Spis treści:

• Dlaczego pomidory gniją jeszcze na krzaku? 
• Jak ratować pomidory przed gniciem? 
• Mączka z krwi – jak stosować przy uprawie pomidorów?
  

Dlaczego pomidory gniją jeszcze na krzaku?

Za gnicie dojrzewających pomidorów, ale także pozostałych części rośliny odpowiedzialne są choroby, przede wszystkim zakażenia grzybicze. Wśród najpopularniejszych przyczyn psucia się owoców można wymienić:

• zarazę ziemniaczaną;
• suchą zgniliznę wierzchołkową;
• zgniliznę pierścieniową;
• alternariozę;
• zgniliznę brunatną;
• szarą pleśń.

Nie licząc zgnilizny wierzchołkowej, która jest schorzeniem fizjologicznym (wywoływanym niedoborem wapnia), pozostałe choroby to zakażenia grzybami. Jest jeszcze przynajmniej kilka innych gatunków grzybów i pleśni atakujących pomidory. Wszystkie łączy jedna wspólna cecha – pojawiają się tam, gdzie panuje zbyt duża wilgotność.

Obfite opady, niewłaściwe podlewanie, a nawet słabo przepuszczalne podłoże w połączeniu z letnimi temperaturami może szybko doprowadzić do pierwszych oznak zakażenia. Nawet doświadczeni ogrodnicy, którzy świetnie znają zasady uprawy pomidorów, padają ofiarami zarazy ziemniaczanej czy szarej pleśni.

Patogeny mogą pojawić się zupełnie niezależnie od nas (np. przeniesione z wiatrem), ale warto podjąć działania, które zminimalizują ryzyko. Zaraza potrafi niszczyć krzewy w ciągu zaledwie kilku dni. Utrata całej uprawy na kilka tygodni przed zbiorami potrafi być wyjątkowo przykra.

Przeczytaj również: Pomidory zawiążą dużo kwiatów i będą obficie owocować. Jak przyspieszyć owocowanie pomidorów?

Jak ratować pomidory przed gniciem?

Nie ma idealnej metody prewencji, a co dopiero w pełni skutecznego leczenia już zaatakowanych pomidorów. Są za to różne sposoby na zmniejszanie szans pojawienia się grzybów i utrzymywania środowiska, w którym nie będą miały dużej szansy na rozwój.

Odpowiednie działania możemy podejmować właściwie na każdym etapie wzrostu, już od momentu zasadzenia nasion. Aby chronić pomidory przed grzybami i gniciem owoców na krzakach warto skorzystać z poniższych wskazówek:

• zaprawiać nasiona pomidorów;
• zapewnić nasionom i sadzonkom odpowiednią glebę;
• zachować odpowiednie odstępy przy sadzeniu (min. 60 cm);
• stosować uprawę współrzędną (nie sadzić pomidorów w pobliżu ziemniaków);
• usuwać z gleby wszelkie pozostałości roślin z poprzedniego sezonu;
• ograniczać ilość "masy zielonej" (przerzedzać krzewy usuwając część liści podczas wzrostu);
• dezynfekować narzędzia ogrodnicze przed i po użyciu;
• zawsze podlewać pomidory bezpośrednio przy ziemi, nie mocząc liści ani owoców;
• regularnie usuwać resztki chwastów i materii organicznej spod krzewów;
• stosować opryski zapobiegające chorobom pomidorów;
• odpowiednio nawozić glebę.

Połączenie powyższych zabiegów może walnie przyczynić się do ochrony upraw. Jeśli w danym sezonie uda ci się uniknąć chorób na pomidorach powinieneś uznać to za swój sukces, a nie szczęśliwe zrządzenie losu.

Zakażenia grzybicze nie wybaczają błędów i gdyby nie odpowiednie prowadzenie upraw na pewno zaatakowałyby rośliny. Nawet najmniejsza plamka na pomidorze wywołana zarazą ziemniaczaną sprawia, że cały owoc staje się niezdatny do spożycia – warto o tym pamiętać, poświęcając kilka dodatkowych godzin na zabezpieczenie krzewów.

Skuteczną bronią w arsenale, który ustrzeże nasze plony przed zakażeniem, może się okazać... mączka z krwi. Niedawno przypomniała o nim pani Renata, czyli "Kobieta z zachodu" – youtuberka dzieląca się m.in. poradami ogrodniczymi, której kanał regularnie odwiedza ponad 50 000 osób. 

Najczęstszą przyczyną gnicia pomidorów na krzaku są choroby grzybowe. Fot.123RF.com

Mączka z krwi – jak stosować przy uprawie pomidorów?

W tym przypadku produkt w pełni zgadza się z opisem w nazwie. To zwierzęca krew pozyskiwana w ubojniach, która następnie trafia do zakładów przetwarzających ją na docelowy proszek. Chociaż taki nawóz może wydawać się dość upiorny, w gruncie rzeczy stanowi bogate źródło mikroelementów niezbędnych do wzrostu roślin, który inaczej poszedłby na zmarnowanie. Mączkę z krwi stosuje się zresztą także jako dodatek do pasz – jako świetne źródło białka i zanętę do ryb.

W ogrodach mączka z krwi jest doskonałym organicznym źródłem azotu i żelaza, który podawany w odpowiednich dawkach eliminuje potrzebę stosowania innych, syntetycznych nawozów. Co ciekawe, zapach mączki odstrasza gryzonie i część owadów, które mogą stanowić zagrożenie dla roślin.

Mączka z krwi w uprawie pomidorów może być wykorzystywana na 2 sposoby:

• jako nawóz;
• jako oprysk.

W roli nawozu może trafić pod krzewy w momencie sadzenia. Ważne jest, żeby nie przekraczać zaleceń – do 100 g na sadzonkę. Kiedy pomidory są już w ziemi, mączkę stosuje się jako suchy nawóz rozsypywany bezpośrednio pod krzewami. Nie należy nawozić roślin częściej niż raz na 6 tygodni. Badania wykazały też pewną skuteczność niewielkich dawek mączki z krwi dodawanych do ziemi już podczas zasiewu samych nasion. Należy jednak zachować szczególną ostrożność, gdyż zbyt duża ilość podnosi stężenie amoniaku i zamiast wspierać, może spowalniać kiełkowanie.

Odpowiednie nawożenie to jeden z najważniejszych aspektów uprawy pomidorów, który ogranicza ryzyko zarazy. W cieplejszych miesiącach, szczególnie podczas okresu natężonych opadów warto także dodatkowo zabezpieczyć krzewy naturalnym opryskiem. Możemy w tym celu wykorzystać roztwór mączki z krwi. Warto jeszcze raz zaznaczyć, że opryski (zresztą podobnie jak chemiczne) najlepiej nadają się do zapobiegania chorobom grzybiczym pomidorów. Kiedy zauważymy pierwsze oznaki – zwykle będą to wodniste, szarozielone plamy na liściach – trzeba reagować jak najszybciej. Musimy jednak liczyć się z tym, że przynajmniej części roślin nie uda się uratować przed błyskawicznie postępującym zakażeniem.

Niezależnie od tego czy zapobiegamy, czy leczymy, proporcje pozostają takie same. Oprysk mączki z krwi przygotowujemy z jednej łyżki proszku na 10 litrów wody. Wyższe stężenie może łatwo doprowadzić do poparzenia roślin i tylko pogorszyć ich stan. To oprysk wybitnie ekonomiczny, 500 g (czyli ok. 50 dawek) to zwykle koszt niecałych 20 złotych.

Przy zarazie ziemniaczanej na pomidorach czy szarej pleśni poza opryskiem z mączki możemy też spróbować innych środków na bazie:

• miedzi;
• azoksystrobiny.

Miedziany są dopuszczone do użytku w rolnictwie ekologicznym, wykazują właściwości przeciwgrzybicze, jednak mogą okazać się nieskuteczne przy postępującej chorobie.

W przypadku pojawienia się nalotów pleśni i plam najlepiej sięgnąć po azoksystrobinę – silny środek przeciwgrzybiczy. Substancja wnika w strukturę rośliny i skutecznie eliminuje zarodniki. Nie trzeba się jej także obawiać, dla ssaków jest toksyczna dopiero w bardzo dużych dawkach, wielokrotnie wyższych niż ilości używane do oprysku pomidorów.

Źródła: www.tinygardenhabit.com, Diaz-Perez, J. C., Keith Jenkins, W., Pitchay, D., & Gunawan, G. (2017). Detrimental Effects of Blood Meal and Feather Meal on Tomato (Solanum lycopersicon L.) Seed Germination, HortScience horts, 52(1), 138-141; www.jasta.net.pl/maczka-z-krwi-zwierzecej-kategorii-3/

Przeczytaj również: Najmocniejszy suplement na podwojenie zbiorów papryki. Szybko kwitnie i owocuje

"Rolnicy": Uprawa niezwykłych pomidorów na INTERIA.TV.