanowisko półcieniste. Roślina dobrze znosi różny poziom nawodnienia, ale lepiej rośnie na wilgotnych glebach. Nie ma też szczególnych wymagań, jeśli chodzi o nawożenie. Duża ilość składników odżywczych w glebie zapewni jednak jej mocny wzrost i obfite kwitnienie oraz intensywną barwę kwiatów.
Rozmnażanie cykorii podróżnik
Cykoria podróżnik rozsiewa się sama – jest wiatrosiewna. Dlatego zwykle jej rozmnażanie nie sprawia problemu. Trzeba jednak uważać, ponieważ może łatwo się rozproszyć na tereny, na których niekoniecznie jest mile widziana. Można również wysiać nasiona cykorii wprost do gruntu. Zaleca się przeprowadzanie tego procesu w środku lata. Roślina zaczyna wschodzić bardzo szybko, bo już po kilku dniach. Następnie uprawę należy przerwać, zostawiając tylko najmocniejsze siewki. Zapewni to ich zdrowy i szybki wzrost.
Przeczytaj również: Lista jej korzystnych działań jest długa i znana od dawna. Jak uprawiać kozieradkę w ogrodzie?
Uprawa cykorii podróżnik – co jeszcze warto wiedzieć?
Uprawa cykorii podróżnik nie jest trudna pod żadnym względem. To mało wymagająca i wdzięczna roślina, która ma właściwości użytkowe oraz ozdobne. Warto jednak pamiętać, że uprawiając ją w celu pozyskania korzeni, nie powinno się dopuszczać do kwitnienia. Wówczas bowiem cała energia rośliny skupia się na rozwoju kwiatów, co spowalnia rozrost bryły korzeniowej. Dlatego należy bacznie obserwować roślinę przez całe lato i na bieżąco usuwać pąki, które się pojawiają.
Kwitnące cykorie podróżnik należy przycinać po przekwitnięciu. To najlepsza okazja do zbierania nasion przeznaczonych do kolejnego wysiewu. Usunięcie przekwitniętych kwiatostanów odciąża organizm i wspomaga dalszy rozwój.
Korzenie można pozyskiwać wtedy, gdy są potrzebne. Ważne jednak, by uprzednio pozwolić roślinie urosnąć i dość dobrze się rozwinąć. Listki w celach kulinarnych najczęściej zbiera się wiosną – gdy są młode, mają najlepszy smak.
Cykorię z powodzeniem można uprawiać w ogrodzie. Fot. 123RF.com
Cykoria podróżnik – czy warto ją mieć w ogrodzie?
Jeśli interesują cię walory cykorii podróżnik, na pewno warto zasiać ją w swoim ogrodzie. To roślina o minimalnych wymaganiach, która bardzo dobrze i szybko rośnie w różnorodnych warunkach. To między innymi dlatego czasami uważana jest za chwast.
Cykoria podróżnik świetnie nada się jednak również do ozdoby dowolnych terenów zielonych, w tym łąk i rabat. Jej niewielkie błękitne kwiaty przyciągają wzrok i doskonale komponują się z wieloma innymi roślinami. To świetny wybór dla tych, którzy lubią latem podziwiać kolorowy ogród!
Pokrzywa i jej właściwości. Lek na zmęczony organizm na INTERIA.TV.