Spis treści:
- Co to jest permakultura?
- Na czym polega permakultura?
- Jak założyć ogród permakulturowy?
- Jak założyć grządkę permakulturową?
Co to jest permakultura?
Permakultura jest to sposób ekologicznego projektowania systemów (środowisk), które są różnorodne, zdolne do regeneracji oraz stabilne. Określenie powstało przez połączenie dwóch słów z języka angielskiego permanent (stały, ciągły) oraz agriculture (uprawa, rolnictwo). Zatem permakultura to nieustanna uprawa roli przez cały rok, ale w zgodzie z naturą.
Prowadzenie ogrodu powyższą metodą opiera się na trzech zasadach:
- troszcz się o ludzi — w permakulturze środowisko ma zapewniać człowiekowi wystarczająco dużo pożywienia, aby mógł przeżyć w zdrowiu;
- dbaj o ziemię — prowadzenie ogrodu tym sposobem ma sprawiać, że wszystkie systemy życia będą się rozwijać, a gleba nie będzie skażona;
- dziel się nadmiarem — jakikolwiek nadmiar należy przekazać innym ludziom lub zwierzętom, aby ograniczyć konsumpcję.
Prowadzenie ogrodu według permakultury zakłada, aby ludzie byli samowystarczalni pod względem jedzenia, a jednocześnie przyczyniali się do rozwijania bioróżnorodności. W rezultacie środowisko staje się bardzo podobne do naturalnego ekosystemu, z którego człowiek może czerpać korzyści bez szkody dla otoczenia.
Przeczytaj również: Jesienne wapnowanie gleby. Jaki nawóz wybrać, jak dobrze wapnować ziemię
Na czym polega permakultura?
Permakultura z roku na rok staje się coraz bardziej popularnym sposobem prowadzenia ogrodu. Nic dziwnego. Ta metoda zakłada bardzo małą lub nawet zerową ingerencję w przestrzeń. Dzięki temu uprawa warzyw czy owoców, a także hodowla kwiatów nie wymaga dużych nakładów pracy. To dobra wiadomość dla osób, które nie mają zbyt dużo czasu na zajmowanie się ogrodem.
Zastanawiasz się jednak, na czym dokładnie polega permakultura? Podczas uprawy gleby w ten sposób:
- nie należy przekopywać ziemi — łopaty, motyczki i inne narzędzia można wyrzucić z domku narzędziowego. Glebę należy chronić i wzbogacać materią organiczną np. kompostem lub ściółką;
- nie trzeba nic podlewać — rośliny mają być samowystarczalne i pobierać wodę z głębszych warstw ziemi. Aby wspomóc okazy i ochronić je przed suszą, należy stosować ściółki;
- nie wolno plewić — w ogrodzie permakulturowym wszystkie chwasty są pożyteczne. Jednocześnie niepożądane rośliny nie rosną, ponieważ całość jest bardzo dobrze wyściółkowana;
- sadzi się rośliny zgodnie z warunkami klimatycznymi i siedliskowymi — wymaga to idealnego dopasowania okazów do ogrodu. Jednocześnie pozwala to znacznie ograniczyć problemy z uprawą określonych warzyw i owoców, z ich chorobami oraz ze szkodnikami.
Prowadzenie ogrodu permakulturowego w zgodzie z naturą wymaga dobrego planowania i wiedzy na temat roślin. Na szczęście powstaje coraz więcej publikacji na ten temat, na podstawie których można się wzorować. Dobrym przykładem jest kanał "Ogrodnictwo Intuicyjne – Permakultura TV", gdzie autorzy przybliżają tematykę permakultury. Więcej na ten temat znajdziesz np. w tym nagraniu:
Jak założyć ogród permakulturowy?
Zakładanie ogrodu permakulturowego należy rozpocząć od oceny warunków, jakie panują w ogrodzie. Zastanów się:
- gdzie jest najcieplej, a gdzie najzimniej;
- jakie gatunki rosną najlepiej w wybranych miejscach;
- jak niektóre rośliny radzą sobie w określonych obszarach;
- gdzie występuje najwięcej szkodników i jakie to są;
- jaka jest gleba i gdzie tworzą się zastoje wody;
- gdzie najbardziej wieje wiatr, a gdzie najmocniej świeci słońce.
Analiza otoczenia pozwoli nie tylko dobrze dopasować rośliny do środowiska. Dzięki temu będzie można także zaplanować np. nasadzenia okazów, które stworzą barierę ochronną przed wiatrami czy szkodnikami. To sprawi, że nieco zmodyfikujesz warunki, które panują na działce. Tym samym w ogrodzie więcej roślin będzie mogło spokojnie rosnąć.
Po ocenie warunków na działce czas na wydzielenie stref na takie, które:
- wymagają jak najwięcej uwagi człowieka — powinny znajdować się jak najbliżej miejsca, gdzie najczęściej przebywasz. Dotyczy to np. grządek warzywnych czy spirali ziołowych;
- nie potrzebują dużo troski, ale od czas do czasu trzeba je odwiedzić — najlepiej umieścić je w środku ogrodu, aby móc łatwo do nich dojść. Tutaj powinny się znaleźć np. domki dla owadów, mini ogród leśny, czy oczka wodne;
- są prawie samowystarczalne — powinny znajdować się w najdalszych zakątkach ogrodu. Są to np. duże dęby, kompostowniki czy domki dla owadów.
Po wydzieleniu stref czas na oczyszczenie działki z niepotrzebnych (obumarłych czy chorych) roślin, śmieci i zniszczonej zabudowy. Kamienie i stare konary drzew warto zgromadzić w dalekim zakątku ogrodu. Wiele owadów z pewnością znajdzie tam schronienie.
Ogród permakulturowy to taki, który działa w zgodzie z naturą. Fot.123RF.com
Jak założyć grządkę permakulturową?
Gdy teren jest wstępnie przygotowany, czas na założenie rabat i grządek. Aby nie ingerować w glebę, należy wykorzystać metodę no-dig, czyli bez przekopywania. Doskonale się sprawdza na trudnych terenach, gdzie jest dużo chwastów albo nierówny obszar. Aby założyć grządkę no-dig należy:
- bardzo nisko skosić całą trawę;
- rozłożyć grubą warstwę kartonów na wybranym miejscu;
- na wierzch nasypać obornik — jeśli zakładasz grządkę jesienią może być świeży. Wiosną najlepiej użyć przekompostowanej materii. Jeśli zamierzasz siać warzywa korzeniowe, zamień obornik na kompost. Te rośliny źle rosną na świeżo nawiezionej glebie;
- okryć całość grubą warstwą słomy, jeśli zamierzasz sadzić sadzonki. Jeśli chcesz wysiewać rośliny, użyj jako ściółki kompostu.
Powyższe warstwy możesz układać bezpośrednio na ziemi. Dobrym pomysłem jest także wykonanie obrzeży z desek lub z innego materiału, a następnie wypełnienie pustej przestrzeni wspomnianą materią. W ten sposób powstaną tzw. grządki wzniesione. To rozwiązanie doskonale się sprawdza na bardzo twardej i kamienistej glebie. Obsługa takich rabat jest łatwiejsza, ponieważ nie trzeba się mocno schylać. Ponadto w podwyższonych grządkach deszczówka nie spływa na boki, więc gleba jest dłużej wilgotna. To redukuje konieczność podlewania.
W ogrodzie permakulturowym ważne jest nie tylko gdzie sadzisz rośliny, ale jakie gatunki ze sobą połączysz. Istotne jest, aby na grządkach panowała różnorodność. Dzięki temu okazy wzajemnie będą się wspierać w rozwoju. Dobrym przykładem jest czosnek, który – posadzony obok pomidorów – chroni je przed chorobami grzybowymi. Bardzo istotne jest również stosowanie płodozmianu, a zatem umieszczanie roślin co roku w innych miejscach. W ten sposób można uniknąć rozwoju wielu chorób i szkodników bez większego wysiłku.
Permakultura może być rozwiązaniem problemów zmęczonych i przepracowanych ogrodników. Dlatego koniecznie weź pod uwagę ten sposób prowadzenia ogrodu.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również: Czy można kompostować liście orzecha włoskiego? Ostrożnie, żeby nie narobić sobie kłopotu