Spis treści:
- Co to jest drzewo tlenowe
- Drzewo tlenowe - charakterystyka gatunku
- Uprawa drzewa tlenowego
- Gdzie kupić Oxytree?
Co to jest drzewo tlenowe?
Oxytree ("oxy" – od "oxygen", czyli tlen oraz "tree" – drzewo) inaczej nazywane drzewem tlenowym, jest stosunkowo młodą odmianą paulowni. Powstało ze skrzyżowania dwóch gatunków z rodziny paulowniowatych (paulowni puszystej i fortunei). Roślinę wyhodowali na początku XXI w. naukowcy z hiszpańskiego uniwersytetu Castila-La Mancha przy współpracy z biotechnologami z prywatnego przedsiębiorstwa.
Roślina ma szeroką, parasolowatą koronę i ogromne, skórzaste, sercowate liście – ich długość osiąga nawet 30 cm, a średnica 50 cm. Smukły pień drzewa jest pokryty gładką, szarą korą. Jak kwitnie drzewo tlenowe? W maju pojawiają się bladofioletowe dzwonkowe kwiaty, zebrane w wiechowate kwiatostany. Później na ich miejscu pojawiają się zielonoszare owoce z płonnymi nasionami.
Tak kwitnie drzewo tlenowe. / Fot. Wikimedia Commons, SorinDragoiOxytree, CC BY-SA 4.0
Drzewo tlenowe - charakterystyka gatunku
Drzewo tlenowe szybko przyrasta – po sześciu latach od posadzenia może osiągnąć wysokość nawet 16 metrów i 30 cm średnicy pnia. Badania wskazują, że dobowy przyrost rośliny wynosi nawet 2 cm.
Szybki wzrost i duże liście sprawiają, że paulowania Oxytree pochłania ogromne ilości dwutlenku węgla i produkuje mnóstwo tlenu. Szacuje się, że 10-krotnie więcej, niż rodzime gatunki drzew. Plantacja o powierzchni hektara, na której posadzono 570 egzemplarzy tej odmiany, może zaabsorbować od 106 do 140 ton CO2 w ciągu roku.
Rozbudowany i głęboki system korzeniowy (osiąga długość nawet 9 m) powoduje, że roślina doskonale radzi sobie nawet na nieurodzajnych, jałowych glebach, np. na piasku. Drzewo tlenowe jest odporne na szkodniki i nie wymaga dużej ilości podlewania – dobrze rośnie w warunkach 750 mm opadów deszczu w ciągu roku. To naprawdę niewiele. Bezproblemowo znosi mrozy (do -25 st. C), jak i upały (do 45 st. C).
Przeczytaj również: Najlepsze szybko rosnące iglaki na żywopłot. Skutecznie odgrodzisz się od sąsiada
Oxytree ma szereg zastosowań przemysłowych. Z dużych liści można produkować paszę dla zwierząt. Ze względu na szybki przyrost, drzewo jest surowcem biomasy. Poza tym jego drewno nadaje się do produkcji mebli i stosowania w budownictwie. Po wysuszeniu staje się wodoodporne. Często mówi się o nim, że jest „drewnem aluminiowym”, ponieważ jest o 1/3 lżejsze niż surowiec z innych drzew liściastych.
Drzewo tlenowe jest niesamowicie trwałe – po ścięciu może czterokrotnie odrastać z tego samego pnia. Jest też rośliną miododajną. Wyliczenia wskazują, że z 1 ha plantacji, można otrzymać do 700 kg miodu.
Pień drzewa tlenowego oxytree./Fot. Wikimedia Commons, SorinDragoiOxytree, CC BY-SA 4.0
Uprawa drzewa tlenowego
Uprawa szybkorosnącego drzewa oxytree nie jest wymagająca. Chociaż preferuje przepuszczalne, bogate w azot i wilgotne (ale nie podmokłe) podłoże, dobrze rośnie w większości gleb, również tych mało zasobnych czy kamienistych. Kwasowość ziemi powinna wynosić od 5 do 8,9 pH. Toleruje przejściowe susze. Najlepiej posadzić je w słonecznym lub półcienistym stanowisku, osłoniętym od wiatru.
Sadzenie
Najlepszą porą na umieszczenie sadzonek Oxytree w gruncie jest sezon wiosenno-letni; po ustaniu wiosennych przymrozków, czyli zwykle w trzeciej dekadzie maja. Nasadzenia prowadzić można do końca lipca. Przekroczenie tego terminu spowoduje, że roślina nie zdąży zdrewnieć i przygotować się do zimy.
Przed posadzeniem siewek drzewa tlenowego stanowisko należy oczyścić z innych roślin, chwastów oraz kamieni. Upewnijmy się, że w miejscu, gdzie posadzimy roślinę, nie ma zbyt wielu głazów, które mogłoby utrudnić rozwój korzeni. W przypadku mocno alkalicznej gleby warto przeprowadzić wapnowanie.
Jak sadzić drzewo tlenowe? Wykopujemy dół na głębokość 100 cm, o średnicy 35 cm. Jego dno usypujemy obornikiem lub kompostem zmieszanym z ziemią, co wzmocni roślinę na pierwszym etapie rozwoju. Do mieszanki gleby i nawozu dodać można niedużej ilości środka bakteryjnego. Tak przygotowany otwór przysypujemy ziemią do połowy wysokości, po czym obficie zalewamy go wodą. Sadzonkę przekładamy na tak przygotowane stanowisko i tworzymy wokół niej kopczyk oraz nieckę umożliwiającą efektywne podlewanie.
Podlewanie i nawożenie
W początkowym etapie rozwoju drzewa tlenowego ważne jest, by regularnie odchwaszczać podłoże wokół niego oraz często je podlewać. Mniej więcej 2-3 razy w tygodniu dostarczajmy młodej roślinie ok. 15 l wody (chyba że pogoda jest deszczowa). To usprawni proces ukorzeniania i sprawi, że oxytree będzie rozwijać się szybko, równomiernie i stabilnie. Jeśli zależy nam na dużym przyroście, przez kilka pierwszych miesięcy warto zasilać roślinę obornikiem lub nawozami biologicznymi – wiosną azotowymi, a latem odżywkami z fosforowo-potasowymi.
Przeczytaj również: Tuje kolumnowe – odmiany i wymagania. Jak sadzić i przycinać tuje kolumnowe?
Przycinanie
Drzewo tlenowe bardzo dobrze reaguje na cięcie – można je formować lub pozwolić mu swobodnie się rozkrzewiać; w takiej formie będzie bardzo ozdobne.
Niezależnie od sposobu prowadzenia drzewa, w pierwszym roku po posadzeniu należy oxytree przycinać wiosną, po ustaniu przymrozków. Pędy rosnące powyżej 2-5 cm nad poziomem gruntu skracamy pod skosem. To pobudzi je do wzrostu, a roślinę do dalszego korzenienia. Rany powstałe na skutek cięcia dobrze zabezpieczyć maścią ogrodniczą. Jeśli po cięciu roślina wypuści nowe pędy, do uprawy wybieramy jeden, najsilniejszy z nich – resztę trzeba usunąć. Tzw. wilki ścina się również w drugim roku po posadzeniu. Pędy boczne zostawiamy, jeśli drzewo ma przyjąć nieregularną formę.
Rozmnażanie
Rozmnażanie drzewa tlenowwgo nie należy do prostych zadań; w amatorskich warunkach jest właściwie niemożliwe. Nasiona rośliny są płonne, więc nawet jeśli je wysiejemy, nie wzejdą. To sprawia, że hybryda paulowni nie jest ekspansywna i nie powinna wypierać innych gatunków roślin. Aby zachować cenne właściwości drzewa tlenowego, sadzonki Oxytree pozyskuje się w laboratoriach, metodą in vitro (w szkle), przez klonowanie.
Zimowanie
Na zimę drzewo tlenowe gubi liście. Można je zostawić na ziemi – rozkładając się, użyźnią ją i zatrzymają w niej wilgoć.
Gdzie kupić Oxytree?
Drzewo tlenowe wciąż nie jest jeszcze szeroko znane w Polsce, choć z roku na rok zyskuje coraz więcej uwagi. Kupując sadzonki oxytree upewniajmy się, że pochodzą one ze sprawdzonych źródeł, posiadających unijne certyfikaty fitosanitarne. Nieuczciwi sprzedawcy jako sadzonki drzewa tlenowego czasem oferują inne odmiany paulowni, przeważnie pochodzące z Chin. Cena sadzonki oxytree przeciętnie wynosi ok. 40-50 zł.
Przeczytaj również: Magnolia w ogrodzie. Co zrobić, żeby magnolia zakwitła dwa razy? Jak ratować pąki przed przymrozkami?