Spis treści:
- Mszyce – najczęstsze szkodniki krzewów liściastych
- Brudnica nieparka: czy motyle to szkodniki krzewów liściastych?
- Zwójkowate: gąsienice motyli – niebezpieczne szkodniki krzewów liściastych
- Pędraki chrząszcza majowego – groźne szkodniki krzewów liściastych
- Ćma bukszpanowa – groźny niszczyciel bukszpanu
- Skoczek różany – wróg krzewów ozdobnych
- Opuchlak truskawkowiec – często spotykany szkodnik krzewów liściastych
- Miniarki – jak je rozpoznać?
Mszyce – najczęstsze szkodniki krzewów liściastych
Mszyce to małe owady, które mają wielkość kilku milimetrów. W zależności od odmiany występują formy uskrzydlone lub bezskrzydłe. Mogą być przeźroczyste, białe, kremowe, żółte, zielone, a nawet czarne. Mszyce można łatwo odróżnić od innych owadów. Te szkodniki wyróżniają się tym, że mają okrągławe lub wydłużone miękkie ciało zakończone spiczastym ogonkiem, który po bokach ma dwie „rurki”. Są to tzw. syfony, które służą mszycom do porozumiewania się z innymi osobnikami za pomocą feromonów. Ponadto owady te charakteryzują się szybkim tempem rozmnażania – w ciągu jednego sezonu mszyca wydaje kilka lub kilkanaście pokoleń, w każdym po kilkadziesiąt osobników.
Mszyce, pomimo swych niewielkich rozmiarów, mogą spowodować gigantyczne i nieodwracalne szkody w naszym ogrodzie. Fot.123Rf.com
Warto zaznaczyć, że mszyce zawsze pojawiają się w bardzo licznych kokonach. W pierwszej fazie atakują młode liście, pędy oraz pąki kwiatowe. Szkodniki te wysysają soki z rośliny, osłabiając ją i niszcząc od środka. W rezultacie na liściach tworzą się plamy. Ponadto rosa miodowa (spadź), którą wydzielają mszyce, zatyka przepływ powietrza w roślinie i staje się pożywką dla grzybów sadzakowych. W efekcie krzewy liściaste tracą walory ozdobne. Oznaką żerowania mszyc mogą być też mrówki, z którymi żyją one w symbiozie. Ważne jest, aby po zauważeniu pierwszych szkodników jak najszybciej opryskać krzew.
Brudnica nieparka: czy motyle to szkodniki krzewów liściastych?
Ten gatunek motyla uważany jest za niebezpiecznego szkodnika lasów i sadów. Po raz pierwszy brudnica nieparka pojawiła się w Stanach Zjednoczonych pod koniec XIX wieku, kiedy została tam przywieziona z Europy w ramach eksperymentu naukowego. U form dorosłych występuje dymorfizm płciowy. Samce są mniejsze i smuklejsze od samic, które mają jasne kremowe ubarwienie z ciemnymi zygzakowatymi liniami na skrzydłach. Składają jaja zwykle na tych samych drzewach, na których się wylęgły. Jedna samica może złożyć od 250 do 500 jaj. Gąsienicy brudnicy nieparki mogą osiągać nawet 7 cm długości, co czyni z nich jedne z największych gąsienic w Polsce. Mają szaroczarne ubarwienie, parzyste brodawki o niebieskim i czerwonym kolorze, a także gęste włoski na całym ciele, których dotyk może wywołać reakcję alergiczną.
Brudnica nieparka powoduje znaczne uszkodzenie liści. Pojedyncza gąsienica może pożreć do 20 liści, co przy dużej liczbie szkodników prowadzi do ogromnych zniszczeń. Powtarzające się corocznie masowe ataki brudnicy nieparki prowadzą do znacznego osłabienia krzewów liściastych.
Zwójkowate: gąsienice motyli – niebezpieczne szkodniki krzewów liściastych
Zwójki to liczna grupa motyli należąca do groźnych szkodników krzewów liściastych. Wiele gatunków bardzo trudno od siebie odróżnić. Ubarwienie dojrzałych motyli jest zróżnicowane, ale często są one w odcieniach brązu, beżu i szarości. Pierwsza para skrzydeł jest zazwyczaj ciemniejsza, z wyraźnym rysunkiem, z kolei druga jest jaśniejsza i jednolicie ubarwiona. Skrzydła zwójkowatych na całym obwodzie są pokryte drobną strzępiną. Larwy tych motyli można rozpoznać po ubarwieniu. Młode gąsienice są żółtozielone z czarną głową, natomiast starsze – zielone z brązową częścią grzbietową i ciemnobrązową głową. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na brodawki, które znajdują się na grzbietowej części ciała gąsienic.
Larwy zwójkowatych żerują zwykle w splecionych przędzą liściach, wygryzając w nich dziury, które z czasem pokrywają się korkiem. Uszkadzają również pęki kwiatowe oraz zawiązki owoców. Okres aktywności szkodnika trwa od maja do czerwca.
Pędraki chrząszcza majowego – groźne szkodniki krzewów liściastych
Pędraki, czyli larwy chrząszcza majowego, są dla krzewów liściastych bardzo szkodliwe. Choć ich wygląd nie należy do bardzo przyjemnych, można je łatwo rozpoznać. Są białe i dosyć duże (osiągają nawet 6 cm). Mają brązową głowę i czarne zakończenie odwłoka. Ponadto ich mocna, brunatna głowa jest wyposażona w dość silny i gryzący aparat gębowy. Co ciekawe, chrząszcz majowy rozwija się nawet 5 lat!
Pędraki chrząszcza majowego prowadzą podziemny tryb życia i ukryte są głęboko w glebie. Wygryzają dziury w korzeniach krzewów liściastych i niszczą wiązki przewodzące, które odpowiadają za transport substancji odżywczych w roślinach. Żerowanie larw tych szkodników prowadzi do zamierania pędów, słabego rozwoju młodych roślin, a nawet do całkowitego ich zamierania.
Ćma bukszpanowa – groźny niszczyciel bukszpanu
To inwazyjny gatunek motyla, którego gąsienice masowo objadają liście bukszpanów. Może atakować również inne krzewy liściaste, jak np. irgę, laurowiśnię, ostrokrzew, trzmielinę. Jak wygląda ćma bukszpanowa? Zabarwienie skrzydeł dorosłych motyli może się od siebie różnić. Charakteryzują się białymi skrzydłami z brązową obwódką lub jasnobrązowymi z fioletowym połyskiem i białą plamą w kształcie półksiężyca. Samice ćmy bukszpanowej składają jaja na spodniej stronie liści bukszpanów, w środkowej części krzewu. Wylegająca się z jaja gąsienica ma barwę zielonkawą z podłużnymi ciemnymi paskami. Osiąga do 4 cm długości. Wraz z wiekiem staje się coraz bardziej jednolicie brązowawa. Głowa larwy ćmy bukszpanowej jest czarna i błyszcząca.
Przeczytaj również: Niezawodne metody na ćmę bukszpanową w ogrodzie. Szybko ją wytępisz!
Pierwszy oprysk przeciwko ćmie bukszpanowej wykonuje się w kwietniu. Fot. 123RF/PICSEL
Szkodliwe dla krzewów liściastych są gąsienice. Młode larwy obgryzają brzegi liści, a starsze zjadają już całe liście. Żerują najliczniej w środku krzewu. W rezultacie roślina może zostać całkowicie ogołocona z liści, co prowadzi do jej obumierania, gdyż dochodzi do defoliacji krzewów. Później ćmy przenoszą się na inny krzew liściasty.
Skoczek różany – wróg krzewów ozdobnych
Najczęściej spotyka się go na roślinach ozdobnych, w tym na różach, pelargoniach czy pierwiosnkach, choć atakuje też inne krzewy liściaste. Dorosły skoczek różany ma wydłużone ciało o jasnożółtej barwie i długości 4 mm. Na grzbiecie znajdują się dwie pary dachówkowato ułożonych błoniastych skrzydeł. Co ciekawe, gdy skoczek różany jest zaniepokojony, to skacze na inny liść, stąd jego nazwa. Jeśli chodzi o larwy szkodnika, są jasnokremowe i bardzo ruchliwe.
Skoczki różane nakłuwają liście i wysysają soki. W tym miejscu tworzą się drobne, liczne, jasne plamki, które przy silnym porażeniu zlewają się, tworząc mozaiki. Liście matowieją, żółkną, więdną i przedwcześnie opadają. Zaatakowane przez szkodnika krzewy liściaste gorzej kwitną i owocują, a także stają się bardziej podatne na choroby.
Opuchlak truskawkowiec – często spotykany szkodnik krzewów liściastych
To groźny szkodnik nie tylko truskawek, lecz także krzewów liściastych. Opuchlak truskawokowiec żeruje nocą, uszkadzając azalię, różaneczniki, bukszpan, winorośl i inne rośliny. Opuchlak truskawkowiec ma szaro-brązowe zabarwienie ciała i osiąga 0-13 mm długości. Charakterystyczną cechą tych szkodników jest wydłużona w ryjek przednia część głowy. Wzdłuż pleców ciągną się wyraźne bruzdy oraz jasnożółte łuskowate woski. Opuchlak porusza się na sześciu nogach. Warto jednak zaznaczyć, że owady te nie potrafią latać.
Opuchlak truskawkowiec. Fot.123RF.com
Te szkodniki krzewów liściastych zjadają liście, pączki, młode pędy, odgryzają korę cienkich gałązek, co prowadzi do usychania roślin. Liście nadgryzane są w charakterystyczny półksiężycowaty albo łukowaty sposób. Bardziej niebezpieczne są larwy opuchlaka truskawkowego, które rozwijają się w ziemi na korzeniach roślin, niszcząc je. Starsze osobniki docierają do podstawy łodygi i ogryzają miękką korę głównych korzeni.
Miniarki – jak je rozpoznać?
To niewielkie muchówki, które żerują nie tylko na krzewach liściastych, ale także na roślinach warzywnych i ziołach. Dorosłe miniarki to czarno-żółte muszki o bardzo małych rozmiarach (1-3 mm). Mają wyraźnie zaznaczoną głowę. Cechą charakterystyczną tych szkodników jest obecność żółtej tarczki, która znajduje się między tułowiem a odwłokiem. Larwy szkodników są prawie przezroczyste.
Na krzewach liściastych żerują głównie larwy, które odżywiają się miękiszem liścia. Powstają w ten sposób nieregularne wzorki, przypominające korytarze. Są to tzw. miny widoczne „gołym okiem” na górnej stronie blaszki liściowej. Na górnej powierzchni liścia widoczne są także skupiska małych, białych, okrągłych plamek, które powstały w rezultacie nakłuwania tkanek przez dorosłe miniarki. W efekcie silnie uszkodzone liście krzewów zamierają i opadają.
Przeczytaj: