fot. Pixabay.com
Jakie są przyczyny czkawki?
Podrażnienie przepony
Za oddychanie odpowiedzialne są między innymi mięśnie przepony. Jeżeli proces przebiega prawidłowo, to przepona kurczy się przy wdychaniu i rozluźnia przy wydychaniu. Mięśnie przepony kontrolują nerwy połączone z rdzeniem kręgowym. Dlatego przyczyną czkawki jest podrażnienie tych nerwów. Czkawka u dziecka, nawet u niemowlaka, wynika najczęściej ze zbyt łapczywego jedzenia, ale to samo może dotyczyć dorosłego. Pewnie nie raz doświadczyliście, że czkawka zaskoczyła was po szybkim zjedzeniu suchej bułki czy innego suchego pokarmu. Często niepotrzebne są nawet domowe sposoby na czkawkę, wystarczy popić jedzenie letnim lub umiarkowanie ciepłym płynem.
Inną przyczyną czkawki może być zbyt obfite jedzenie. Kiedy zjemy za dużo żołądek nadmiernie się rozszerza i uciska na nerwy. Przyczyny takiej czkawki najlepiej zlikwidować po prostu jedząc mniej. Warto też pamiętać, że po obfitym jedzeniu nie służy leżenie, zwłaszcza na prawym boku. Ucisk na przeponę może utrudnić oddychanie i spowodować czkawkę.
Jedną z popularnych form czkawki u dorosłych jest czkawka po alkoholu. Przyczyny takiej czkawki to rozluźnienie mięśni spowodowane spożyciem trunku. Zwykle pojawia się po większej ilości napojów wyskokowych, ale nie jest to reguła. Metody na ten rodzaj czkawki są takie same jak przy zwykłej czkawce. Jeżeli jednak wypiliśmy naprawdę dużo, to czasem trzeba poczekać aż stężenie alkoholu we krwi spadnie i pijacka czkawka sama przejdzie.
Słyszeliście też może o czkawce z zimna. Dokładniej – czkawka może powstać kiedy zjemy coś bardzo gorącego lub bardzo zimnego. Jeszcze gorzej jeżeli jest to zimny napój gazowany. Najlepszym sposobem na ten rodzaj czkawki jest wypicie czegoś ciepłego (nie gorącego!). Jeśli szukasz więcej praktycznych wskazówek, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z domowymi sposobami.
Choroby a częsta czkawka
Kiedy czkawka pojawia się raz na jakiś czas, to nie musimy się przejmować. Gorzej jeżeli jest to tzw. częsta czkawka. Również długotrwała czkawka, która nie przechodzi po zastosowaniu domowych metod jest powodem do niepokoju.
Poniżej znajduje się zestaw najczęstszych choroby, w których czkawka może być jednym z objawów:
- cukrzyca i inne choroby metaboliczne (również mocznica)
- choroby neurologiczne – guz mózgu lub stwardnienie rozsiane
- ciało obce w uchu – ciało obce podrażnia błonę bębenkową, co skutkuje podrażnieniem układu nerwowego i może objawiać się m.in. czkawką.
- Choroba krtani lub gardła
- uraz jamy brzusznej
- zapalenie płuc lub opłucnej
- zapalenie osierdzia
- zawał serca
- przepuklina rozworu przełykowego
- ropień podprzeponowy
Oczywiście nawet długotrwała czkawka nie oznacza jeszcze poważnych chorób zagrażających życiu. Może po prostu zbyt łapczywie jesz albo pijesz zbyt zimne napoje. Natomiast jeżeli czkawce towarzyszą bóle brzucha, gorączka, zawroty głowy, mdłości, to koniecznie trzeba się zgłosić do lekarza. Sposoby leczenia częstej czkawki, wywołanej poważnymi schorzeniami, są inne niż pozbywanie się zwykłego skurczu mięśni przepukliny.
Najlepsze metody walki z czkawką
Wstrzymanie powietrza – jak to działa?
Najpopularniejszy sposób na to jak się pozbyć czkawki to zatrzymanie powietrza. Z pewnością mówili ci to koledzy, koleżanki, mama i babcia. Zjawisko ustępowania czkawki po wstrzymaniu powietrza można wyjaśnić też naukowo. Zwiększa się wtedy ilość dwutlenku węgla w organizmie. To rozluźnia przeponę i pozwala wrócić do normalnego rytmu oddychania.
Wariantem tej metody jest wydychanie powietrza do torebki i wdychanie go z powrotem. Efekt jest ten sam, bo wdychamy wytworzony przez siebie dwutlenek węgla. To również dobry sposób jeśli dokucza nam pijacka czkawka. Trzeba tylko uważać, żeby za bardzo nie zakręciło nam się w głowie. Już po alkoholu nasz mózg działa w zwolnionym tempie, a dwutlenek węgla wzmacnia ten efekt.
Jeszcze inne sposoby leczenia czkawki łączą wstrzymanie powietrza z przełykaniem. Należy zatrzymać powietrze i starać się łykać ślinę w tym czasie. Dla niektórych ta metoda jest łatwiejsza, inni wolą jednak oddychanie do torebki. Jeżeli wystąpiła czkawka u dziecka, to lepiej zastosować metodę drugą, zmniejsza ona również stres i jest bardzo prosta.
Łyżka cukru
Domowe sposoby roją się od „magicznych” przepisów na czkawkę. Łyżka cukru, łyżka miodu, albo trochę wody z octem. Jednak głównym powodem, dla którego te sposoby na czkawkę działają, jest przełykanie. Zajmując organizm jedzeniem zmieniamy rytm oddechu. Przez to mięśnie krtani i przepony mają szansę rozluźnić się.
Cukier jest dobrym rozwiązaniem, bo szybko ulega rozpuszczeniu i nie powoduje zatkania przełyku czy poszerzenia żołądka, które są przyczyną czkawki. Poza tym można dodać do niego jakieś krople rozkurczające i uspokajające.
Te sposoby leczenia mogą działać nawet na częstą czkawkę, wywołaną nerwicą. Jeżeli więc częsta czkawka wynika z nerwicy, to warto zastosować te metody. Zresztą jeżeli lekarz stwierdzi, że długotrwała czkawka została wywołana przez nerwicę, to i tak przepisze na nią środki uspokajające. W tym przypadku wiemy jak pozbyć się czkawki okazjonalnej i długotrwałej.
Przestraszenie czkającego
Niektóre sposoby na czkawkę mogą się wydawać dziwne, ale okazują się naprawdę skuteczne. Jednym z popularnych przykładów jest przestraszenie kogoś. Kiedy się boimy, to zmienia się tempo oddychania, czasem gwałtownie wciągamy powietrze, poza tym wzrasta poziom dwutlenku węgla w organizmie.
Metoda ta ma kilka wad. Jak się pozbyć czkawki skoro nie wiemy czego ktoś się boi? Zwykle działa gwałtowne popchnięcie lub gwałtowny głośny dźwięk. Tylko osoba mająca czkawkę nie może być o tym wcześniej uprzedzona. Metodę zdecydowanie powinniśmy wykluczyć, jeżeli czkawka jest jednym z objawów choroby serca. Z kolei po alkoholu odbieranie bodźców może być spowolnione i metoda nie zadziała.
Czkawka u dziecka jest dobrą okazją, żeby wypróbować takie domowe sposoby. Pod warunkiem, że dziecko nie jest bardzo małe czy szczególnie znerwicowane. Jak widać do straszenia jest wiele zastrzeżeń, dlatego lepiej dostosować metodę do konkretnej osoby.
Zatkanie uszu
Mówiliśmy już, że częsta lub długotrwała czkawka może być oznaką ciała obcego w uchu. Istnieje więc związek między uszami a czkaniem. Jak się okazuje można to wykorzystać zwalczając czkawkę. Jest to metoda łatwa i mało stresująca.
Dokładna instrukcja wygląda następująco: zatkaj uszy na kilka minut i wyciągnij język albo spróbuj przełykać ślinę. Zatkanie uszu jest silnym bodźcem, działającym na nerw błędny. To właśnie ten bodziec powinien pomóc w powstrzymaniu skurczy mięśni krtani i przepony.
Na koniec warto jeszcze wspomnieć, że dobrą metodą może być picie wody małymi łykami. Działa ono na tej samej zasadzie co przełykanie śliny. Być może, jeżeli dokucza nam pijacka czkawka jest to też dobra metoda na rozcieńczenie alkoholu we krwi. Niektórzy radzą również połknąć kostkę lodu, żeby wywołać szok termiczny. Jednak kostka nie zawsze jest dostępna.
Mamy nadzieję, że nasze porady nieraz przydadzą się wam w walce z czkawką.
