Spis treści:
- Charakterystyka astrów
- Astry wieloletnie — gatunki i odmiany
- Astry jesienne — uprawa i wymagania
- Astry — pielęgnacja
- Choroby i szkodniki astrów
Charakterystyka astrów
Astry w warunkach naturalnych rosną w klimacie umiarkowanym na Półkuli Północnej. Są to rośliny zielne z rodzaju nasiennych i należą do rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmują ok. 250 gatunków. Od niedawna stosuje się również nazwę rodzajową Symphotrihum. W Polsce też możesz spotkać kilka dziko rosnących gatunków. Należą do nich aster alpejski, aster solny, aster nowoangielski i aster gawędka, który od 2004 r. objęty jest w Polsce całkowitą ochroną gatunkową. W Polsce potoczna nazwa astrów jesiennych to michałki albo marcinki. Dlaczego michałki? Kwiaty zaczynają pojawiać się na św. Michała. A astry marcinki — bo kwitną aż do św. Marcina. Samo słowo „aster” pochodzi od starogreckiego słowa asteri, które oznacza gwiazdę.
Kwiaty są pełne lub pojedyncze i przypominają stokrotkowate koszyczki. Zbudowane są z dwóch rodzajów kwiatów: złote i rurkowate wypełniają środek, natomiast języczkowate otaczają je na zewnątrz i występują w kolorze białym, różowym, czerwonym, fioletowym lub niebieskim.
Kwiaty astry to głównie byliny, dlatego ich łodygi mogą być częściowo zdrewniałe. Liście są lancetowate ułożone na łodydze skrętolegle. Korzeń natomiast składa się z licznych pędów podziemnych nazywanych rozłogami. To dzięki nim roślina się rozrasta.
Astry jesienne rozpoczynają swoje kwitnienie najczęściej pod koniec sierpnia, czyli wtedy gdy inne kwiaty kończą już swoje kwitnie. Fot.pixabay.com
Astry wieloletnie — gatunki i odmiany
Astry bylinowe to rośliny, które są do siebie dość podobne. Wśród wielu gatunków należy wymienić te, które zasługują na uwagę i cieszą się dość dużą popularnością. Są to:
- aster nowobelgijski (novi-belgii) — osiąga wysokość nawet do 180 cm i kwitnie od sierpnia do listopada. Ma ciężkie i duże kwiaty, nawet do 4 cm, które zamykają się w nocy i podczas pochmurnej pogody. Mają one kolor od bladoniebieskiego do głębokiego różu;
- aster nowoangielski (novae-angliae) — rośnie nawet do 2 m i należy do najwyższych gatunków, ma długie, sztywne łodygi częściowo zdrewniałe, kwitnie od września do listopada, kwiaty zamykają się na noc;
- aster gawędka (A. amellus) — rośnie wolno i osiąga od 40 do 60 cm wysokości, pędy ma sztywne i słabo rozgałęzione, kwiaty o średnicy 3 cm w kolorach białym, różowym lub niebieskim. Jest najwcześniej kwitnącym astrem, bo robi to już w lipcu;
- aster krzaczasty (dumosus) — należy do najniższych gatunków, osiąga od 20 do 50 cm wysokości, ma liczne białe, różowe, czerwone lub niebieskie kwiaty, kwitnie od sierpnia do końca października, nadaje się na rabaty do doniczek;
- aster wrzosolistny (A. ericoides) — gatunek o mocno rozgałęzionych pędach i liściach wąskich jak igiełki. Zakwita w październiku i pokrywa się mnóstwem drobnych, białych kwiatów, które niemal całkowicie zakrywają liście. Odmiana Sow Flury zasługuje na szczególną uwagę, gdyż tworzy zjawiskową ozdobę rabat i skalniaków w postaci kwietnych dywanów.
Astry jesienne — uprawa i wymagania
-
Stanowisko
Jeżeli zdecydujesz się na uprawę marcinków, powinieneś zapewnić im słoneczne i ciepłe stanowisko. Najlepiej osłonięte od wiatru, wilgotne, ale nie mokre.
-
Podłoże
Gleba powinna być żyzna najlepiej o pH 5,5 do 6,5. Astry bylinowe wymagają gleby przepuszczalnej i bogatej w próchnicę. Jeżeli ziemia jest gliniasta, przekop ją z dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem.
-
Sadzenie
Michałki najlepiej sadzić od marca do maja, odmiany wysokie w odstępach 80 × 80 cm, średnie 50 × 50 cm a niskie 20 × 20 cm.
-
Rozmnażanie
Jak najlepiej rozmnażać astry? Masz do wyboru trzy sposoby.
- Pierwszy przez podział. Najpierw usuwasz kwitnące pędy, następnie wykopujesz bryłę korzeniową, którą dzielisz na mniejsze części i przesadzasz w nowe wilgotne miejsce. Możesz je posadzić w ogrodzie lub w doniczkach i uprawiać w tunelach foliowych, lub szklarniach.
- Drugim sposobem jest rozmnażanie przez wysiew nasion. Możesz siać astry bezpośrednio na rabaty wiosną lub do doniczek wypełnionych specjalną, ogrodniczą mieszanką. Po umieszczeniu nasion w ziemi przysyp je delikatnie warstwą gleby o grubości 2,5 - 3 cm i zraszaj wodą. Doniczki przykryj folią i regularnie sprawdzaj wilgotność. Gdy wykiełkują, odkryj rośliny i przenieś w jasne miejsce. Młode sadzonki możesz przepikować, a gdy podrosną przenieść na zewnątrz.
- Popularne jest również rozmnażanie przez sadzonki pędowe. Ta metoda daje gwarancję uzyskania takiej samej rośliny jak roślina matczyna. Sadzonki pędowe potnij na 12 - 15 cm odcinki i usuń z nich liście oprócz kilku znajdujących się na wierzchołku pędu. Po zanurzeniu sadzonki w ukorzeniaczu wsadź ją do doniczki z ziemią i podlej. Aby marcinek lepiej się rozgałęził, gdy zacznie się ukorzeniać, urwij pozostawione liście.
Przeczytaj również: Zachwyca swoim wyglądem niezależnie od pory roku. Jak uprawiać pieris w ogrodzie?
Pieris to ciekawa zimozielona roślina wrzosowata, którą uprawia się podobnie jak różaneczniki. Fot.123RF.com
Astry — pielęgnacja
Astry jesienne nie są zbyt wymagające. Są odporne na mróz i dobrze zimują pod okrywą śnieżną. Niektóre gatunki wymagają okrycia podczas dużego mrozu z powodu braku śniegu.
-
Podlewanie
Rośliny te wymagają systematycznego podlewania. Zwłaszcza w czasie suszy pamiętaj, aby podlewać je nie tylko regularnie, ale też intensywnie. Pierwszy objaw, że ziemia jest zbyt sucha, to tracenie przez astry dolnych liści. Zbyt mokra gleba może prowadzić do zwiędnięcia kwiatów i do chorób, dlatego nie należy przesadzać z podlewaniem. Ważne jest, aby przy podlewaniu nie moczyć liści, co powoduje, że stają się one podatne na choroby. Astry przez kilka lat mogą rosnąć na jednym miejscu.
-
Nawożenie
Jeżeli chcesz mieć piękne rośliny, zastosuj wczesną wiosną dobrze rozłożone nawozy organiczne lub kompost. W czasie wegetacji natomiast stosuj nawozy mineralne najlepiej w płynie np. Florovit. W takiej postaci składniki odżywcze szybciej dotrą do bryły korzeniowej.
Astry marcinki należy nawozić dwukrotnie w sezonie. Warto pamiętać, że zbyt duża ilość azotu nie służy roślinom i wpływa negatywnie na ich kwitnienie. Glebę wokół kwiatów możesz wyściółkować, dzięki temu zachowa wilgoć, a kwiaty nie będą więdły.
-
Przycinanie
Po przekwitnięciu, rośliny należy ściąć przy samej ziemi. Zabieg ten chroni je przed chorobami i przyczynia się do ich zagęszczenia. Możesz również przyciąć astry jesienne latem. Sprawi to, że roślina silniej się rozkrzewi, jednak zakwitnie o 2 - 3 tygodnie później. Wysokie gatunki astrów wymagają podpór. Dość wcześnie powinieneś wbić paliki, aby roślina nie ugięła się pod ciężarem kwiatów i nie położyła na ziemi.
-
Zastosowanie
Wysokie odmiany doskonale prezentują się przy budynkach, na rabatkach i wzdłuż płotów. Niskie i średnie jako obwódki rabat, wzdłuż ścieżek i chodników. Pięknie wyglądają na balkonach i tarasach, jak również skalniakach.
Jesienne astry najlepiej czują się w glebie żyznej i przepuszczalnej. Fot.pixabay.com
Choroby i szkodniki astrów
Do najczęściej występujących chorób wśród astrów należą:
- mączniak prawdziwy — choroba grzybicza, która objawia się białym nalotem na liściach i traceniem przez kwiaty koloru;
- rdza — wywołana przez grzyb, liście pomarszczone i osłabione szybko obumierają;
- szara pleśń — wywołuje ją grzyb, objawia się wodnistymi brązowymi plamami, które szybko się powiększają, a roślina obumiera;
- więdnięcie fusarium — chorobę wywołuje grzyb znajdujący się w ziemi, przenika przez korzenie i atakuje michałki. Kwiaty wysychają na łodydze, którą pokrywają brązowe plamy i puszyste narośle, będące zarodnikami fusarium. Jeżeli pojawi się na twoich astrach więdnięcie fusarium, chore okazy musisz zniszczyć.
Należy również wspomnieć o szkodnikach, które często atakują astry. Do najczęściej spotykanych należą ślimaki, które zjadają liście. Wciornastki i błąd łąkowy wysysają sok z rośliny, powodując jej deformację i zahamowanie wzrostu. Nocny owad, jakim jest skorek, zjada natomiast całą roślinę, prowadząc do jej śmierci. Mszyce atakują najczęściej młode rośliny i zjadają ich liście.
Do walki z chorobami i szkodnikami najlepiej użyj odpowiednich środków chemicznych. Warto, żebyś przed ich zastosowaniem zasięgnął porady specjalisty.
Przeczytaj również: Kiedy sadzić koronę cesarską? Wszystko o uprawie i pielęgnacji szachownic
Prawidłowe posadzenie korony cesarskiej jest bardzo ważnym zabiegiem, który wpływa na późniejszy rozwój rośliny. Fot. 123RF.com