Spis treści:
- Jak wygląda jałowiec?
- Jakie są gatunki jałowca?
- Jak uprawiać jałowiec
- Przycinanie i pielęgnacja. Jak dbać o jałowca
- Choroby jałowca. Brązowienie igieł
- Jakie zastosowanie ma jałowiec w ogrodzie?
- Jakie właściwości mają owoce jałowca?
Jak wygląda jałowiec?
Jałowiec to roślina iglasta z rodziny cyprysowatych. W różnych odmianach występuje na całej półkuli północnej, sięgając regionów środkowej Afryki. Występuje w przeróżnych postaciach, od niskich krzewów po kilkudziesięciometrowe drzewa. Cechą wspólną są krótkie, ostre igły oraz owoce w formie jagód, oraz cienka kora. Jałowiec charakteryzuje się też specyficznym zapachem, za który odpowiada toksyczna substancja - sabinol.
Jakie są gatunki jałowca?
W uprawach wyróżnia się około 70 różnych gatunków jałowca. Większość z nich została wyprowadzona z odmian odpornych na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Podstawowe odmiany jałowca, z których powstawały kolejne gatunki to jałowiec pospolity, sabiński, płożący oraz chiński.
Czytaj także: Sadzenie iglaków - kiedy jest na to najlepszy moment?
Mniej odporne, szczególnie na niskie temperatury, są odmiany jałowca Pinga oraz nadbrzeżnego (np. Blue Pacific, Loderi). Najwyższą odmianą jałowca jest Juniperus procera (jałowiec wschodnioafrykański), drzewo osiąga do 40 metrów wysokości. Po drugiej stronie skali można wymienić rosnący dziko w Polsce Juniperus sabina (jałowiec sabiński) w formie niskiego krzewu rozrastającego się tylko wszerz.
Jałowce to najliczniej występujące rośliny iglaste Fot.123RF/PICSEL
Jak uprawiać jałowiec?
Większość gatunków jałowca jest banalnie prosta w uprawie, dlatego wiele osób decyduje się na ich wykorzystanie w aranżacji ogrodu. Pomijając najbardziej wrażliwe odmiany (jałowiec nadbrzeżny, pośredni), iglaki z tej rodziny doskonale znoszą suszę, wysokie i niskie temperatury. Nie przeszkadza im uboga gleba, zanieczyszczenie powietrza ani przycinanie. Jałowce dobrze radzą sobie także w półcieniu.
Mimo dużych zdolności przystosowawczych warto zadbać o jak najlepsze podłoże. Idealna gleba dla jałowców to ziemia lekka, umiarkowanie żyzna i wilgotna, o dużej przepuszczalności.
Jałowiec nie wymaga nawożenia ani podlewania. Większość gatunków nie wymaga też zabezpieczenia na zimę, dlatego uprawa jałowców uchodzi za jedną z najłatwiejszych wśród roślin ogrodowych.
Czytaj także: Co robić zimą w ogrodzie? Nawet na mrozie ogrodnik ma sporo pracy
Decydując się na zasadzenie jałowca, warto jednak zadbać o słoneczne stanowisko dla rośliny. Mimo że te iglaki radzą sobie i rosną także w półcieniu, wzrost odbywa się wolniej, a igły nie uzyskają intensywnie zielonego koloru.
Warto zawczasu przemyśleć miejsce do posadzenia jałowca, szczególnie w starszym wieku rośliny te nie lubią przesadzania.
Przycinanie i pielęgnacja. Jak dbać o jałowca?
Wszystkie gatunki jałowca dobrze znoszą cięcie i korekty kształtu. Wolniej rosnące odmiany przez długi czas dobrze utrzymują naturalny kształt, co ogranicza potrzebę przycinania. Wyjątek stanowią rozłożyste i szybko rosnące gatunki jałowca, które mogą wymagać skrócenia i dostosowania kształtu do naszej wizji ogrodu.
Jedynym koniecznym zabiegiem pielęgnacyjnym jałowca jest okręcenie przed zimą gałęzi w odmianach o pokroju kolumnowym. W przeciwnym razie opady śniegu mogą deformować i łamać obciążone opadami gałęzie.
Jałowiec pospolity Fot. 123RF/PICSEL
Choroby jałowca. Brązowienie igieł
Najczęstszym objawem chorobowym, który obserwujemy, jest brązowienie gałązek. Co powoduje postępujące brązowienie igieł jałowca? Najczęściej przyczyną jest niewłaściwe miejsce zasadzenia, niedostateczne nasłonecznienie lub zbyt duża wilgoć.
Sprawdź również: Fytoftoroza niszczy iglaki, jak jej zapobiec?
Iglaki bardzo źle reagują na duże stężenie zanieczyszczeń w glebie, na przykład pobliski zrzut gnojówki. Warto też pilnować swoich pupilów. Psy bardzo często znaczą teren, a silny zapach jałowca zachęca je do "podlewania" iglaków. Może to wyrządzić duże szkody, szczególnie małym roślinom. Rzadziej za brązowienie jałowców odpowiadają szkodniki takie jak mszyce czy ochojniki.
Jakie zastosowanie ma jałowiec w ogrodzie?
Ze względu na mnogość odmian i kształtów wachlarz zastosowań jałowców jest praktycznie nieograniczony. Z powodzeniem możesz wykorzystać je jako naturalny żywopłot. W krótkim czasie odmiany kolumnowe osłonią twój ogród od drogi czy sąsiadów zapewniając komfort za gęstą zasłoną z igieł.
Czytaj także: Żywopłot szybkorosnący: Jakie rośliny wybrać?
Odcienie zieleni idealnie łączą się z innymi roślinami, pozwalając na tworzenie ciekawy kompozycji na rabatach. Odmiany płożące świetnie nadają się do obsadzenia skarp, tarasów i skalniaków ukrywając ich krawędzie.
Mniejsze gatunki nadają się także do uprawy doniczkowej. Często są wykorzystywane jako ozdoba tarasów i balkonów, szczególnie kiedy brakuje na nich prostych, zielonych akcentów.
Jałowiec sabiński Fot. 123RF/PICSEL
Jakie właściwości mają owoce jałowca?
Owoce jałowca mają formę jagód o średnicy do jednego centymetra w kolorze od fioletowego po czarny. Mają one szerokie zastosowanie w kuchni, kosmetyce oraz medycynie naturalnej. Poniżej znajdziesz listę niektórych zastosowań jałowca oraz schorzeń, w których leczeniu wykorzystuje się jego owoce:
- leczenie infekcji dróg moczowych;
- leczenie bóli reumatycznych;
- leczenie infekcji górnych dróg oddechowych;
- terapia przeciwłupieżowa;
- produkcja olejków eterycznych i alkoholi;
- przyprawa w kuchni.
Owoce jałowca mają formę jagód. Fot.123RF.com
Musimy pamiętać, że nie każdy może stosować preparaty zawierające wyciąg lub owoce z jałowca. Obojętnie w jakiej postaci nie mogą ich spożywać osoby cierpiące na choroby nerek oraz wątroby, oraz kobiety w ciąży. Nie zaleca się także spożywania jałowca przy zatruciach pokarmowych i chorobach układu pokarmowego.
Czytaj także: