Spis treści:
- Czym jest glifosat?
- Kiedy stosuje się środek przeciw chwastom i trawom?
- Sposób działania środka chemicznego na trawy i chwasty
- Czy preparat jest szkodliwy?
- Jak środek wpływa na środowisko?
- Wpływ substancji przeciwko chwastom na zdrowie człowieka
- Czy istnieje alternatywa dla glifosatu?
Czym jest glifosat?
Glifosat jest intensywnie działającym środkiem chemicznym z grupy fosfonianów. Hydrofilność związku umożliwia mu łączenie się z cząsteczkami wody, dzięki czemu substancja szybko dostaje się do całej rośliny. Wówczas proces fotosyntezy zostaje zablokowany, co uniemożliwia wymianę chemiczną rośliny i pozyskiwanie substancji organicznych, które są jej niezbędne do życia.
Środek stosuje się przede wszystkim w przypadku roślin jedno- i dwuliściennych. Już 3 tygodnie po pierwszej aplikacji środka na trawach i chwastach pojawiają się objawy jego zastosowania:
- na liściach są widoczne żółte plamy,
- wkrótce całe fragmenty roślin więdną i opadają,
- chwast zamiera.
Na rynku jest dostępnych kilka postaci środka, wśród których najpopularniejsze są: sole amonowe, sodowe i potasowe. Często stosuje się także preparat w formie kwasu. Substancja aktywna dobrze rozpuszcza się w wodzie, co dodatkowo zwiększa jej użyteczność.
Kiedy stosuje się środek przeciw chwastom i trawom?
Środek stał się bardzo powszechny ze względu na jego szerokie spektrum zastosowań. Może być wykorzystywany zarówno do pozbycia się niepożądanych chwastów z trawnika, domowego ogródka, jak i sadu czy wielohektarowego pola uprawnego.
Środek dopuszczono do sprzedaży w 1974 roku. Po wielu latach wciąż jest wykorzystywany na szeroką skalę, a jego ogromną zaletą jest to, że działa jedynie na niezdrewniałe części roślin. Dzięki temu sadownicy czy rolnicy mogą z powodzeniem korzystać z jego właściwości, nie narażając się przy tym na straty w obfitości plonów. Mieszanka niszczy jedynie trawy i chwasty, które są niepożądane w uprawie.
Sposób działania środka chemicznego na trawy i chwasty
Preparat wnika w głąb rośliny i wraz z jej sokami dociera do pojedynczych komórek. Pierwsze objawy zastosowania środka pojawiają się już po kilku dniach od oprysku, ale na ostateczne pozbycie się problemu chwastów trzeba poczekać do 21 dni.
Ważne jest to, że substancje aktywne wnikają w każdy fragment rośliny: bulwy, cebule, korzenie, łodygi, liści. Dzięki temu okaz zostaje całkowicie unicestwiony i nie istnieje ryzyko, że za jakiś czas ponownie się odrodzi. Środek nie wywiera negatywnego wpływu na uprawę, dlatego po miesiącu od przeprowadzenia zabiegu można rozpocząć sianie warzyw czy trawnika na danym terenie.
Najczęściej środek stosuje się, aby wyeliminować:
- chwastnicę jednostronną,
- żółtlicę drobnokwiatową,
- kostrzewę czerwoną,
- pokrzywę zwyczajną,
- szczaw polny.
Mieszanka wykazuje się jednak dużą skutecznością w zwalczaniu większości chwastów, które są problemem na polach uprawnych i w przydomowych ogrodach. Za sprawą genetycznej modyfikacji na środek uodporniły się również zielone rośliny: kukurydza czy soja. Dzięki temu substancję można stosować bez obaw o kondycję plonów.
Przeczytaj również: Nawożenie winorośli. Kiedy i czym nawozić winorośl, by mieć soczyste i dorodne owoce
Smak winogron zależy od nawożenia winorośli, dlatego nawozy należy stosować z umiarem. Fot. 123RF/PICSEL
Czy preparat jest szkodliwy?
Tak powszechne zastosowanie środka sprawiło, że rozpoczęły się dyskusje odnośnie tego, jaki wpływ wywiera na środowisko oraz zdrowie ludzi. Pojawiły się sprzeczne opinie. Jedna z nich, wspierana przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem, mówi o tym, że środek wywiera długotrwale szkodliwy wpływ na ludzkie zdrowie i znacznie zwiększa ryzyko zachorowania na raka.
Druga opinia, Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, neguje takie założenia i podkreśla, że środek — choć wnika w głąb roślin — jest nieszkodliwy dla ludzi. Europejskiej instytucji zarzuca się, że jej działania mają związek z ogromnymi wpływami, jakie wiążą się z działalnością koncernu Monsanto, który wprowadził na rynek Roundup — pierwszy środek tego typu dopuszczony do sprzedaży.
Nie ulega jednak wątpliwości, że w ostatnich latach skala zastosowania mieszanki chemicznej znacząco się podniosła. Genetycznie modyfikowane rośliny uodporniły się na środek, a jego nadmiar jest kumulowany w otoczeniu.
Jak środek wpływa na środowisko?
Z przeprowadzonych badań nad szkodliwością preparatu wynika, że substancje w nim zawarte wywierają negatywny wpływ na środowisko. Są kumulowane w glebie, roślinach oraz zbiornikach wodnych. Przez to mogą źle oddziaływać zarówno na samo środowisko, jak i na organizmy, które się w nim znajdują.
Ziemia rodzi owoce, które stanowią pożywienie nie tylko dla ludzi, ale i zwierząt. Woda w ogólnodostępnych zbiornikach, która także jest zanieczyszczana, ma wpływ na funkcjonowanie zwierząt lądowych oraz tych, które żyją w zbiornikach wodnych.
Należy przy tym pamiętać, że zastosowanie środka chemicznego przeciw chwastom w ostatnich latach zostało znacznie zwiększone, ponieważ jest wykorzystywany na ogromną skalę w masowej produkcji rolnej oraz przez ogrodników, którzy chcą pozbyć się szkodników ze swoich niewielkich upraw.
Wpływ substancji przeciwko chwastom na zdrowie człowieka
Choć zdaniem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności środek jest w pełni bezpieczny, eksperci zwracają uwagę, że ten kumuluje się zarówno w glebie, wodzie, jak i w samych roślinach. Nie ma więc sposobu na to, aby nie przedostawał się także do ludzkiego ciała.
W organizmach ludzi znaleziono ślady obecności fosfonianu. Na jego działanie w szczególności narażeni są rolnicy, którzy na co dzień pracują z opryskami chemicznymi. Jednak zbiorniki wodne w pobliżu osad ludzkich czy gleba wokół pól uprawnych także zostają skażone, o czym warto pamiętać.
Czy istnieje alternatywa dla glifosatu?
Ze względu na niepewność odnośnie do tego, czy środek na pewno jest bezpieczny, zaczęto podejmować inicjatywy, by mimo wszystko zminimalizować jego użycie. Choć w przypadku zorganizowanych, wielohektarowych upraw nie jest to łatwe, to w domowych warunkach warto stosować bezpieczne, biologiczne środki do zwalczania chwastów.
Dużą skutecznością w tym zakresie charakteryzuje się kwas pelargonowy, który jest pozyskiwany z pelargonii. Sprawdza się nie tylko w zwalczaniu chwastów, ale i mchów, które również zaburzają estetykę ogrodów i bujność upraw. Środek również nie działa na zdrewniałe części roślin, więc jest bezpieczny w uprawie sadowniczej i dla miłośników krzewów.
Warto pamiętać, że naturalne pochodzenie kwasu pelargonowego sprawia, że nie jest on niebezpieczny ani dla środowiska, ani dla ludzi. To zdecydowanie lepsza opcja, zwłaszcza dla niewielkich upraw, które mają miejsce blisko domu, w otoczeniu dzieci i w bliskim sąsiedztwie innych ludzi.
Glifosat charakteryzuje się wysoką skutecznością w zwalczaniu chwastów, jednak jego wpływ na środowisko budzi wiele wątpliwości. Warto rozważyć jego zastosowanie — szczególnie jeśli chodzi o uprawę warzyw, drzew i krzewów owocowych w bliskim sąsiedztwie domu. Pamiętaj, że istnieją naturalne i w pełni bezpieczne alternatywy, które nie szkodzą środowisku, zwierzętom i ludziom. Mogą więc być zdecydowanie lepszą opcją.
Przeczytaj również: Plony będą obfite i dorodne. Sprawdź, jak nawozić warzywa na wiosnę
Wiosną możemy zasilać warzywa na wosami organicznymi, mineralnymi i roślinnymi. Fot. 123RF/PICSEL.