Z artykułu dowiesz się:
- Pokrzywa – krótka charakterystyka
- Zwykła roślina o niezwykłych właściwościach
- Uniwersalny środek na wszystko?
- Zastosowanie pokrzywy do podlewania i oprysków
- Co podlewać gnojówką z pokrzyw?
- Kiedy używać gnojówki z pokrzyw?
Pokrzywa – krótka charakterystyka
Pokrzywa (Urtica L.) to roślina należąca do rodziny pokrzywowatych, obejmującej około 68 gatunków. W Polsce najbardziej znana i spotykana jest pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.), nazywana również parzawką, pokrzywą parzącą, żgajką, żyruchą, gajką lub żyrują. Osiąga nawet 1,5 m wysokości i lubi żyzną ziemię bogatą w substancje pokarmowe. Kwitnie początkiem lata. Tę cenną bylinę można pomylić z przedstawicielami rodziny jasnotowatych, a zwłaszcza z jasnotą białą (Lamium album). Jest to roślina podobna do pokrzywy m.in. pod względem kształtu liści, białego koloru kwiatów i wysokości. Zasadniczą różnicą między nimi jest to, że liście jasnoty białej nie parzą.
Wyświetl ten post na Instagramie
Oprócz pokrzywy zwyczajnej, w Polsce można spotkać:
- nieco mniejszą pokrzywę żegawkę (Urtica Urens L.),
- pokrzywę kuleczkowatą (Urtica pilulifera L.),
- pokrzywę konopiolistną (Urtica cannabina L.).
Zwykła roślina o niezwykłych właściwościach
Pokrzywa towarzyszy ludzkości od wielu wieków. Wydawać by się mogło, że jako pospolita roślina ruderalna nie będzie wyróżniać się niczym specjalnym na tle innych chwastów. Nic bardziej mylnego. Liście, korzenie i sok z pokrzywy stanowią bogate źródło m.in. strawnego białka, karotenów, kwasu foliowego, biopierwiastków (wapń, magnez, miedź, żelazo, krzem) i witamin (A, C, E, B2, K). Dzięki temu, pokrzywa wykazuje wszechstronne właściwości.
Roślina ta doskonale sprawdza się w celach leczniczych, kosmetycznych lub spożywczych. Pomaga m.in.:
- działać moczopędnie,
- łagodzić alergie,
- ograniczać wypadanie włosów,
- zmniejszać ich przetłuszczanie się,
- obniżać ciśnienia krwi i poziomu cholesterolu.
Napar z liści pokrzywy stosowany jest wspomagająco również w cukrzycy, trądziku czy stanach osłabienia organizmu. Obecny w liściach chlorofil a i b stanowi składnik toników, kremów czy maseczek. Ponadto może dostarczać zielony barwnik. Postawiona w pomieszczeniu pokrzywa pomaga nawet odstraszać muchy! Co ciekawe, dawniej młode pokrzywy służyły jako środek do konserwowania żywności i przygotowywano z nich zupy oraz placki. Ogrom możliwości, jakie oferuje ta niepozorna i powszechnie występująca roślina, warto wykorzystać także w ogrodzie.
Uniwersalny środek na wszystko?
I tak, i nie. Ze względu na wysoką zawartość azotu (595 ppm) i całej gamy związków mineralnych, roślinny wyciąg z pokrzywy:
- przyspiesza powstawanie kompostu,
- wspomaga rozwój roślin,
- pomaga uzyskać dorodne plony i jest doskonałym źródłem elicytorów, które wspomagają naturalną odporność roślin.
Stanowi więc naturalny, odżywczy nawóz. Pomaga również odstraszać owady i działa antygrzybowo (także przeciwko Alternaria alternate oraz Rizoctonia solani). Nie jest to jednak typowy pestycyd. Nie służy do niszczenia szkodników, ale ogranicza ich liczbę. Aby dostarczyć np. pomidorom substancji odżywczych, można wykorzystać również całe liście pokrzywy do wyłożenia dna dołków pod ich krzewy. Należy mieć na uwadze, że w przypadku roślin o niewielkich wymaganiach odżywczych, wolnorosnących lub lubiących ubogie gleby (jak np. słonecznik, krwawnik), stosowanie środków na bazie pokrzyw jest zbędne.
Przeczytaj również: 8 rzeczy, których nie wiedzieliście o pokrzywach
Zastosowanie pokrzywy do podlewania i oprysków
Przędziorki, chloroza liści, szara pleśń malin, mączniak jabłoni, żółte i czerwone roztocza, owocówki, mszyce zielone lub czarne – czy to twój problem? Ratunkiem dla zaatakowanych przez nie roślin mogą okazać się preparaty z pokrzywy: gnojówka, nieco łagodniejszy wywar oraz wyciąg z pokrzywy. W zależności od rodzaju wykonanego preparatu i jego rozcieńczenia, można nimi podlewać zarówno rośliny, jak i stosować je w formie oprysków (nawozy dolistne). Opryski będą najskuteczniejsze po opadach deszczu. Zakłada się, że środek do podlewania powinien mieć większe rozcieńczenie niż do opryskiwania (którym trudniej jest przedawkować nawóz). Do sporządzenia preparatów z pokrzywy polecana jest pokrzywa majowa, tj. zbierana w okresie wiosenno-letnim (najlepiej w maju lub czerwcu), tuż przed okresem kwitnienia. Właśnie wtedy zawiera ona najwięcej dobroczynnych składników. Do tego dobrze jest pamiętać o używaniu letniej, niechlorowanej i odstanej wody, jeśli nie masz akurat dostępu do deszczówki.
Do sporządzenia preparatów z pokrzywy polecana jest pokrzywa majowa. Fot.123RF.com
- Wywar z pokrzywy
Sporządzenie wywaru z korzeni i kłączy pokrzywy jest nieco trudniejsze niż maceratu, ale pozwala na uzyskanie preparatu dość silnym działaniu, szczególnie skierowanemu przeciwko grzybom. Na 1 litr wody należy posiekać na duże kawałki 100 g korzeni z pokrzywy. Następnie należy je moczyć przez 24 godziny. Po upływie tego czasu gotować w garnku ze stali nierdzewnej przez około 30 minut (pod przykryciem), po czym ostudzić i odcedzić. Wywar rozcieńczony w stosunku 1:5 doskonale sprawdzi się jako oprysk wczesną wiosną. Polecany jest do kapusty, ziemniaków, krzewów, drzew i roślin drewniejących.
- Wyciąg z pokrzywy
Ten rodzaj preparatu jest bardzo łatwy do przygotowania, jednak nie nadaje się do przechowywania. Nie zawiera dużej ilości substancji roślinnych. Charakteryzuje się łagodnym działaniem owadobójczym, zwłaszcza przeciwko przędziorkom oraz mszycom. Nadaje się do użycia w formie oprysku zaraz po sporządzeniu. Aby go przygotować, należy 100 g świeżych liści z pokrzywy pokroić na drobne kawałki i moczyć w letniej wodzie przez 24 godziny. Następnie przecedzić.
- Gnojówka z pokrzyw
Gnojówka z pokrzywy to tak naprawdę to sfermentowany, wodny wyciąg z pokrzywy. Nazywany jest tak ze względu na charakterystyczny i bardzo nieprzyjemny zapach, powstający w wyniku procesu fermentacji.
Wykonanie:
- 1 kg świeżej pokrzywy posiekać lub pozostawić w całości i umieścić w 15-litrowym plastikowym pojemniku. Większa ilość pokrzyw nie gwarantuje poprawy skuteczności gnojówki.
- Zalać 10 l wody i przykryć przepuszczalnym dla powietrza materiałem, np. płótnem.
- Codziennie mieszać przez co najmniej 10 minut (1-2 razy dziennie), aby natlenić preparat. Zawsze w jedną stronę! Początek procesu fermentacji będzie widoczny po upływie około 4-10 dni jako bąbelki gazu na powierzchni gnojówki.
- Po zakończeniu fermentacji, tj. gdy bąbelki przestaną się pojawiać i gnojówka staje się klarowna (co dzieje się po około 2-4 tygodniach), należy przecedzić wyciąg z pokrzywy tak, aby żadne resztki roślinne nie przedostały się do niego. W tym celu można użyć sita młynarskiego lub prześcieradła.
- Gnojówkę przechowywać w temperaturze 12°C, bez dostępu światła. Świetnie sprawdzą się do tego butelki z korkiem ceramicznym czy zbiorniki ze stali nierdzewnej. Jeśli przecedzony preparat nadal fermentuje, można od czasu do czasu otworzyć pojemnik. Dzięki temu gaz zostanie uwolniony i nie rozsadzi pojemnika.
W celu maksymalizacji pozytywnych efektów gnojówkę z pokrzywy można wzbogacać czarnym mydłem, zieloną glinką lub terpenami.
Co podlewać gnojówką z pokrzyw?
Odpowiedź jest prosta: wszystkie rośliny o dużych wymaganiach pokarmowych. Należą do nich drzewa, krzewy owocowe, kwiaty, warzywa (poza czosnkiem, cebulą, grochem i fasolą). Gnojówki z pokrzyw można również użyć do namaczania siewek sałaty masłowej, nasion pietruszki czy pasternaka przed wysianiem. Jednakże jej zastosowanie nie ogranicza się jedynie do roślin ogrodowych czy warzyw. Z jej wzmacniających i odżywczych właściwości mogą skorzystać także rośliny pokojowe, kiedy zanurzysz je na dobę w 15% gnojówce 3-4 razy w roku.
Kiedy używać gnojówki z pokrzyw?
Gnojowica z pokrzywy zastosowana końcem lutego świetnie działa jako biostymulator wspierający krążenie soków w roślinach i wspomagający rozwój mikroorganizmów glebowych. Z kolei oprysk wykonany wczesną wiosną i latem (do końca lipca) pomoże pobudzić rośliny do wzrostu. Jesienią warto za to skupić się na opryskiwaniu gleby. W przypadku warzyw, kwiatów czy trawnika, oprysk można przeprowadzać raz na 10-15 dni. Natomiast drzewom czy też innym roślinom zdrewniałym w zupełności wystarczą 3-4 opryski w roku.
Przeczytaj również: KIEDY PIKOWAĆ POMIDORY?