Spis treści:
- Jak uprawiać czosnek jadalny
- Najlepsze odmiany czosnku jadalnego
- Wymagania czosnku jadalnego
- Jak i kiedy sadzić czosnek jadalny
- Kiedy zbierać czosnek jadalny
- Czosnek jadalny – warto wiedzieć
- Właściwości prozdrowotne czosnku jadalnego
Jak uprawiać czosnek jadalny
Na początku spulchnij glebę. Zrób to na miesiąc przed sadzeniem. Później musisz zaorać stwardniałą ziemię. Teraz możesz posadzić czosnek.
Najlepiej czuje się w miejscu dobrze nasłonecznionym. Oprócz słońca potrzebuje żyznej, wzbogaconej próchnicą gleby. Możesz samodzielnie wzbogacić ją nawozem lub specjalnym obornikiem. A jak uprawiać czosnek jadalny?
Najwięcej uwagi poświęć mu w maju i czerwcu. To czas zawiązywania i wzrostu cebul. Podlewaj go przez cały sezon – rano, zanim wyjdzie pełne słońce. Uważaj na chwasty! Zwalczysz je, przykrywając międzyrzędzie czarną folią, torfem lub korą.
Czosnek jest dojrzały, gdy szczypior zaczyna się załamywać lub powstają kwiatostany. Pozostaw warzywo w rabatce jeszcze na kilka dni. Później przechowuj je w suchym miejscu, by wyschło.
Kolejną uprawę możesz zacząć od posadzenia główek. Wcześniej przechowuj je w temperaturze od 3 do 8 stopni Celsjusza przez dwa miesiące. Tym razem będzie łatwiej, bo wiesz już, jak uprawiać czosnek jadalny.
Najlepsze odmiany czosnku jadalnego
Czosnek dzielimy na uprawiane jesienią odmiany ozime oraz sadzone wiosną jare. Popularniejsze są te ozime.
Najlepsze odmiany czosnku jadalnego ozimego to Orkan oraz Arkus. Wśród wczesnych odmian prym wiedzie Zawrat. Natomiast najlepszymi odmianami czosnku jadalnego ozimego średniopóźnego są Mega i Orlik.
Rolnicy polecają również odmiany Harnaś, Huzar oraz Ceves. Spośród najlepszych odmian czosnku jadalnego zwróć uwagę na czosnek typu Jarus.
Wymagania czosnku jadalnego
Czosnek potrzebuje odpowiedniej ziemi, właściwego stanowiska, podlewania, nawożenia, rozmnażania oraz ochrony przed chorobami i szkodnikami. Niestety, wymagania czosnku jadalnego są wysokie. Jak im zaradzić?
- Ziemia
Odczyn pH ziemi dla czosnku musi być obojętny i wynosić około 6,8. Jeśli ziemia jest kwaśna, przeprowadź wapnowanie. Czosnek najlepiej uprawiać na lessach, czarnoziemach, madach i czarnych ziemiach. Wysoki plon uzyskasz na glebie o dużej zawartości próchnicy.
- Stanowisko
Czosnek nie rozrośnie się w miejscu zacienionym. Nie sadź go obok innych roślin cebulowych ani w miejscu, w którym rosły one wcześniej. Najlepsze dla niego stanowisko jest tam, gdzie rosły lub rosną rośliny motylkowate – groch, fasola i bób.
- Podlewanie
Wymagania czosnku jadalnego najbardziej dotyczą podlewania. Latem musisz podlewać czosnek dwa lub trzy razy w tygodniu, a zimą tylko wtedy, kiedy ma bardzo suche podłoże. Nie podlewaj czosnku przez dwa tygodnie przed planowanym zbiorem.
- Nawożenie
Do uprawy czosnku stosuj nawozy mineralne. Kiedy przychodzi czas na nawożenie i których minerałów użyć? Jeśli czosnek nagle przestanie rosnąć, potrzebuje fosforu. Czy jego łodygi się uginają i nie są wystarczająco silne? Wzmocni go potas. Zalecane dawki wspomnianych nawozów na hektar to:
- 90 kg azotu,
- 80 kg fosforu,
- 150 kg potasu.
Jesienią nawoź glebę fosforem i potasem przy orce miesiąc przed sadzeniem czosnku. Azotu używaj wiosną, po wschodach roślin. Nawóz azotowy możesz podzielić na dwie części. Pierwszą zastosuj wczesną wiosną, a drugą 4 tygodnie później. Opryskuj roślinę wapniem, borem, a także magnezem.
Stosuj również ściółkowanie. To zatrzyma w ziemi składniki mineralne. Ściółką mogą zostać: kompost, obornik, liście, słoma oraz kora drzew iglastych. Dzięki nawożeniu łatwiej spełnić wymagania czosnku jadalnego.
- Rozmnażanie
Chcąc rozmnożyć czosnek, podziel jego główkę na ząbki. Posadź je w rzędach co 6-7 cm. Powstaną z nich małe główki.
- Choroby i szkodniki
Czosnek cierpi na choroby grzybowe oraz bakteryjne. Za te drugie odpowiadają szkodniki, takie jak nicienie, błotniszka czosnkówka, śmietka cebulanka, udnica cebulówka i poskrzypka cebulowa. Przeciwdziałaj im poprzez regularne podlewanie oraz usuwanie chwastów i obumarłych części roślin. Jeśli to nie wystarczy, najlepiej użyć gnojówki z pokrzywy lub preparatu Emulpar 940 EC z oleju rydzowego.
Jak i kiedy sadzić czosnek jadalny
Istnieje kilka odpowiedzi na pytanie, jak i kiedy sadzić czosnek jadalny. Sadzimy go jesienią (w październiku lub na początku listopada) albo wiosną (w marcu lub początkiem kwietnia). Posadzony jesienią wyhoduje większe główki, a ten wiosenny nie wytworzy pędu kwiatostanowego. A jak sadzić czosnek jadalny?
Bezpośrednio przed sadzeniem pobierz ząbki z główki czosnku. Sadzi się tylko duże ząbki, w rzędach co około 10 cm. Ząbki umieść na głębokości 8 cm pionowo, piętką do dołu.
Czosnek można sadzić również wiosną. Fot.123RF.com
Kiedy zbierać czosnek jadalny
Zbierz czosnek, gdy połowa liści zeschnie. Czyli kiedy zbierać czosnek jadalny? Przeważnie na przełomie lipca i sierpnia, choć to zależy od terminu sadzenia, pogody, wielkości ząbków i kwitnienia czosnku. Wobec tego odpowiedź na pytanie, kiedy zbierać czosnek jadalny, nie jest jednoznaczna.
Czosnek jadalny – warto wiedzieć
Co warto wiedzieć o czosnku jadalnym? Główki czosnku ważą do 10 g. Jego kwiatostany osiągają wysokość nawet 120 cm! Zwykle kwitną na fioletowo, niektóre jednak mają barwę białą, niebieską, różową, a nawet żółtą. Nie wszystkie wytwarzają nasiona.
Jesienią czosnek znika w ziemi. Przed zimą tworzy korzenie wciągające cebulkę na głębokość 5 cm, by przetrwała mrozy. Czosnek jest byliną, ale uprawiamy go jako roślinę jednoroczną.
Co jeszcze warto wiedzieć o czosnku jadalnym? Jest naturalnym antybiotykiem!
Właściwości prozdrowotne czosnku jadalnego
Działa jak aspiryna! Wśród właściwości prozdrowotnych czosnku jadalnego wyróżnić trzeba te przeciwzakrzepowe. Uchroni cię przed zawałem i udarem, ponieważ wspomaga działanie śródbłonka naczyniowego w celu rozkurczenia naczyń krwionośnych.
Zmniejsza lepkość krwi. Wyleczy także infekcje wirusowe układu oddechowego. Zmiażdżony czosnek z ciepłym mlekiem ułatwia odkrztuszanie, rozgrzewa, wzmacnia potliwość, co obniża gorączkę i udrażnia drogi oddechowe.
Czy to koniec właściwości prozdrowotnych czosnku jadalnego? Absolutnie nie!
Zmniejsza zmiany miażdżycowe. Usprawnia przepływ krwi i (hamując działanie enzymu ACE) obniża jej ciśnienie. Przyspiesza pracę jelit. Zwalcza paciorkowce i gronkowce. Zapobiega powstawaniu wolnych rodników, opóźniając starzenie się komórek. Jednak najważniejszą z właściwości prozdrowotnych czosnku jadalnego jest chyba zmniejszanie ryzyka zachorowania na nowotwory żołądka, okrężnicy oraz jelita grubego.