Spis treści:

• Musztardowiec – charakterystyka rośliny
• Uprawa musztardowca. Data wysiewu
• Uprawa musztardowca. Najważniejsze zasady
• Zastosowanie musztardowca w kuchni

Musztardowiec – charakterystyka rośliny

Musztardowiec to najbardziej powszechna nazwa rośliny, znanej też jako kapusta sitowa, kapusta sarepska, gorczyca sarepska czy gorczyca modra.

To roślina jadalna, która rośnie na ogromnych połaciach Azji, Ameryki Północnej, a także Europy Wschodniej. Naturalny zasięg jej występowania nie sięgał jednak granic Polski, do której nasiona musztardowca zostały sprowadzone (prawdopodobnie niecelowo) przez człowieka. 

W naszych warunkach musztardowiec potrafi rosnąć dziko, co sugeruje, że jego uprawa nie powinna być zbyt trudna. Tak jest w istocie, a największe zalety tego wciąż niedocenianego w Polsce warzywa jest odporność na przymrozki i krótki okres wegetacyjny (ok. miesiąca od siewu do pierwszego zbioru).

Drobne listki pojawiające się już po kilku dniach radzą sobie z temperaturą do -5 stopni. Musztardowca można uprawiać przez cały rok – w gruncie, na balkonie, a w zimie także wewnątrz, co zapewnia nieprzerwaną dostawę bogatych w wartości odżywcze i smacznych liści (dla wszystkich, którzy lubią delikatny posmak musztardy).

Uprawa musztardowca. Data wysiewu

Dość często musztardowcem nazywa się jeszcze inne rośliny z rodziny kapustowatych, np. musztardowiec japoński (mizuna), który zgodnie z systematyką jest odrębnym gatunkiem. W praktyce nie ma to większego znaczenia, bo ich właściwości, uprawa i termin wysiewu są w zasadzie identyczne. 

Pierwsze nasiona musztardowca na rozsadę można umieszczać w doniczkach już w połowie lutego. Do kiełkowania wystarczy temperatura 5 stopni Celsjusza, na wschód zwykle nie trzeba czekać dłużej niż 4-6 dni.

Optymalny termin sadzenia podawany na większości saszetek z nasionami to marzec i kwiecień – wtedy wysiew można już bezpiecznie prowadzić wprost do gruntu w zależności od odmiany (i gatunku) co kilka, kilkanaście cm.

W przypadku kapusty sitowej (Brassica juncea) to ok. 15-20 cm, ale istnieją też odmiany karłowate (i wieloznaczność w nazewnictwie wspominana wyżej).

Sprawdź też: Co zrobić ze starych nasion? Wysiej, szybko wyrosną mikrolistki

Dla najbardziej  efektywnego kiełkowania dobrze wysiać nasiona na rozsadę i pozwolić im wzejść w warunkach domowych (np. na parapecie), gdy tylko pojawią się nad ziemią, można bez obaw wynieść je do przydomowej szklarni czy innego osłoniętego od wiatru miejsca. Równie dobrze większość odmian można uprawiać w pojemnikach (25 cm głębokości) wewnątrz czy na balkonie.

Na własne potrzeby nie trzeba zasiewać wielu doniczek – przy 3-4 tygodniowym okresie od siewu do pierwszych zbiorów lepiej wysiewać kolejne porcje mniej więcej co miesiąc.

Do przysypywania nasion dobrze użyć wermikulitu, który zatrzyma w ziemi wilgoć i zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza (rozluźni glebę).

Uprawa musztardowca. Najważniejsze zasady

Najważniejsze w uprawie musztardowca jest regularne podlewanie. To właściwie jedyny obowiązek, którego zaniedbanie może istotnie zaszkodzić uprawom – przesuszenie zwykle nie doprowadzi do obumarcia rośliny, ale mocno obniży jej walory smakowe. Podłoże powinno być stale wilgotne, podlewane odstaną wodą codziennie rano lub wieczorem.

Musztardowiec nie wymaga specjalnego, ani bardzo żyznego podłoża, wystarczy ziemia uniwersalna, do której po 1-2 tygodniu można dodać nieco kompostu. Bez większego ryzyka można też użyć innego nawozu, np. niewielkiej ilości biohumusu dolanej do konewki.

Musztardowiec nie wymaga stosowania oprysków, jest dość odporny na choroby i stroni od niego większość szkodników, choć na liściach czasem mogą zadomowić się mszyce czy śmietka kapuściana. Na wszelki wypadek warto zastosować naturalny oprysk prewencyjny (np. z czosnku).

Zastosowanie musztardowca w kuchni

W 100-gramowej porcji surowe liście musztardowca dostarczają tylko 27 kilokalorii, będąc jednocześnie bogatym źródłem witaminy C, A i K (wszystkie pow. 20 proc. dziennego zapotrzebowania). W mniejszych ilościach zawiera też 6 witamin z grupy B (od 2 do 8 proc. dziennego zapotrzebowania).

Na wagę całej porcji składa się ok. 92 g wody (a w niej wiele mikroelementów, m.in: wapń, potas i fosfor), ok. 3 g białka i 5 g węglowodanów (w tym 3 g błonnika). Zawartość tłuszczu jest znikoma, nie przekracza 0,5 g.

Wykorzystanie musztardowca w kuchni jest bardzo rozległe, jak w przypadku większości warzyw liściowych. Świetnie sprawdzi się w sałatce i na kanapce, a musztardowy, jednak delikatny posmak dobrze łączy się właściwie z każdym mięsem (także rybami). 

Liście można blanszować, gotować, dusić, czy zapiekać. Na surowo są lekko chrupiące (chyba że podczas uprawy były przesuszone, wtedy szybko pojawiają się zwłóknienia). 

Z nasion gorczycy modrej wytwarza się też olej wykorzystywany nie tylko w kuchni, ale również w kosmetyce – m.in. w odżywkach na porost włosów i pielęgnacji twarzy.

Źródła: deccoria.pl; fdc.nal.usda.gov; adaptogeny.rzeszow.pl; poradnikogrodniczy.pl; youtube.com/@naturalnieoogrodach

Czytaj także:

Ogród dla leniwych. Wybieramy rośliny łatwe w uprawie do cienia i do słońca

Najlepsza odmiana selera korzeniowego do ogródka. Albin może ważyć nawet 1,5 kg

Nie wyrzucaj hiacyntów po przekwitnięciu. Zachowaj cebulkę i odpowiednio ją pielęgnuj

Kalendarz ogrodnika na marzec. Jakie prace trzeba wykonać w ogrodzie?