Uważaj na czad! Jak rozpoznać tlenek węgla w domu i jak się przed nim chronić?

Spis treści:

• Czad – co to jest i jak powstaje?
• Czy można wyczuć czad?
• Objawy zatrucia czadem
• Co zrobić w przypadku podejrzenia zatrucia tlenkiem węgla?
• Jak uchronić się przed czadem? 6 kluczowych zasad

Czad – co to jest i jak powstaje?

Czad to potoczna nazwa tlenku węgla (CO2). To silnie toksyczny gaz, który jest nieco lżejszy od powietrza, a zatem łatwo się z nim miesza i w nim rozpowszechnia. Należy wiedzieć, że czad powstaje na skutek niepełnego spalania substancji, które w swych cząstkach zawierają węgiel. Do takich sytuacji może dojść, gdy urządzenia grzewcze – takie jak kominki, kuchnie węglowe czy piece olejowe (opalane drewnem, węglem, gazem lub paliwami płynnymi) – są niesprawne lub niewłaściwie użytkowane. Mając na uwadze powyższe, strażacy apelują o sprawdzanie stanu technicznego urządzeń grzewczych przed każdym sezonem grzewczym. Warto sprawdzić, czy:

• przewód kominowy jest zapchany lub nieszczelny;
  
  
• palnik w urządzeniach grzewczych jest zużyty lub źle wykonany;
  
  
• pomieszczenia są odpowiednio wentylowane;
  
  
• palenisko jest otwarte.

Czad powstaje także często w czasie pożaru. Dodatkowo może być emitowany w postaci gazów produkowanych przez duże zakłady przemysłowe.

Przeczytaj również: Przegląd pieca gazowego przed sezonem grzewczym. 4 powody, by wezwać do domu fachowca od kotłów grzewczych

Aby uchronić się przed zatruciem tlenkiem węgla, należy regularnie sprawdzać stan urządzeń grzewczych. Fot.123RF.com

Czy można wyczuć czad?

Czad jest bezwonny i bezbarwny, dlatego jest tak niebezpieczny. Nie można go wyczuć ani zobaczyć, dlatego trzeba być ostrożny i obserwować uważnie swój organizm. Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy i z łatwością łączy się m.in. z hemoglobiną. W konsekwencji utrudnia transport tlenu do tkanek i przez to zostają one niedotlenione. Prowadzi to do uszkodzenia narządów wewnętrznych oraz ośrodkowego układu nerwowego.    

Duże stężenie tlenku węgla może być śmiertelnie niebezpieczne (przy stężeniu wynoszącym 0,16 proc. zgon następuje po około dwóch godzinach, a przy 1,28 proc. – zaledwie po kilku minutach). Z danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej wynika, że każdego roku z powodu zatrucia czadem ginie ponad 100 osób, a około 2000 ulega podtruciu. Najwięcej przypadków zanotowano w okresie jesienno-zimowym podczas sezonu grzewczego.  

Objawy zatrucia czadem

Objawy zatrucia czadem zależą od stężenia tego gazu w powietrzu. Początkowe objawy mogą być bardzo niepozorne i często są mylone ze zwykłą grypą lub zatruciem pokarmowym. Należy jednak pamiętać, że nie wolno ich bagatelizować. Są to m.in.:

• bóle i zawroty głowy;
  
  
• mdłości;
  
  
• ogólne osłabienie;
  
  
• nudności;
  
  
• wymioty.

Przy średnim stopniu zatrucia czadem nasila się ból głowy, pojawia się senność, zaburzenia równowagi i świadomości. Charakterystycznym objawem ostrego zatrucia tlenkiem węgla jest także wyraźnie czerwone zabarwienie skóry. W następnej kolejności dochodzi do przyspieszania oddechu, akcji serca, drgawek, a także trudności z oddychaniem. W końcu następuje utrata przytomności, a w skrajnych przypadkach – śmierć.    

Na działanie tlenku węgla narażony jest każdy, kto przebywa w środowisku nim skażonym. Jednak efekty jego działania, przy takim samym stężeniu, mogą się różnić. Do grupy największego ryzyka należą:

• noworodki i niemowlęta;
  
  
• dzieci;
  
  
• kobiety w ciąży;
  
  
• osoby w wieku podeszłym;
  
  
• osoby z wadami serca oraz chorobami oskrzelowo-płucnymi lub niewydolnością układu oddechowego.

Pierwsze symptomy świadczące o podtruciu tlenkiem węgla to bóle i zawroty głowy. Fot.Piotr Jedzura/EastNews

Co zrobić w przypadku podejrzenia zatrucia tlenkiem węgla?

Jeśli mamy podejrzenie, że mogło dojść do zatrucia czadem, w pierwszej kolejności należy otworzyć okna, aby zapewnić dopływ świeżego powietrza do pomieszczenia. Jeżeli jest to możliwe, należy wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce z dostępem do tlenu. Dobrze jest rozluźnić takiej osobie ubranie (rozpiąć pasek, guziki itp.). W przypadku, gdy poszkodowany nie oddycha, należy niezwłocznie przystąpić do wykonywania masażu serca i sztucznego oddychania.

Jednocześnie osoba udzielająca pierwszej pomocy powinna zadzwonić po służby ratownicze – pod numery 112 (ogólnoeuropejski numer alarmowy), 999 (Pogotowie Ratunkowe) czy 998 (Państwowa Straż Pożarna).

Jak uchronić się przed czadem? 6 kluczowych zasad

Aby uchronić się przed zatruciem tlenkiem węgla, należy przestrzegać kilku ważnych zasad.  

1. Wybieraj certyfikowane urządzenia grzewcze – aby uniknąć ryzyka zaczadzenia, warto wybierać sprawdzonego producenta, oferującego piece najwyższej jakości. Tylko takie urządzenia będą pracować sprawnie i bezpiecznie.
   
   
2. Regularnie sprawdzaj stan urządzeń grzewczych – niezależnie od tego, jaki rodzaj paliwa wybierzesz, piec powinien być regularnie kontrolowany i czyszczony. W przypadku, gdy serwisant uzna, że urządzenie wymaga naprawy lub nadaje się do wymiany, należy stosować się do jego zaleceń.
     
3. Zadbaj o drożność komina – zgodnie z obowiązującym prawem, co najmniej raz w roku należy przeprowadzać przegląd stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych).  
   
   
4. Kontroluj drożność wentylacji – aby uchronić się przed czadem, należy zapewnić pomieszczeniom stały dopływ powietrza, który jest warunkiem właściwego przepływu spalin. Nie zaklejaj i nie zasłaniaj w inny sposób kratek wentylacyjnych, a w sezonie grzewczym regularnie wietrz mieszkanie. Żeby sprawdzić, czy ciąg kominowy działa prawidłowo, należy przełożyć kartkę do otworu bądź kratki wentylacyjnej. Powinna ona przywrzeć do wyżej wspomnianego otworu lub kratki.
   
   
5. Zainwestuj w czujnik czadu – w trosce o bezpieczeństwo własne oraz pozostałych domowników, zamontuj czujnik czadu. To niewielkie urządzenie elektryczne, które wykrywa niebezpieczne stężenie tlenku węgla w powietrzu. W razie przekroczenia dopuszczonych norm uruchamia się alarm, który ostrzega domowników przed niebezpieczeństwem.
   
   
6. Nie dogrzewaj pomieszczeń urządzeniami, które nie są do tego przeznaczone – nie ogrzewaj pomieszczeń np. kuchenką gazową, ponieważ długotrwałe palenie się gazu prowadzi do ubytków tlenu i wydzielania się czadu.

Przeczytaj również: Jak samodzielnie wyczyścić komin? Poznaj 4 sposoby na wyczyszczenie komina

Nazywany cichym zabójcą. Uważajcie także latem na INTERIA.TV.