Spis treści:
- Jakie korzyści daje ściółkowanie kompostem?
- Jakie rośliny ściółkować kompostem?
- Jak wykorzystać kompost do ściółkowania?
Jakie korzyści daje ściółkowanie kompostem?
Wykorzystywanie kompostu jako materiału ściółkującego to skuteczna metoda ograniczania zachwaszczenia rabat bez konieczności stosowania herbicydów. Warstwa kompostu rozłożona na powierzchni gleby blokuje dostęp światła do nasion chwastów, przez co ich kiełkowanie zostaje zahamowane. Dodatkowo taka osłona spowalnia parowanie wody z podłoża, co pozwala utrzymać odpowiedni poziom wilgoci nawet w okresach suszy. W przeciwieństwie do tradycyjnych materiałów, takich jak słoma, kora czy zrębki, kompost nie tylko chroni glebę, ale także aktywnie ją użyźnia, ponieważ ulega stopniowemu rozkładowi, wzbogacając ją w próchnicę.
Dużą zaletą kompostu jest zawartość mikroorganizmów glebowych, które wpływają korzystnie na zdrowie i rozwój roślin. W dobrze rozłożonym materiale obecne są m.in. bakterie Bacillus subtilis oraz Pseudomonas fluorescens, znane z właściwości ochronnych wobec korzeni i zdolności do rozkładu złożonych związków organicznych. W kompoście często występują również promieniowce z rodzaju Streptomyces, które rozkładają ligninę i celulozę, a także grzyby z rodzaju Trichoderma, wspomagające pobieranie substancji odżywczych i ograniczające rozwój patogenów glebowych. Obecność tych mikroorganizmów wpływa na poprawę struktury podłoża, lepsze zatrzymywanie wody i zwiększenie dostępności składników pokarmowych dla roślin.
Kompost jako ściółka jest także rozwiązaniem ekonomicznym i przyjaznym dla środowiska, zwłaszcza gdy pochodzi z własnej pryzmy. Pozwala efektywnie zagospodarować resztki organiczne z ogrodu i kuchni, ograniczając ilość odpadów trafiających na wysypiska. Należy jednak zadbać o jakość materiału – niedostatecznie rozłożony kompost często zawiera nasiona chwastów lub patogeny, które przenikną na rabaty. Dlatego warto upewnić się, że materiał ma jednolitą strukturę i wyraźnie ziemisty zapach, który świadczy o dojrzałości i bezpieczeństwie stosowania w formie ściółki.
Przeczytaj również: Ściółkowanie drzew i krzewów w ogrodzie. Te materiały zmieniają pH, uważaj, gdzie je wykładasz
Jakie rośliny ściółkować kompostem?
Ściółka kompostowa wyjątkowo dobrze sprawdza się w przypadku bylin oraz roślin rabatowych, które intensywnie rosną i wykazują wysokie zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Gatunki takie jak róże, piwonie czy malwy korzystają nie tylko z ochrony przed utratą wilgoci, lecz także z powolnego uwalniania makro- i mikroelementów zawartych w kompoście. Podobne korzyści obserwuje się przy uprawie warzyw ciepłolubnych, takich jak pomidory, papryka, dynia i bakłażany, które szczególnie źle znoszą wahania wilgotności i deficyt materii organicznej w strefie korzeniowej.
Ten rodzaj ściółki równie korzystnie wpływa na krzewy ozdobne preferujące żyzne, próchniczne podłoże. Przykładem są hortensje, które wymagają bogatej gleby, by wytworzyć obfite kwiatostany, oraz lilaki, których rozbudowany system korzeniowy dobrze reaguje na równomierną wilgotność. Niektóre iglaki również mogą skorzystać ze ściółki kompostowej, o ile zastosuje się ją w umiarkowanej ilości i z uwzględnieniem specyficznych potrzeb glebowych. W przypadku roślin preferujących kwaśne podłoża, takich jak sosny, świerki czy jałowce, często zaleca się łączenie kompostu z materiałami zakwaszającymi, np. korą sosnową, by nie zaburzyć pH gleby.
Ściółka kompostowa wyjątkowo dobrze sprawdza się w przypadku bylin oraz roślin rabatowych. Fot. larisikstefania/123RF.com
Warto przy tym pamiętać, że nie wszystkie rośliny tolerują składniki pokarmowe obecne w kompoście. Przy zbyt obfitym ściółkowaniu mogą one wytwarzać nadmierną ilość masy zielonej kosztem kwitnienia lub owocowania. Dotyczy to m.in. niektórych drzew, jak jabłonie i grusze, które lepiej reagują na cienką, uzupełnianą sezonowo warstwę kompostu niż na grube okrycie stosowane jednorazowo.
Osobnej uwagi wymagają rośliny wrzosowate, takie jak azalie czy rododendrony, które rosną najlepiej na silnie zakwaszonej glebie. Choć w ich przypadku dopuszcza się stosowanie cienkiej warstwy kompostu o niskim pH, w praktyce najczęściej lepiej ściółkować je igliwiem, kwaśną korą lub specjalistycznym podłożem do roślin kwasolubnych. Kompost niedojrzały, o odczynie zbliżonym do obojętnego lub zasadowego, może zaburzyć równowagę chemiczną gleby i negatywnie wpłynąć na wzrost tych roślin.
Przeczytaj również: Sposób na zrobienie szybkiego, gorącego kompostu. Składniki i proporcje są bardzo ważne
Jak wykorzystać kompost do ściółkowania?
Proces ściółkowania kompostem należy rozpocząć od odpowiedniego przygotowania stanowiska. Gleba powinna być odchwaszczona i lekko spulchniona, co ułatwi kontakt kompostu z powierzchnią podłoża i zapobiegnie rozprzestrzenianiu się niepożądanych roślin. Na tak przygotowanej rabacie rozkłada się warstwę kompostu o grubości 3–4 centymetrów, co pozwala skutecznie ograniczyć parowanie wody i wschodzenie chwastów. W przypadku ściółkowania przed nadejściem mrozów można zastosować grubszą warstwę – do 7 centymetrów – która będzie pełnić funkcję izolacyjną, chroniąc korzenie przed przemarzaniem. W każdej sytuacji należy jednak unikać zasypywania szyjek korzeniowych i dolnych części łodyg, ponieważ może to sprzyjać rozwojowi chorób grzybowych.
Ściółka kompostowa to najlepsze, co możesz dać piwoniom. Dzięki niej obficie kwitną. Fot.vnlit/CanvaPro
Do ściółki najlepiej wykorzystać w pełni dojrzały kompost, który po kilku miesiącach rozkładu osiąga stabilną strukturę, ziemisty zapach i bezpieczny poziom pH. Taki materiał ma optymalny stosunek węgla do azotu, co ogranicza ryzyko niedoborów i zapewnia korzystne warunki dla życia glebowego. W praktyce jednak stosowany bywa także kompost nie w pełni przerobiony, zwłaszcza wtedy, gdy ściółka ma jedynie pełnić funkcję izolacji termicznej. W takich przypadkach kluczowy jest czas aplikacji – świeży kompost rozkłada się szybciej, utrzymując ciepło, ale może też przyciągać gryzonie i owady. Dlatego zimową warstwę ściółki z tego materiału zaleca się rozkładać dopiero po wystąpieniu pierwszych przymrozków, gdy aktywność szkodników ulega naturalnemu ograniczeniu.
Przeczytaj również: Jak poprawić zawartość próchnicy w glebie? Sposoby na żyzna ziemię i obfite plony
W ogrodach użytkowych, gdzie prowadzi się uprawę przez cały sezon, warto przyjąć strategię systematycznego dokładania cienkich warstw kompostu co kilka tygodni. Takie podejście pozwala utrzymać stały poziom materii organicznej w glebie, jednocześnie poprawiając jej strukturę i aktywność mikrobiologiczną. Nadmiar kompostu, który nie został wykorzystany do ściółkowania rabat warzywnych czy ozdobnych, można przeznaczyć do mniej wymagających fragmentów ogrodu, np. pod drzewa lub wokół krzewów. Ciekawą praktyką jest również stosowanie ściółki dwuwarstwowej: najpierw rozkłada się kompost, a na wierzch cienką warstwę materiału dekoracyjnego, takiego jak żwir, kora lub zrębki. Dzięki temu uzyskuje się lepszy efekt wizualny, wolniejsze przesychanie warstwy organicznej oraz większą trwałość ściółki.
Źródło: Deccoria.pl
Przeczytaj również:
Kiedy przesadzać siewki? Sposoby ogrodników na bezpieczne pikowanie
Kiedy sypać wapno na trawnik, dlaczego warto to robić? Czy wapno usuwa mech z trawnika?
Wykonaj ten zabieg, póki gąsienice nie zjadły krzewu. To niezawodna metoda na ćmę bukszpanową