Łazienka to pomieszczenia najbardziej wymagające w projektowaniu, szczególnie jeśli ma służyć ona osobom starszym. W nich także nietrudno o wypadek. Zatem, jak urządzić odpowiednio łazienkę dla seniora, aby była funkcjonalna i zapewniła mu maksimum bezpieczeństwa? Poniżej przewodnik po najistotniejszych elementach, o których warto pamiętać.
Pomieszczenie sanitarne dla seniora lub osób niepełnosprawnych powinno być pozbawione barier architektonicznych. To od ich zniwelowania powinniśmy zacząć. Bariery to przede wszystkim wszelakiego rodzaju progi w przestrzeni podłogi, o które łatwo się potknąć i utrudniają swobodne poruszanie się np. za pomocą wózka inwalidzkiego. Innymi ograniczeniami mogą być: za nisko umieszczona miska WC, za wysoko umieszczona umywalka, a także za głęboka ze zbyt daleko zamontowaną baterią, z krótką wylewką i trudnymi do obsługi kurkami, zabudowana wanna bez podcięcia, do której nie można zbyt blisko podejść, lub po prostu zbyt głęboka wanna, z której ciężko wyjść.
Swoboda ruchów
Nawet w najmniejszej łazience, ważna jest nieograniczona możliwość poruszania się. Jeśli chcemy dostosować ją do potrzeb osób starszych lub niepełnosprawnych, przestrzeń w łazience to podstawowa i bezwzględna konieczność. Zaczynając od samego wejścia do takiej łazienki - warto zamontować trochę szersze drzwi. Minimalna szerokości przejścia, której nie ogranicza nawet samo skrzydło drzwi, powinna wynosić 90 cm. Montując urządzenia w łazience, musimy zostawić odpowiednią przestrzeń pomiędzy nimi. Dla użytkowników poruszających się na wózkach inwalidzkich, absolutnym minimum jest pozostawienie wolnej przestrzeni o średnicy 150 cm.
Codzienna toaleta – umywalka
Umywalki, dla osób które poruszają się nad wózku powinny być zamontowane tak, aby można było pod nią swobodnie podjechać, dlatego warto zrezygnować w takim przypadku z wszelakich szafek podumywalkowych. Montują umywalkę, warto odejść trochę od zakładanych standardów, na rzecz jej użytkownika, dostosowując jej gabaryty do człowieka. Każde 5cm, dla osoby wysokiej będzie zbawienne, gdy nie będzie się musiał nad nią schylać, natomiast płytsza i niżej osadzona umywalka dobrze sprawdzi się dla niższych osób. W przestrzeni obok lub nad umywalką dobrze jest zamontować wygodne dostępne półki, aby wszystkie przedmioty codziennego użytku były dla nas na wyciągnięcie ręki.
Miska ustępowa
Normy europejskie mówią o tym, że dla osób niepełnosprawnych i starszych, miska ustępowa powinna znajdować się na wysokości 450-500 mm, z uwagi na wygodę siadania. Przed nią powinniśmy także pozostawić wolną przestrzeń min. 60x90 cm dla osób chodzących oraz 150x150cm dla osób poruszających się na wózku inwalidzkim, zapewniając im możliwość nieograniczonego obrotu.
Miejsce do kąpieli – brodzik czy wanna?
Bez wahania lepszym wyborem będzie zdecydowanie się na montaż prysznica bez brodzika, z odpływem w podłodze. Pozbywamy się tym samym problemu z niewygodnym wchodzeniem na wysoki brodzik, gdyż przestrzeń kabiny jest w jednej linii z posadzką. Wyeliminowanie progu w brodziku, zminimalizuje nam tym samym możliwość utraty równowagi i upadku. Rezygnując z wanny na rzecz prysznica, zyskujemy dodatkowe miejsce w łazience, dzięki temu możemy zamontować dużą kabinę prysznicową, w której będziemy mogli się swobodnie poruszać. Nie będziemy mieli także ograniczeń, w razie konieczności skorzystania z pomocy drugiej osoby podczas kąpieli. W przestronnej kabinie dobrze jest zamontować siedzisko. Może być ono stałe lub także w wersji składanej – nie zajmują zbyt dużo przestrzeni i można z niego korzystać w momencie potrzeb. W przypadku montażu siedziska pod prysznicem warto zadbać o to, aby zamontowane było ono na wygodnej wysokości dostosowanej do jego użytkownika. Duży bezbrodzikowy prysznic umożliwia nam, także swobodne wprowadzenia wózka inwalidzkiego.
Dlaczego nie wanna? Zrezygnujmy z wanny, choćby posiadała specjalne podwyższone siedzisko. Podczas korzystania z wanny problem pojawia się w momencie wchodzenia do niej, a w szczególności przy wychodzeniu z niej. Nawet z płytkiej wanny, osobom o mniejszej sprawności fizycznej trudniej wyjść, poza tym jej wnętrze jest śliskie, podobnie jak posadzka przed nią, co dodatkowo może narazić nas na niespodziewany upadek.
Jeśli nie wyobrażamy sobie wyrzucenia wanny z łazienki, poszukajmy wanny z drzwiczkami, do której wchodzi się niczym do kabiny. Dodatkowym elementem ułatwiającym korzystanie będzie wyposażenie jej w nakładaną od góry ławeczkę oraz matę antypoślizgową, a także zamontowanie przy niej uchwytów ściennych, o których poniżej.
Akcesoria ułatwiające codzienne korzystanie z łazienki
Uchwyty i poręcze ścienne to jedne z ważniejszych elementów wyposażenia dostępnej łazienki. Pomagają wyjść i wejść do wanny czy kabiny, ale także swobodnie usiąść na sedesie. Dobrze zamontować je obok wanny, w kabinie prysznicowej oraz po jednej lub obu stronach miski ustępowej. Na rynku mamy bogatą ofertę uchwytów i poręczy – krótkie te do montażu obok umywalki, przełamane do montażu obok wanny, długie i składane stosowane zazwyczaj obok toalety, proste lub łukowe, także gładkie i o chropowatej powierzchni. Bynajmniej nie są to strikte elementy dla niepełnosprawnych, ale także akcesoria ułatwiające nam codzienne korzystanie z łazienki.
Armatura
W obrębie prysznica idealnym rozwiązaniem będzie zamontowanie baterii podtynkowych z dużą deszczownicą i podręczną słuchawką. Takie rozwiązania są bardzo funkcjonalne, gdyż gabaryt baterii prysznicowej, która wystaje ze ściany jest zminimalizowana, co ogranicza nam możliwość uderzenia się, a także nie zajmuje dodatkowej przestrzeni. Komfortem i wygodą będzie także wybór baterii termostatycznej ze stałą temperaturą. Do umywalek szczególnie polecam montaż baterii bezdotykowych – z fotokomórką i termostatem.
Po podłożeniu dłoni pod baterię uruchomi się ona automatycznie, a woda będzie miała od razu odpowiednio ustawioną temperaturę. Ułatwi to w dużym stopniu używanie umywalki, szczególnie osobom z problemami reumatycznymi, którym niejednokrotnie już samo odkręcenie kurka, może stanowić problem.
Lustro – dobrze aby było duże i nie zbyt wysoko zawieszone. Obok wbudowanego dużego lustra, powieśmy mniejsze lusterko powiększające na ruchomym ramieniu, ułatwi to nam codzienną toaletę. Z biegiem lat nasz wzrok się pogarsza, a mycie twarzy na raty, ubierając i ściągając na zmianę okulary bywa, nawet dla młodszej osoby, uciążliwe.
Posadzka
Jeśli wymieniamy płytki na posadzkę, warto wybrać takie które będą miały antypoślizgową powierzchnię min. klasy R9. Różnorodność płytek oferowanych przed producentów, pozwoli nam wybrać takie aby były jednocześnie i piękne i funkcjonalne. Doraźnym rozwiązaniem będzie zastosowanie na podłodze maty antypoślizgowej, szczególnie w przestrzeni przez prysznicem czy wanną. Pamiętajmy jednak, że wszelakie chodniki nawet te antypoślizgowe będą przeszkodą dla osoby poruszającej się na wózku, o kulach lub z balkonikiem.
Elektronika
Idąc z duchem czasu i techniki, warto wykorzystać ją w codziennym życiu. W dostępnej łazience zamontujmy guzik alarmowy, ułatwiający przywołanie drugiej osoby w razie koniecznej pomocy. W pomieszczeniach, w których ciągle jeszcze mamy do czynienia z piecykami gazowymi starej generacji, bezwzględnie zamontujmy czujnik tlenku węgla. Drzwi do łazienki wyposażmy w blokadę, z możliwością jednoczesnego otwarcia drzwi z zewnątrz, nie będziemy musieli ich wywarzać w razie potrzeby udzielenia pomocy osobie, która jest w środku.
Łazienka w naszym domu jest jednym z tych pomieszczeń, w których nietrudno o wypadek, dlatego remontując ją pamiętajmy, że musi być ona przede wszystkim bezpieczna i wygodna.