Z tego artykułu dowiesz się:
Cisy — charakterystyka
Odmianą cisa, która najczęściej pojawia się w ogrodzie, jest cis pospolity (z łac. Taxus baccata). Okaz charakteryzuje atrakcyjny pokrój i powolne tempo wzrost. Cis ma ciemnozielone igły i może osiągnąć do 4 m wysokości. Naturalnie występuje w Europie, Azji Zachodniej oraz Afryce Północnej.
Cisy doskonale sprawdzają się jako żywopłoty, ponieważ poddają się swobodnemu formowaniu. Można nadawać im dowolne kształty, dlatego często spotyka się rośliny imitujące rzeźby. Igły są spłaszczone i mogą mieć maksymalnie 2,5 cm długości. Na ich końcówkach można dostrzec charakterystyczny, krótki ogonek.
Pień krzewu na początku jest zielony, ale z czasem przybiera brunatną barwę. Nasiona cisów mają jajowaty kształt i brązowy lub zielony kolor. Są umieszczone przy nasadzie pędów, otacza je czerwona osnówka. Roślina nie ma dużych wymagań, jeśli chodzi o pielęgnację. Dobrze radzi sobie na zacienionych stanowiskach. Potrzebuje żyznej i przepuszczalnej gleby, która umożliwi zachowanie wysokiego poziomu wilgotności.
Przycinanie cisów to popularna technika, która zdobi wiele ogrodów. Fot.123RF.com
Choroby i szkodniki cisów
Cisy są podatne na działanie szkodników i rozwój chorób, dlatego należy je poddawać stałej kontroli, aby w porę zauważyć zagrożenie i podjąć z nim walkę. Inwazja różnych szkodników wymaga podjęcia odmiennych działań, a choroby okazu skłaniają do podjęcia leczenia. Wczesne zdiagnozowanie problemu znacznie podnosi szansę na to, że roślinę uda się ocalić.
Brązowienie igieł cisów — postaw na odpowiednią pielęgnację
Warto mieć świadomość tego, że brązowienie igieł nie zawsze świadczy o tym, że cis jest atakowany przez chorobę. Z reguły jest to naturalny proces fizjologiczny związany z cyklem życia iglaków. Choć należą do roślin wiecznie zielonych, nieodpowiednie warunki pielęgnacyjne mogą doprowadzić do tego, że pojedyncze igły będą żółkły, a z czasem brązowiały i opadały.
Aby uniknąć suszy fizjologicznej, rośliny należy intensywnie podlewać późną jesienią i zimą w trakcie odwilży. Pamiętaj, że brak śniegu, niska temperatura i intensywne wiatry pozbawiają roślinę zapasów wody. W takiej sytuacji wiosną, zamiast zielonych i młodych pędów, zobaczysz żółknące i opadające igły. Warto temu zapobiegać, stosując świadomą pielęgnację roślin przez cały rok.
Jesienią można także posypać ziemię pod cisami ściółką ogrodową, która ograniczy wysychanie wody z podłoża i zwiększy tym samym zapasy krzewu na zimę. Młode okazy najlepiej chronić przed zimnem stosując agrowłókninę bądź słomę, aby dodatkowo nie przemarzały i nie były narażone na działanie silnego wiatru.
Choroby grzybowe cisa
Znacznie poważniejszym zagrożeniem niż błędy pielęgnacyjne, są choroby grzybowe cisa. Zmagania z nimi są znacznie trudniejsze, a w niektórych przypadkach nawet nie należy podejmować się leczenia, ponieważ nie przyniesie ono oczekiwanego rezultatu.
Fytoftoroza cisa
To najniebezpieczniejsza choroba grzybowa, która atakuje iglaki w ogrodzie. Jej działanie przyczynia się do gnicia systemu korzeniowego. Pojedyncze igły oraz pędy brązowieją, a z czasem zamierają. Aby upewnić się, że fytoftoroza zaatakowała Twój krzew, możesz naciąć lekko korę. Jeśli będą pod nią widoczne czerwone plamy, rośliny nie uda się uratować. Należy ją wykopać i spalić.
Miejsce, gdzie rosła, należy odkazić, aby kolejne okazy nie były atakowane przez tę odmianę choroby grzybowej. Aby uniknąć fytoftorozy, należy dbać o przepuszczalność gleby i nie sadzić iglastych krzewów w zbyt bliskim sąsiedztwie, ponieważ sprzyja to szybkiemu rozwojowi chorób.
Zgorzel zgnilakowa
Zgorzel zgnilakowa jest kolejną chorobą grzybową charakterystyczną dla cisów. Objawia się gniciem systemu korzeniowego, co szybko daje również efekty widoczne na nadziemnej części rośliny:
- igły żółkną, z czasem także brązowieją i opadają,
- na pędach pojawiają się widoczne, czerwone zmiany,
- całe rośliny więdną i zamierają.
Choroba bardzo często atakuje młode rośliny i prowadzi do zaginania ich korzeni, co uniemożliwia pobieranie wody z podłoża. Rozwojowi grzybicy sprzyjają duża wilgotność oraz częste wahania temperatury. Zgorzel zgnilakowa jest nieuleczalna. Z wykopanym okazem należy postępować, jak w przypadku fytoftorozy: spalić, jego stanowisko odkazić.
Szara pleśń
Pojawieniu się szarej pleśni sprzyjają duża wilgotność powietrza i wysoka temperatura. Na pędach rośliny pojawiają się mokre plamy, które przybierają białą barwę. Kiedy temperatura wzrasta, a powietrze staje się bardziej suche, miejsce plam zajmuje pylisty nalot. Aby wyleczyć chorobę, należy zastosować środki zawierające niepasożytnicze grzyby, które poprzez konkurencję wpływają na zwalczanie i ograniczanie chorób grzybowych.
Zamieranie pędów cisa
W wyniku infekcji pędy cisa brązowieją, a z czasem obumierają. Na ich wierzchołkach, wzdłuż całej rośliny, pojawiają się charakterystyczne, brązowe plamy. Pod koniec okresu wegetacji, jesienią, można dostrzec na cisach drobne, czarne kropki: to grzyby, które powodują zamieranie pędów. Chore fragmenty rośliny należy wycinać i palić, a terapię uzupełnić stosowaniem środków grzybobójczych.
Kiedy dowiemy się, jak dbać o cis, to drzewo będzie z nami na wiele lat. Fot.123RF.com
Brązowienie i gubienie igieł u cisa — szkodniki
Za brązowienie i gubienie igieł u cisa mogą być odpowiedzialne także szkodniki. Walka z nimi jest nieco łatwiejsza niż zwalczanie chorób grzybowych. Wśród najczęściej występujących insektów i roztocz wyróżniają się:
- misecznik cisowiec: jego żerowanie objawia się obecnością niewielkich, brązowych tarczek na powierzchni pędów, pod którymi mogą znajdować się setki, a nawet tysiące jaj. Insekty pozbawiają roślinę soków, przez co igły żółkną, a z czasem także brązowieją i opadają. W skrajnych wypadkach może dochodzić do zamierania całych roślin. Aby wyeliminować miseczniki, należy stosować preparaty na bazie oleju parafinowego lub olejów roślinnych na przełomie lutego i marca;
- opuchlak pstrokacz: opuchlaki są szczególnie szkodliwe, ponieważ żerują zarówno na nadziemnej, jak i podziemnej części rośliny. Dorosłe osobniki wygryzają dziury w igłach i korze. Z kolei larwy uszkadzają system korzeniowy, przez co utrudniają roślinie pobieranie składników odżywczych z podłoża. Aby pozbyć się opuchlaków pstrokaczy, należy stosować preparaty o działaniu kontaktowym i żołądkowym, które już po kilku godzinach od oprysku doprowadzają do śmierci szkodników;
- przędziorki: ich inwazja objawia się powstawaniem pajęczyn na roślinie, na której widoczne są także drobne, białe owady. Przędziorki powodują powstawanie plam na igłach, ich żółknięcie oraz opadanie. Pojawiają się najczęściej wtedy, gdy roślina cierpi na niedobór wody. Aby je zwalczyć, należy stosować środki na bazie olejów, które uniemożliwiają owadom poruszanie się, oddychanie i wymianę gazową.
Szkodniki są dużym zagrożeniem dla kondycji cisów, dlatego warto obserwować krzewy, by wcześnie je dostrzec. Im szybciej podejmiesz się walki z nimi, tym mniej szkodników będziesz musiał wyeliminować. Pamiętaj, że jednego roku może pojawić się nawet kilka pokoleń jednego gatunku.
Choroby i szkodniki cisów prowadzą do żółknięcia, brązowienia i opadania igieł. Roślina zaczyna mniej atrakcyjnie się prezentować, a z czasem może nawet zamierać. Warto znać objawy, które powinny budzić niepokój, by w porę podjąć stosowne środki lecznicze.
Jak pozbyć się kreta z ogrodu?
