Tobołki polne: występowanie i charakterystyka
Tobołki polne to pospolite rośliny z rodziny kapustowatych. Mają kilka nazw zwyczajowych, takich jak kaletki czy szelestki. Zachwaszczają uprawy w całej Polsce, ale najczęściej pojawiają się pośród roślin okopowych, kukurydzy oraz rzepaku.
Tobołki najlepiej czują się na glebach ciężkich i gliniastych. Lubią podłoża żyzne i wilgotne. Można je spotkać także na ugorach i nieużytkach rolnych, na pastwiskach, a także przy rowach i poboczach. W związku z tym należą do grupy chwastów ruderalnych.
Tobołki polne: wygląd rośliny
Tobołki polne to niewysokie rośliny, osiągające maksymalnie 30 centymetrów wysokości. Łodyga jest sztywna, wyprostowana i rozgałęziona na szczycie. Roślina wytwarza aż 2 rodzaje liście. Te umieszczone u nasady łodygi są jasnozielone i wyrastają na ogonkach. Mają odwrotnie jajowaty, rozetkowy kształt, są dość duże i mocno powycinane. Liście wyrastające na łodydze są mniejsze, ząbkowane na brzegach i lekko wydłużone. Nie mają ogonków.
Tobołki polne zakwitają wiosną i mogą kwitnąć nieustannie aż do później jesieni (wrzesień-październik). Kwiaty są drobne i białe. Składają się z 4 płatków i dwuczęściowego słupka. Kwiaty zebrane są w groniaste kwiatostany na szczytach łodyg. Po przekwitnięciu przekształcają się w duże, płaskie łuszczyny wypełnione nasionami.
Nasiona są ciemne, małe i bruzdowane. Jedna roślina może wydać nawet tysiąc takich nasion, z których w ciągu zaledwie jednego sezonu może powstać nawet kilka kolejnych pokoleń tobołka. Jest to gatunek bardzo inwazyjny i trudny do zwalczenia.
Czy tobołki polne są szkodliwe dla innych roślin i zwierząt?
Tobołki polne są niezwykle plenne. Rozwijają się szybko i co roku wydają kilka nowych pokoleń roślin. Wyrządzają spore szkody pośród roślin okopowych i zbóż, a w rzepaku roznoszą pasożyty i choroby grzybicze, typowe dla roślin kapustnych.
Tobołki nie są pożądane także na pastwiskach i łąkach przeznaczonych do koszenia na siano. Nawet niewielkie ilości tej rośliny mogą być trujące dla zwierząt gospodarskich. Ich spożycie grozi stanem zapalnym przewodu pokarmowego, którego objawami są senność i brak apetytu.
Jak zwalczać tobołki polne?
Aby ograniczyć występowanie tobołków polnych w uprawach, należy przede wszystkim dbać o czystość materiału przeznaczonego na siew. Równie ważne jest systematyczne niszczenie chwastów nie tylko na terenach uprawnych, ale i na obszarach bezpośrednio do nich przylegających, na przykład w rowach czy na łąkach. Rozwój tobołków można ograniczyć też, dbając o właściwy odczyn pH gruntu oraz nawożąc pole tylko dobrze rozłożonym obornikiem. Jeśli poziom zachwaszczenia jest bardzo duży, należy sięgnąć po herbicydy.
Stanowisko: Półcieniste, słoneczne
Wilgotność: Podłoże umiarkowanie wilgotne
Roślina ozdobna z: Kwiaty, liście
Podlewanie: Umiarkowane
Wysokość: Do 0,2m
Pokrój: Wzniesiony
Termin kwitnienia: Kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik
Zimozielone: nie