Spis treści:
- Gomfrena kulista – do podziwiania i jedzenia
- Uprawa gomfreny kulistej
- Zastosowanie gomfreny kulistej
Gomfrena kulista – do podziwiania i jedzenia
Na pierwszy rzut oka purpurowe kule gomfreny kulistej przypominają kwiaty koniczyny łąkowej, zbieranej przez większość z nas w dzieciństwie na letnich spacerach. Jednak, gdy się im bliżej przyjrzymy, zauważymy wiele różnic, zaczynając od tego, że roślina ta w korzystnych warunkach dorasta nawet do 90 cm wysokości.
Intensywne, fioletowe wybarwienie kwiatów z pewnością dodaje jej uroku, ale równie atrakcyjnie prezentują się odmiany o kwiatach pomarańczowych, pomarańczowo-czerwonych i białych, pasujące do wielu rabatowych kompozycji.
Gomfrena kulista, nazywana również wiecznikiem kulistym, naturalnie występuje na obszarach międzyzwrotnikowych Ameryki, w tym w Meksyku, a w stanie dzikim można ją spotkać w bardziej tropikalnych rejonach Azji. W Polsce największą jak dotąd popularnością cieszą się takie odmiany, jak:
- 'Audray White' o kwiatach białych, rosnąca do 50 cm wysokości;
- 'Bicolor Rose' - o kwiatach pasteloworóżowych, rosnąca do 50 cm wysokości;
- 'Buddy Rose' o kwiatach jasnoróżowych;
- 'Buddy Purple' o kwiatach ciemnofioletowych;
- 'Lavender Lady' o kwiatach lawendowych, rosnąca do 60 cm wysokości;
- 'Fireworks' o kwiatach z różowymi podsadkami i intensywnie żółtymi, maleńkimi kwiatkami, rośnie w okazałych kępach do nawet 90 cm wysokości.
Jej kuliste jak piłeczki do ping-ponga lub puszyste, zwarte pompony kwiatostany to w rzeczywistości nie pojedyncze, pełne kwiaty, a skupiska maleńkich, niepozornych kwiatków i uzupełniających je podsadek. To właśnie one już z daleka przyciągają ciekawskie spojrzenia. W dotyku podsadki sprawiają wrażenie nieco szorstkich i przypominają papier, a te o białosrebrzystym wybarwieniu wyglądają jak przypadkowo rozrzucone perły na zielonej okrywie liści.
Fot. Kwiaty gomfreny kwitną na różowo, fioletowo, żółto i czerwono. Niektórym bliżej wyglądem do koniczyny, innym... do truskawek. Wszystkie utrzymują się całe lato, potrzebując do tego niemalże wyłącznie odrobiny nawozu i słońca. Fot. Gita Sari/BobYue/CanvaPro
Jej niezwykłym walorem jest to, że kwiaty tej rośliny, jakby stworzone do podziwiania, są również... jadalne. Oznacza to, że po ususzeniu gomfreną można dekorować ciasta, torty, lody i inne słodkie desery, a pełnymi pomponami wyjątkowe dania, przyrządzone np. z sezonowych produktów. Ma ciekawy smak i z pewnością zachwyci w tym wydaniu wszystkich, którzy jej spróbują. Gotowy dodatek do kuchni, w formie posypki lub suszonych główek kwiatowych, można kupić w sklepach. Jednak, gdy rośnie w ogrodzie, możesz przygotować go sam, co z pewnością przyniesie ci wiele satysfakcji.
Gomfrena kulista do podziwiania i jedzenia przyciąga nie tylko spojrzenia, lecz także spore grono skrzydlatych gości – jeśli tylko nie będziesz ich niepokoić, zleci się do niej równie wiele motyli, co do motylego drzewa. Pojawią się również pszczoły i inne owady z gromady zapylaczy, ponieważ to jedna z bardziej atrakcyjnych dla nich roślin miododajnych.
Przeczytaj również: Czarnuszka w ogrodzie. Jak uprawiać różne odmiany czarnuszki?
Uprawa gomfreny kulistej
Nie każda roślina działa jak wabik na rozmaite gatunki przelatujących motyli, dlatego też gomfrena należy do wyjątkowych okazów. Chcesz, aby stała się jedną z piękniejszych dekoracji twojego ogrodu lub balkonu? Musisz zapewnić jej warunki, w których uprawa przebiegnie bezproblemowo. Gdy tak się stanie, kolorowe pompony dosłownie obsypią pędy i będą tak wisieć od lipca nawet do końca ciepłego listopada.
Czego wymaga uprawa gomfreny kulistej? Najważniejsze jest stanowisko, nie może być zbyt przewiewne i cieniste, ważne, aby roślinie było ciepło, a promienie słońca ogrzewały ją bezpośrednio przez większą część dnia (minimum 6 godzin). To jednak nie wszystko. Dopilnuj również, aby odpowiadały jej:
- podłoże – idealna będzie żyzna ziemia o odczynie od obojętnego do lekko kwaśnego, dobrze przepuszczalna, która pozwoli na utrzymanie wokół systemu korzeniowego umiarkowanej wilgotności, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyś posadził gomfrenę w podłożu żyznym, ale suchym, bo i tam sobie poradzi;
- forma uprawy – gomfrena dobrze rośnie we wszystkich pojemnikach i w gruncie, w obu przypadkach warto na dno doniczki i do dołu przy sadzeniu dodać warstwę wermikulitu lub perlitu (ok. 1/3 objętości całego użytego pod roślinę podłoża);
- podlewanie – ta jednoroczna roślina rabatowa, kwitnąca latem, przystosowana jest do okresowego braku wody, z kolei zupełnie nie radzi sobie, gdy przypadkiem się ją zaleje;
- nawożenie – wiosną przyda się dawka pełnoskładnikowego nawozu najlepiej w formie płynnej, będzie dla rośliny łatwiej dostępny i lepiej go wykorzysta.
Kwiaty gomfreny wyhodujesz z nasion, które przed użyciem warto nieco namoczyć. Pierwsze rozsady należy przygotować w szklarni, w której utrzymuje się przyjemny chłód, już na początku kwietnia. Wówczas dość dobrze rozwinięte sadzonki będzie można przenieść do gruntu pod koniec maja.
Pamiętaj, aby przesadzając maleńkie gomfreny zapewnić im dość dużą przestrzeń. Zachowaj odstępy wynoszące ok. 50 cm, ponieważ z niepozornej sadzonki w krótkim czasie wykształci się spora roślina, mocno krzaczasta i wzniesiona. Kwiaty na niej zakwitają kilka tygodni po wysianiu nasion, a wzrost pędów jest naprawdę dynamiczny.
Kwiaty gomfreny są trwałe i nawet po zebraniu na susz zostają mocno wybarwione. Kwitną latem, a roślina z powodzeniem wypełnia nawet trudne w uprawie części ogrodu. Fot. Ahmad Wahyudin/Riyan Prastyo/CanvaPro
Masz w ogrodzie niezagospodarowany dotąd kawałek przestrzeni, gdzie słońce praży, jak na plaży? Tam gomfrenom będzie wprost idealnie. I w moment zarosną poletko, dekorując je dziesiątkami barwnych pomponików.
Zastosowanie gomfreny kulistej
Krzaczasto rozrastająca się gomfrena to idealny wybór do wielogatunkowych kompozycji rabatowych, do wypełnienia pustego kwietnika, na podwyższoną grządkę jako efektowny kolorystyczny dodatek lub na zapomniany skalniak, któremu potrzeba ożywienia. Im lepsze podłoże jej zapewnisz, tym silniej się rozrośnie, jednak nie musisz przykładać do niego aż tak wielkiej wagi, bo kuliste kwiaty przyjmą się i rozkrzewią również w glebie niskiej klasy.
Wyjątkowe kwiatostany gomfreny to coraz bardziej popularny naturalny dodatek do rozmaitych dań, są niezastąpioną, jadalną dekoracją. Jednak już przed laty zastosowanie gomfreny kulistej było bardzo szerokie, była między innymi ważnym surowcem w tradycyjnym ziołolecznictwie. Z uwagi na wysoką zawartość witaminy C, E, składników mineralnych, a także saponin i fitosteroli, kwiaty i powstałe z nich napary, wywary, soki czy wyciągi pomagają w terapii domowej wielu powszechnych przypadłości. Stosuje się je m.in. na migreny, reakcje stresowe, stany nerwowe czy nadciśnienie. Z kwiatów zrobisz posypkę do lodów i ciast, ale równie dobrze przygotujesz herbatę o właściwościach uspokajających – to przekonuje do samodzielnej uprawy gomfreny kulistej.
Zdecydowałeś się na sadzonki lub nasionka odmiany o dłuższych pędach i wzniesionym pokroju? Wykorzystaj przy jej uprawie ogrodowe paliki stabilizujące, bambusowe tyczki lub inną, dowolną formę podparcia. Gdy spadnie ulewny deszcz, elastyczne pędy nie położą się, a kwiaty nie utoną w błotnistej mazi. Pozostaną niewzruszone i, kiedy tylko słońce ponownie wyjdzie nad rabatą, wciąż będą zachwycać ciekawymi kolorami od śnieżnej bieli przez srebrzyste cienie po wybitnie dekoracyjne połączenie malinowego różu i fioletu.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Kiedy sadzić ostróżkę? Uprawa i pielęgnacja ostróżki ogrodowej
Sztuczki na utrzymanie pelargonii w zdrowiu. Rozkrzewią się i będą miały mnóstwo kwiatów
Storczyk na rabacie? Dlaczego nie! Uprawa i pielęgnacja obuwika
Majowy wysiew cynii do gruntu. Poznaj sposób, który gwarantuje długie i obfite kwitnienie