Spis treści:
- Chryzantemy – pochodzenie
- Chryzantemy – charakterystyka gatunku
- Chryzantemy – popularne odmiany
- Chryzantemy – uprawa i pielęgnacja
- Jak rozmnażać i kiedy sadzić w ogrodzie chryzantemy?
- Choroby i szkodniki atakujące chryzantemy
Chryzantemy – pochodzenie
Chryzantemy (Chrysanthemum) nazywane są inaczej złocieniami. Rośliny te należą do rodziny astrowatych. Pierwotnie były uprawiane głównie na terenie Azji – w Chinach tymi kwiatami zachwycono się już ponad 2 tysiące lat temu! Do Europy chryzantemy dotarły dopiero w XVII wieku. W Polsce naturalnie rośnie tylko jeden gatunek – chryzantema Zawadzkiego.
Niemal od zawsze chryzantemy cieszą się dużą popularnością. W Japonii tradycyjnie uznawano je za rośliny zapewniające szczęście i długowieczność. W XVIII-wiecznej Francji oraz w wiktoriańskiej Anglii chryzantemy były częstym motywem w sztuce. Chętnie w swoich ogrodach widziała je także ówczesna arystokracja. Wszystko to dzięki cechom chryzantemy – odporne na mróz (w wielu odmianach), kwitnące nawet w listopadzie rośliny sprawiały, że ogrody do późnych miesięcy wyglądały zjawiskowo!
Kwiaty chryzantemy tworzą kosz, który może osiągnąć o średnicy 20 cm. Fot.pixabay.com
Chryzantemy – charakterystyka gatunku
Chryzantemy, zależnie od rodzaju, mogą być roślinami jednorocznymi lub wieloletnimi bylinami, które rosną w formie półkrzewów. Mają wówczas grube wzniesione łodygi pokryte miękkim włosiem. Charakterystyczne kwiaty (rurkowe, języczkowate) są zebrane w kwiatostany w formie koszyczków.
Występują w wielu kolorach i rozmiarach. Wyróżnia się chryzantemy wielkokwiatowe, średniokwiatowe i drobnokwiatowe. Rośliny nadają się do uprawy ogrodowej – bezpośrednio w gruncie oraz w donicach. Można również komponować z nich żywe i suche bukiety.
Chryzantemy – popularne odmiany
Jakie są najpopularniejsze chryzantemy? Odmiany chętnie wybierane do ogrodów to np.:
- „Boda Red” – chryzantema drobnokwiatowa o czerwonym zabarwieniu kwiatostanów;
- „Branice” – pełne kwiaty w białym kolorze z ciemniejszym, kremowym środkiem;
- „Havana” – duże, dekoracyjne kwiaty w kolorze ciemnej czerwieni;
- „Zuki” – odmiana wielkokwiatowa z kwiatostanami w barwie miedzi lub ciemnego żółtego koloru.
Kwiaty odmian chryzantemy różnią się wielkością, kształtem i barwą. Fot.123RF.com
Chryzantemy – uprawa i pielęgnacja
Chryzantemy to łatwe w uprawie rośliny, które nie mają zbyt dużych wymagań.
-
Podłoże
Najlepiej rosną i kwitną na podłożu przepuszczalnym o zasadowym pH. Dobrze, gdy jest ono żyzne, próchnicze i lekko wilgotne.
-
Stanowisko
Jakie powinieneś wybrać dla nich stanowisko? Chryzantemy preferują miejsca słoneczne z bezpośrednim dostępem do światła przez minimum 5–6 godzin na dobę. Jednak jeśli chryzantemy w twoim ogrodzie rosną w donicach, a nie na rabacie, powinieneś co pewien czas je przestawiać. Kiedy roślina będzie w pełni kwitnąca, przenieś ją na stanowisko półcieniste albo cieniste. Dzięki temu kwiaty dłużej się utrzymają.
-
Zimowanie
Pamiętaj też, że nie wszystkie odmiany to chryzantemy odporne na mróz! Niektóre rośliny będą wymagały okrycia na zimę albo przeniesienia do suchego, zamkniętego pomieszczenia. Zanim jednak je przetransportujesz, skróć pędy chryzantem minimum o połowę. W ten sposób przygotujesz rośliny do zimowania oraz lepszego kwitnienia w kolejnym sezonie.
Przeczytaj również: Zachwycają oryginalnymi kwiatami o szerokiej palecie barw. Astry to królowe jesiennych rabat
Astry to jedne z najpopularniejszych kwiatów jesiennych. Fot.123RF/Pixabay
-
Podlewanie
Uprawa chryzantemy to nie tylko dobór stanowiska, ale też odpowiednie nawożenie i podlewanie roślin. Co powinieneś wiedzieć? Pamiętaj przede wszystkim, że właściwe podlewanie chryzantemy jest bardzo istotne – zarówno byliny, jak i rośliny jednoroczne źle znoszą nawet krótkotrwałe okresy suszy. Dlatego też już wiosną zacznij intensywne podlewanie chryzantem (minimum raz dziennie, aby podłoże zawsze pozostawało lekko wilgotne) i kontynuuj je aż do późnej jesieni. Rośliny podlewaj wczesnym rankiem albo późnym wieczorem w taki sposób, aby nie zalać wodą ich liści i kwiatów.
-
Nawożenie
Nawożenie chryzantemy sprawi, że roślina będzie dłużej i bardziej intensywnie kwitła. Dokarmianie jej wieloskładnikowym preparatem przeznaczonym do chryzantem rozpocznij już wiosną. Regularne nawożenie chryzantemy (zgodnie z zaleceniami producenta) przeprowadzaj aż do czasu, gdy pojawią się na niej duże, kolorowe pąki kwiatowe. Kiedy je zauważysz, zaprzestań dalszego nawożenia. Dzięki temu zapewnisz chryzantemie odpowiedni rozwój i obfite kwitnienie, ale też pozwolisz jej przygotować się do zimy.
Jak rozmnażać i kiedy sadzić w ogrodzie chryzantemy?
Sadzenie chryzantem w ogrodzie najlepiej przeprowadzić późną wiosną, kiedy na pewno nie wystąpią już przymrozki (np. w maju). W wybranym miejscu wykop dołek ok. 2 razy większy niż bryła korzeniowa rośliny. Jeśli planujesz posadzić więcej chryzantem, zachowaj pomiędzy nimi spore odstępy – minimum 60 cm. Dzięki temu rośliny będą miały dostatecznie dużo miejsca na rozrost.
Około 2 tygodnie po posadzeniu chryzantemy (wielkokwiatowe, średniokwiatowe i drobnokwiatowe) dobrze jest przyciąć o mniej więcej 2-3 cm na każdym pędzie. Pobudzi to rośliny do dalszego, bardziej intensywnego wzrostu.
Zastanawiasz się, czy chryzantemy można samodzielnie rozmnożyć? Tak! Rozmnażanie chryzantem jest bardzo łatwe – poradzi sobie z tym nawet osoba, która nigdy wcześniej nie zajmowała się uprawą roślin. Najłatwiejszą metodą jest po prostu podział rośliny. Wybierz kilkuletnią chryzantemę i wiosną wykop ją. Następnie ostrożnie rozdziel jej bryłę korzeniową na dwie części. Teraz umieść uzyskane w ten sposób rośliny w wyznaczonych miejscach. I to wszystko!
Rozmnażanie chryzantemy możesz też przeprowadzić z wykorzystaniem zebranych jesienią nasion. Jeśli zdecydujesz się na tę metodę, już pod koniec lutego lub na początku marca umieść nasiona płytko w donicach z żyzną ziemią. Utrzymuj sadzonki w cieple: w szklarni albo na słonecznym parapecie, a w maju przesadź je do ziemi.
Oprócz odpowiedniego podlewania chryzantem równie ważnym aspektem jest zapewnienie odpowiednich składników odżywczych. Fot.123RF.com
Choroby i szkodniki atakujące chryzantemy
Co jeszcze warto wiedzieć o uprawie chryzantemy? Charakterystyka tych roślin nie byłaby pełna bez informacji na temat chorób i szkodników, które najczęściej je atakują. Jakie objawy powinny więc cię zaniepokoić? Na początek dobra informacja: choroby i szkodniki chryzantem nie są zbyt częstym zjawiskiem.
Zdarza się jednak, że rośliny zostaną zaatakowane przez szkodniki, które lubią żerować w gęstych liściach. Do takich należą mszyce, ślimaki oraz gąsienice. Jeśli jest ich niewiele, możesz usuwać szkodniki ręcznie. Przy większej liczbie nieproszonych gości, wygodniej i bezpieczniej będzie sięgnąć po środki chemiczne.
Czasem chryzantemy są także atakowane przez choroby grzybowe takie jak rdza biała, mączniak prawdziwy albo szara pleśń. Rozpoznasz je po tym, że na liściach, kwiatach i pędach pojawi się biały lub szary nalot. W takim przypadku usuń zainfekowane pędy i kwiatostany, a następnie spryskaj chryzantemy środkiem grzybobójczym. Aby nie dopuścić do pojawienia się problemu w przyszłości, pamiętaj o zachowaniu odstępów przy sadzeniu roślin oraz o odpowiedniej metodzie podlewania (nie zalewaj liści i kwiatów).
Posadź chryzantemy w swoim ogrodzie! Mnogość odmian (chryzantemy wielkokwiatowe, średniokwiatowe i drobnokwiatowe) i barw nawet zwykły kawałek trawnika przemieni w baśniową scenerię!
Przeczytaj również: Posadź je teraz, a wiosną ogród zakwitnie. Oto TOP 10 najpiękniejszych kwiatów cebulowych
Teraz jest dobry czas, by posadzić je w ogrodzie. Poznaj najpiękniejsze kwiaty cebulowe. Fot.123RF.com
"Polska cytryna", "złoto Syberii" i inne niezwykłe jesienne owoce na INTERIA.TV.