Z artykułu dowiesz się:
- Morela — charakterystyka
- Jak samemu wyhodować morelę?
- Jak wybrać pestkę do samodzielnej uprawy moreli?
- Hodowla moreli krok po kroku
Morela — charakterystyka
Morele występują w wielu odmianach, które różnią się między sobą wysokością krzewów, specyfiką owoców czy terminem owocowania. W Polsce często uprawianą odmianą jest morela pospolita (z łac. Prunus armeniaca). Roślina pochodzi z Azji, gdzie występuje na terenie Chin czy Japonii. Okaz rozpoczyna kwitnienie na przełomie kwietnia i marca, ale nie nadaje się do rozwoju w każdym zakątku kraju.
Ze względu na wymagania dotyczące warunków atmosferycznych drzewko morelowe może być uprawiane jedynie w południowej i zachodniej części Polski. Tu owoce pojawią się w okresie wakacyjnym. Liście okazu mają jajowaty kształt i pikową teksturę. Z kolei kwiaty są niewielkie i mają białą bądź różową barwę. Owoce są kuliste i pomarańczowe. Na powierzchni skórki występuje łososiowy rumień.
Innymi odmianami moreli rosnącymi w Polsce są:
- somo: to polska i popularna odmiana, która doskonale radzi sobie w każdym zakątku kraju, ponieważ jest odporna na działanie niskich temperatur. Owoce są raczej niewielkie, pojawia się na nich delikatny meszek. Mają pomarańczowy bądź ciemnożółty kolor z wyraźnie odznaczającym się rumieniem. Morele tej odmiany najczęściej wykorzystuje się do robienia przetworów: kompotów, dżemów itp.;
- harcot: to kanadyjska odmiana moreli, która charakteryzuje się dużymi lub średnimi owocami o słodkim i aromatycznym miąższu. Okaz jest odporny na mróz, ale jeśli przymrozki pojawią się w kwietniu czy maju, należy zabezpieczyć roślinę przed ich działaniem za pomocą agrowłókniny lub słomy. Harcot owocuje w sierpniu.
Każda z przedstawionych odmian zapewnia smaczne i zdrowe owoce, po które chętnie sięga się zarówno latem, jak i jesienią. Domowe, niepryskane przekąski są smaczne i bezpieczne dla zdrowia.
Jak samemu wyhodować morelę?
Aby samemu wyhodować morelę, musisz uzyskać od kogoś owoce, które zawierają pestki. Najlepiej otrzymać je od osoby, która mieszka w pobliżu twojego domu lub działki. Dlaczego? Ponieważ wówczas automatycznie wzrosną szanse na to, że uprawa okaże się sukcesem. Jeśli drzewa tego rodzaju dobrze radzą sobie w okolicy, to znaczy, że ty także możesz zapewnić im sprzyjające warunki.
Nowe drzewko moreli można wyhodowac z pestki. Fot.123RF.com
Jak wybrać pestkę do samodzielnej uprawy moreli?
Może się jednak zdarzyć, że w swoim otoczeniu nie znajdziesz nikogo, kto zajmowałby się uprawą moreli. Spokojnie, to nie znaczy, że proces się nie powiedzie. Wówczas trzeba udać się do sklepu i zakupić owoce wspomnianych powyżej odmian.
W tej sytuacji należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:
- rozmiar owoców: jeśli owoce są duże, to najpewniej nie są przedstawicielami żadnej z lokalnych odmian, a pochodzą z dużych, przemysłowych plantacji. Najlepiej wybrać drobne morele pochodzące z okolic, które już dostosowały się do lokalnych warunków;
- smak owocu: wybierz do hodowli pestkę tego owocu, którego smak najbardziej ci odpowiada. Choć nie jest to wyznacznikiem tego, że twoje morele będą smakowały identycznie, znacznie podnosi szansę na osiągnięcie satysfakcjonujących wyników;
- zdrowotność owocu: to niezwykle ważny element całej hodowli. Koniecznie jest wybranie moreli, która jest w pełni zdrowa. To znaczy, że na jej powierzchni nie mogą pojawiać się wykwity, plamy, przebarwienia lub jakiekolwiek objawy gnicia. Jeśli tak będzie, uprawa się nie powiedzie.
Gdy wybierzesz idealny owoc, możesz przystąpić do procesu hodowli. Pamiętaj, by uzbroić się w cierpliwość i sumienność w spełnianiu swoich ogrodniczych obowiązków.
Hodowla moreli krok po kroku
Jeśli już masz wybrany przez siebie owoc, wyjmij z niego pestkę. Warto dokładnie się jej przyjrzeć, aby upewnić się, że na jej powierzchni nie widnieją oznaki gnicia lub chorób. Jeśli wygląda zdrowo, możesz przystąpić do sadzenia.
- Oczyść pestkę z miąższu
To ważny krok, który należy wykonać od razu po zjedzeniu owocu. Najlepiej zrobić to za pomocą papierowego ręcznika. Należy przy tym być delikatnym i ostrożnym, aby nie zahamować zdolności okazu do kiełkowania. Pamiętaj również o tym, by nie zwlekać zbyt długo z posadzeniem pestki, ponieważ wówczas może ona stracić swoje zdolności rozrodcze.
Istnieje kilka możliwości dokonania rozsady:
- po zdjęciu wierzchniej warstwy z pestki — metoda przyspiesza proces kiełkowania,
- po wstępnym obrobieniu ziarna za pomocą papieru ściernego, co w przyszłości przyspieszy proces przebicia się kiełkującej rośliny przez skorupkę,
- od razu po wyjęciu zalążka z owoców.
Wysoką skutecznością charakteryzuje się pierwsza metoda, dlatego powinieneś wziąć nóż i delikatnie rozdzielić dwie połówki pestki, aby dostać się do jej wnętrza, gdzie znajduje się ziarno. Wyjęte nasionko będzie wielkością i kształtem przypominać migdał.
- Przygotuj podłoże
Ważne jest posadzenie moreli w odpowiednim podłożu. Warto wymieszać ziemię uniwersalną z piaskiem w proporcji 1:1, aby gleba była przepuszczalna. Dzięki temu zmniejszysz szansę na pojawienie się chorób grzybowych, które są dużym zagrożeniem dla samodzielnej i skutecznej uprawy moreli. Nasiono należy włożyć do podłoża i przykryć 2-3 cm warstwą ziemi.
- Wybierz bezpieczne stanowisko
Kiełkujące nasiono w donicy należy umieścić na ciepłym i słonecznym parapecie. Nie należy go jednak narażać na bezpośrednie działanie intensywnych promieni słonecznych, ponieważ mogą one zniweczyć twój wysiłek i zwyczajnie spalić kiełkującą roślinę. Pestki nie należy stawiać w miejscu, gdzie byłaby narażona na działanie przeciągów i niskich temperatur. Dla dopiero kiełkującego okazu takie warunki mogą okazać się zabójcze.
- Regularnie podlewaj pestkę
Bardzo ważnym aspektem podczas kiełkowania moreli jest regularne podlewanie doniczki. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie nadmiernie mokra, aby nasiono nie zgniło. Do podlewania możesz używać zraszaczy. Pamiętaj, by w okresie letnim częściej podlewać okaz - zawsze, kiedy podłoże nie będzie już wilgotne.
- Uzbrój się w cierpliwość
Pamiętaj, że kiełkowanie pestki może trwać od kilku miesięcy do nawet roku. Przez ten czas możesz nie widzieć żadnych postępów w uprawie rośliny, dlatego powinieneś do jej uprawy podejść zadaniowo: jeśli będziesz spełniał swoje obowiązki, efekty w końcu się pojawią.
- Zadbaj o morelę po wykiełkowaniu
Kiedy morela wykiełkuje, należy przenieść ją do doniczki, w której będzie znajdowała się kilkucentymetrowa warstwa drenażowa, zapobiegająca gniciu korzeni. Podłoże wciąż powinno być piaszczyste i przepuszczalne, a podlewanie regularne i stopniowe. Kiedy roślina osiągnie 20-30 cm wzrostu, należy przesadzić ją ponownie do większej donicy. Wówczas można rozpocząć proces aklimatyzacji okazu do warunków zewnętrznych. Początkowo należy ją wynosić na balkon lub taras, by później, ciepłą wiosną posadzić okaz w ogrodzie.
Hodowla moreli wymaga cierpliwości i zaangażowania. Jej efektem są jednak smaczne owoce, które doskonale sprawdzają się do deserów i przetworów oraz są pozbawione szkodliwych pestycydów. Warto spróbować uprawy, która przynosi wiele satysfakcji.
Przeczytaj również:
Fikus tępy, czyli drzewko bonsai idealne dla początkujących
Siedem naturalnych olejków, które warto mieć w domowej apteczce