Z artykułu dowiesz się:
- Charakterystyka tuj
- Czy warto mieć żywotniki w ogrodzie?
- Jak rozmnażać tuje przez nasiona
- Jak pielęgnować tuje
Tuja – charakterystyka
Tuja (Thuja L.) należy do iglaków z rodziny cyprysowatych. Mimo że należy do roślin iglastych, jej igły są płaskie i miękkie, nie kłujące. W zależności od gatunku mają kolor od żółtozielonego do intensywnie ciemnozielonego. Gałęzie tui są rozłożyste, gęste i wiotkie, porastają pień do samego dołu.
Tuje można uprawiać w Europie, na całym terenie Polski, wymagają jednak odrobiny uwagi ze strony ogrodnika i poznania ich potrzeb. Oryginalnie rosną w Ameryce Północnej i wschodniej Azji.
Tuja to roślina zimozielona, która w polskim klimacie może spokojnie przetrwać zimę, jednak żeby rosła zdrowo i nie zapadała na choroby, należy zapewnić jej odpowiednie warunki uprawowe. A te różnią się nieco w zależności od odmiany. Każdy z gatunków tui potrzebuje stanowiska słonecznego do półcienistego. Największe różnice dotyczą gleby: Żywotnik wschodni potrzebuje gleby przepuszczalnej, ale żyznej, natomiast Żywotnik zachodni dobrze sobie radzi z podłożu gliniasto- piaszczystym. Podłoże musi być stale wilgotne, zaleca się podlewanie drzew niezbyt często, ale obficie.
Przeczytaj również: Najlepsze odmiany żywotnika zachodzniego na żywopłoty i do formowania. Urosną szybko i mają minimalne wymagania
Tuje to popularne rośliny iglaste uprawiane nie tylko w ogrodach, ale też w pojemnikach, na balkonach i tarasach.Fot. 123RF/PICSEL
Tuja – czy warto mieć ją w ogrodzie?
Tuja ma swoje wymagania co do uprawy i nawet nieodpowiednia gleba może spowodować, że nie będzie rosła. Jeśli jednak zadba się o nią już na początku, odwdzięczy się naprawdę pięknym wyglądem.
Tuje sprawdzają się jako żywopłot – tworzą gęstą i zwartą ścianę zieleni, a poza tym szybko się rozrastają. To istotne szczególnie, gdy zależy ci na szybkim osłonięciu np. płotu. Żywotniki można także sadzić pojedynczo albo jako szpaler drzew – to piękna ozdoba ścieżek w ogrodzie. Można je dowolnie kształtować – dzięki przycinaniu rozkrzewiają się albo rosną strzeliście do góry – niektórzy formują z nich nawet drzewka w kształcie kulistym. Ze względu na to, że jest to roślina zimozielona, nawet w miesiącach zimowych zdobi ogród i osłania go przed wiatrem. Tuja ma także bardzo ładny, delikatny, żywiczny aromat.
Tuja – rozmnażanie przez nasiona
Tuję można samodzielnie rozmnażać – to praktycznie darmowy sposób na pozyskanie kolejnych sadzonek. Są na to dwa sposoby: rozmnażanie przez sadzonki oraz rozmnażanie przez nasiona. Zobacz, jak krok po kroku założyć przydomową szkółkę tuj!
- Pozyskiwanie nasion
Nasiona tui można kupić w sklepach ogrodniczych albo pobrać od rosnących już drzew. Najlepiej kiełkują nasiona świeże, nie starsze niż dwuletnie, dlatego jeśli kupujesz nasiona – sprawdź ich źródło.
Nasiona mieszczą się w owocach tui, czyli niedużych jajowatych szyszkach. Szyszki mają ok. 1-2 cm i składają się z kilku skórzastych, nachodzących na siebie łusek. W środku każdego owocu znajdują się 2-3 nasionka, wielkości 2-3 mm. Nasionka, w zależności od odmiany, różnią się wyglądem: mogą być płaskie, ze skrzydełkami albo przypominające ziarenko.
- Stratyfikacja nasion
Na wysiew nasion najlepsza jest wczesna wiosna. Zanim jednak zostaną posiane, trzeba poddać je miesięcznej stratyfikacji. Zabieg ten ma na celu pobudzenie nasion do kiełkowania i wyrównanie tempa kiełkowania. Jest kilka sposobów na stratyfikację, natomiast rośliny żyjące w klimacie panującym w Polsce przygotowuje się za pomocą stratyfikacji chłodnej. Na czym to polega?
Nasiona przetrzymuje się w temperaturze 0-7 st.C przez określony czas. Dla różnych roślin jest on różny, w przypadku żywotników jest to miesiąc. Idealnie sprawdza się do tego lodówka albo zimny garaż. Można stratyfikować nasiona w pojemniku z torfem albo na waciku (włożone do foliowej torebeczki) - najważniejsze, aby miały dostateczną wilgoć. Żeby zapobiec pojawieniu się w takim środowisku patogenów chorób grzybowych, podłoże wyparza się w piekarniku.
Stratyfikację nasion można przeprowadzać w zasadzie dla większości roślin. Natomiast w przypadku drzew i krzewów iglastych, a szczególnie żywotników – jest ona niezbędna.
- Wysiew
Stratyfikację należy zaplanować na miesiąc przed terminem wysiewu. Nasiona poddane temu zabiegowi są gotowe do wysiewu. Umieszcza się je w niewielkich doniczkach, wypełnionych podłożem do siewek, żyznym i przepuszczalnym. Można siać kilka nasion do jednej doniczki. Należy podlać je obficie i stale utrzymywać wilgotną glebę. Na tym etapie nie trzeba ich nawozić – podłoże do siewek ma na tyle dużo składników odżywczych, że w początkowej fazie wzrostu spokojnie ich wystarczy.
- Przesadzanie
Gdy siewki osiągną wysokość około 5 cm, trzeba je przepikować (rozsadzić) do większych, pojedynczych doniczek, żeby mogły rozbudowywać swój system korzeniowy. Takie sadzonki powinny spędzić w domu lub ogrzewanej szklarni około roku – pierwszą zimę obowiązkowo w pomieszczeniu! Sadzonki tak małe nie wytrzymają ani mrozu ani ataku chorób czy szkodników.
Po około 2-3 latach rośliny są gotowe na przesadzenie w docelowe miejsce – decyzję o tym trzeba podjąć na podstawie wielkości sadzonki i jej kondycji. Jeśli jest zdrowa i ma wielkość około 40-50 cm, można przesadzać!
Należy przygotować podłoże w ogrodzie, usuwając wcześniej wszystkie chwasty – 2 letnie drzewko, któremu zmienia się stanowisko jest zbyt słabe, żeby konkurować z innymi roślinami o składniki odżywcze z gleby. Aby wspomóc adaptację rośliny w nowym miejscu, można zastosować mikoryzę do tuj (grzyby, które żyjąc w symbiozie z drzewkiem pomagają korzeniom czerpać składniki odżywcze) albo preparat TerraCottem, który daje świeżo przesadzonej roślinie dawkę nawozu.
Po przesadzeniu należy tuję obficie podlać – kluczowe do jej rozwoju jest utrzymywanie wilgotnego podłoża. Pomocne w tym jest ściółkowanie, np. korą – zatrzymuje wilgoć w glebie, utrudnia chwastom wyrastanie, a poza tym nadaje nieco estetyki.
Przeczytaj również: Najważniejsze zasady sadzenia tui. Unikaj tych błędów
Tuja – pielęgnacja
Tuja posadzona w dobrym podłożu nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. W pierwszych latach po przesadzeniu, może wymagać okrywania w mroźne, zimowe dni. Poza tym, dobrze jest ją co jakiś czas nawozić – na rynku jest sporo preparatów tego typu, specjalnie do iglaków. Świetnie sprawdza się obornik oraz kompost – to naturalne nawozy, bogate we wszystkie potrzebne roślinie elementy. Kompost można zrobić samemu, potrzebne jest jedynie miejsce w ogrodzie na kompostownik.
Ważnym zabiegiem jest przycinanie tuj – po zimie, gdy ziemia rozmarznie trzeba odciąć wszystkie przemrożone, połamane i osłabione gałęzie. Tuje przycina się również, aby gęstniały – szczególnie w przypadku żywopłotów zaleca się taki zabieg.
Tuja do popularna i całkiem prosta w uprawie roślina. Prawidłowo pielęgnowana, odwdzięcza się gęstym żywopłotem, który może stanowić tło do uprawy innych roślin. Sadzonki bez problemu dostaniesz w każdym sklepie ogrodniczym, natomiast można je także wyhodować samodzielnie – z nasion. To proces wymagający nieco cierpliwości, ale w gruncie rzeczy bardzo prosty.
Przeczytaj również:
Bujny i gęsty żywopłot. Harmonogram przycinania tui
Kiedy sadzić lawendę do gruntu?
Tępy sekator może zniszczyć wygląd roślinny oraz doprowadzić do jej zakażenia grzybem. Fot. 123RF/PICSEL