Spis treści:
Szeflera – piękność z tropików
Szeflera, łac. Schefflera, to grupa roślin, które pochodzą z obszarów tropikalnych i subtropikalnych. Należy do niej ponad 700 gatunków, wśród których można spotkać zarówno epifity, czyli okazy rosnące w koronach wysokich drzew, płożące się pnącza, efektowne krzewy, jak i niewielkie drzewa.
Najpopularniejszym gatunkiem jest szeflera drzewiasta, która na świecie jest uprawiana głównie jako roślina doniczkowa, choć w cieplejszym klimacie może być z powodzeniem hodowana w ogrodzie. W naturze może osiągnąć nawet 5 m wysokości, jednak w domowych warunkach dorasta zazwyczaj do 2-3 m. Choć rośnie do góry i ma uroczą koronę gęstych liści, nie jest drzewem, a krzewem o wzniesionym pokroju.
Szeflera drzewiasta tworzy wiele pędów, które przeplatają się między sobą i razem układają się w niezwykłą podporę dla dużych dłoniastych liści. Ich blaszki są skórzaste, błyszczące, całobrzegie i ostro zakończone. Składają się z 7-9 szerokich, lancetowatych listków, które przypominają szeroko rozstawione palce dłoni. Liście mają zazwyczaj ciemnozielony kolor, ale można znaleźć okazy w żółto-zielonych barwach, które są ozdobione różnymi plamkami. Układają się w szerokie parasole, więc efekt jest naprawdę ciekawy.
W uprawie doniczkowej szeflera kwitnie bardzo rzadko. Fot.Olga Yakovleva/CanvaPro
Niewiele osób wie, że szeflera kwitnie. Jej kwiaty są niewielkie, pierzaste i zebrane w wiechowate kwiatostany. Nie są zbyt dekoracyjne, ale są oznaką, że roślina ma zapewnione odpowiednie warunki do rozwoju. Z kwiatów powstają czerwone owoce, zebrane w gęste kiście. Jednak owocująca szeflera to bardzo rzadki widok, raczej niespotykany w polskich domach.
Jak uprawiać szeflerę?
Z uwagi na egzotyczne pochodzenie szeflery, roślina ma dość wysokie wymagania uprawowe. Do prawidłowego rozwoju potrzebuje przede wszystkim:
- żyznej, lekko kwaśnej ziemi – dobrze sprawdza się mieszanka uniwersalnej ziemi ogrodowej z substratem torfowym. Aby wzbogacić podłoże w minerały i sprawić, że będzie bardziej przepuszczalne można dodać ziemi kompostowej i piasku;
- grubej warstwy drenażu na dnie doniczki – korzenie szeflery nie mogą przebywać w wodzie, ponieważ mogą zacząć gnić. Aby woda mogła swobodnie odpływać na podstawkę i parować, należy zadbać o odpowiednio dużą warstwę drenażu, np. z keramzytu;
- jasnego stanowiska, ale z dala od bezpośrednich promieni słońca – jest to szczególnie ważne dla odmian o pstrokatych liściach, ponieważ słońce pozwala im zachować piękny kolor. W przypadku ciemnozielonych okazów stanowisko może być półcieniste;
- stałej, pokojowej temperatury między 18 a 24°C latem i 12-16°C zimą – roślina jest wrażliwa zarówno na upały, jak i chłód, dlatego nie należy trzymać jej na parapecie, aby latem gorąca szyba nie poparzyła liści, a zimą mroźne powietrze nie przemroziło rośliny.
Szeflera posadzona w odpowiedni sposób, w dobrym podłożu, nie tylko będzie miała pięknie wybarwione i jędrne liście, ale także stanie się bardziej odporna na różne choroby i szkodniki.
Szeflera wymaga stanowiska jasnego, ale o rozproszonym świetle. Fot.CanvaPro
Utrzymanie pięknego pokroju szeflery wymaga nieco pracy, jednak warto się poświęcić, ponieważ zdrowa roślina to wspaniała dekoracja przestrzeni. Aby uzyskać taki efekt, należy pamiętać o:
- regularnym, choć skromnym nawadnianiu – w okresie wegetacyjnym gleba w doniczce powinna być wilgotna, ale nie mokra. Dlatego, zanim podlejesz roślinę, poczekaj, aż wierzchnia warstwa podłoża nieco przeschnie. Zimą można zmniejszyć częstotliwość podlewania;
- systematycznym nawożeniu rośliny od marca do sierpnia, co 2-3 tygodnie – szeflera dość szybko rośnie, co kosztuje ją dość dużo energii, dlatego potrzebuje stałego dokarmiania. W jej przypadku żyzna gleba nie wystarczy. Aby mogła szybko przyswoić potrzebne składniki, używaj preparatu w płynie, który jest przeznaczony do roślin ozdobnych;
- zraszaniu – szeflery uwielbiają wilgotne środowisko. Jednak w polskich domach, zwłaszcza zimą, trudno o odpowiedni poziom wilgoci w powietrzu. Dlatego warto regularnie zraszać jej liście, miękką, odstaną wodą. Dobrym pomysłem jest ustawienie obok rośliny nawilżacza powietrza lub tacki wypełnionej keramzytem i wodą;
- wycieraniu kurzu z liści – gruba warstwa kurzu może zaburzać proces fotosyntezy, przez co roślina będzie gorzej rosła. Aby utrzymać jej piękny pokrój, co jakiś czas przecieraj liście miękkim materiałem. Możesz także co kilka miesięcy użyć nabłyszczacza, który dodatkowo podniesie atrakcyjność rośliny.
Szeflera z reguły nie potrzebuje podcinania, jednak warto pomóc jej się zagęścić i usunąć młodym sadzonkom wierzchołki pędów. Dzięki temu zaczną się rozkrzewiać na boki i roślinka będzie miała bardziej gęstą koronę. Na bieżąco pozbywaj się również żółtych i zwiędłych liści, które mogą niepotrzebnie osłabiać szeflerę.
Liście szeflery wymagają systematycznego oczyszczania z kurzu, dzięki czemu będą miały lepszy dostęp do światła. Fot.natashazakharova1/123RF.com
Przeczytaj również: Przyniesie nie tylko pomyślność. Jak pielęgnować pieniążka w zimie?
Na co choruje szeflera?
Każda, nawet najlepiej pielęgnowana roślina, może paść ofiarą chorób i szkodników. Szeflera nie jest wyjątkiem. Wśród najczęstszych chorób grzybowych warto wymienić m.in. alternariozę, która objawia się wodnistymi, okrągłymi i ciemnobrązowymi plamami, wokół których widoczna jest żółta obwódka. Zagrożenie stanowią też choroby bakteryjne, które charakteryzują się plamami na liściach rośliny. Główne bakterie, które atakują szeflerę, to Pseudomonas cichorii oraz Xanthomonas campestris pv. hederae. Te pierwsze przyczyniają się do powstania brązowych, początkowo małych i wodnistych plam. W rezultacie porażona szeflera masowo zrzuca liście. W przypadku Xanthomonas campestris pv. hederae plamy otoczone są żółtą obwódką, szczególnie masowo zlokalizowane są one między żyłkami. W walce z chorobami bakteryjnymi pomocne będą preparaty miedziowe.
Ze względu na swoje egzotyczne pochodzenie szeflera jest na nie szczególnie podatna na szkodniki. Najlepiej rośnie, gdy w pomieszczeniu jest umiarkowana temperatura i wysoka wilgotność powietrza. Problem pojawia się, gdy panujący w danym pokoju klimat się zmienia, wilgotność powietrza spada, a temperatura rośnie. Wtedy znacząco zmniejsza się odporność szeflery na choroby i szkodniki. Taka sytuacja ma miejsce najczęściej zimą. W tym okresie liśćmi szeflery mogą zainteresować się:
- przędziorki – jedne z najpopularniejszych szkodników, które grasują na roślinach doniczkowych. Samice mają postać czerwonego pajączka, dzięki czemu łatwo je zauważyć. Natomiast samce są zielone, więc odkrycie ich wymaga wnikliwej obserwacji. Po ataku przędziorków liście pokrywają się żółtymi kropkami, następnie zwijają się i opadają. Ślady inwazji można zauważyć także na pędach oraz na spodzie liści, rozwidleniu pędów oraz na ich szczytach. Mogą one mieć postać drobnych, żółtych nitek i delikatnej pajęczynki. Szkodniki mogą przywędrować na szeflerę z innego, świeżo zakupionego okazu, z wiatrem lub z ubrań człowieka. Przędziorki atakują głównie zimą, gdy wilgotność powietrza spada, a w domu robi się przytulnie ciepło. Dlatego dobrym sposobem, aby ochronić roślinę przed nimi, jest utrzymanie poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniu na wysokim poziomie. Świetnie sprawdzi się także naturalny wróg przędziorka, czyli dobroczynek kalifornijski. Saszetki z tym małym sprzymierzeńcem można kupić w wielu sklepach ogrodniczych. Zawiesza się je na wybranym okazie i czeka, aż wszystkie przędziorki zostaną zjedzone;
- tarczniki – pluskwiaki, które mają charakterystyczny, płaski pancerz. Mają kilka milimetrów długości i mogą mieć czarny, brązowy lub biały kolor. Są niebezpieczne i mogą wyrządzić bardzo dużo szkód w domowej dżungli, ponieważ szybko się rozmnażają i przenoszą na kolejne okazy. Zazwyczaj żerują na liściach i powodują ich zmianę koloru, skorkowacenia, zahamowanie wzrostu, a w ostateczności śmierć całej rośliny. Likwidowanie tarczników należy rozpocząć od mechanicznego zebrania dorosłych okazów wacikiem nasączonym wodą z płynem do mycia naczyń. Dokładnie przetrzyj całą roślinę, a następnie wymień ziemię. Jeśli jest ich zbyt dużo, nie bój się sięgać po specjalne preparaty w sprayu dostępne w sklepach.
Artykuł został zaktualizowany. Po raz pierwszy ukazał się 27.12.2021 roku.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Co lubi amarylis? Zadbaj o ten piękny kwiat, będzie kwitł co najmniej 4 tygodnie
Genialny trik wprost ze Szwecji. Pąki wypuści nawet najbardziej zmarnowany storczyk