Z artykułu dowiesz się:
- Pigwa pospolita – co warto o niej wiedzieć?
- Odmiany pigwy pospolitej
- Owoce pigwy – zbiór i wykorzystanie w przetworach
- Pigwa a pigwowiec – często mylone gatunki
- Uprawa i pielęgnacja pigwy – co warto wiedzieć?
- Dlaczego pigwa nie owocuje? Kilka powodów
- Nawożenie pigwy
- Cięcie i formowanie korony pigwy
- Jak rozmnaża się pigwę pospolitą?
Pigwa pospolita – co warto o niej wiedzieć?
Pigwa pospolita to jeden z najstarszych gatunków owocowych, choć w rodzimych warunkach z pewnością nie należy do popularnie uprawianych roślin. Zalicza się ona do rodziny różowatych, a pochodzi z obszarów azjatyckich. W zależności od sposobu prowadzenia, przybiera formę krzewu lub drzewa, wzrastającego do nawet kilku metrów.
Cechą charakterystyczną pigwy pospolitej są dość owłosione liście, z ciekawym szarozielonym wybarwieniem od spodu. Natomiast jesienią te kolory się zmieniają – liście przybierają ciemnopomarańczową barwę. Mniej więcej na początku czerwca na gałęziach pojawiają się natomiast białe, miododajne kwiaty o około 5-centymetrowej średnicy.
Odmiany pigwy pospolitej
Pigwa pospolita występuje w kilku odmianach.
- Pigwa pospolita Leskovacka. Z dużymi owocami o jabłkowatym kształcie, które pojawiają się stosunkowo wcześnie w porównaniu z innymi odmianami.
- Pigwa pospolita Bereczki. Z owocami podłużnymi, które przypominają gruszki. Wyróżnia się dodatkowo ozdobnymi, dużymi liśćmi – to prawdziwa dekoracja każdego ogrodu.
- Pigwa pospolita gruszkowa. Jak sama nazwa wskazuje, owoce budzą skojarzenia z innym gatunkiem owoców – podobnie jak w przypadku ‘Bereczki’. Wyróżnia się zwiększoną odpornością na działanie szkodników.
Owoce pigwy – zbiór i wykorzystanie w przetworach
Jak scharakteryzować owoce pigwy? Są duże i mają kulisty kształt. W zależności od odmiany, może on przywodzić na myśl jabłka, gruszki lub egzotyczną gujawę. W ich wnętrzu znajduje się kruchy, zwarty i kwaskowaty miąższ o żółtej barwie.
Zbiory można rozpocząć dopiero w połowie października, a więc stosunkowo późno w porównaniu z wieloma innymi gatunkami krzewów i drzew owocowych.
Owoce pigwy należą do grupy tych roślinnych „darów”, które ze względu na cierpki smak nie nadają się do spożywania na surowo. Nie oznacza to jednak, że nie można ich wykorzystać w inny sposób, na przykład do przetworów. Z tych komponentów powstają między innymi:
- nalewki,
- zdrowe soki,
- konfitury (idealny dodatek do herbaty).
Pigwa wydaje smaczne owoce, które wykorzystuje się w przetworach. Fot. 123RF/PICSEL
Pigwa a pigwowiec – często mylone gatunki
Wiele osób myli pigwę pospolitą z pigwowcem – głównie ze względu na podobieństwo nazw. Tymczasem mimo pokrewieństwa, te rośliny różnią się od siebie pod wieloma względami.
Na przykład pigwowiec najczęściej występuje jako krzew, tymczasem pigwa pospolita może być zarówno krzewem, jak i drzewem, a najczęściej jednak tym drugim. Kolejna różnica dotyczy zagęszczenia.
Poza tym, owoce pigwy są większe niż te wydawane przez pigwowiec. Częściej przypominają też kształtem gruszki.
Przeczytaj również: Kiedy przycinać pigwowiec japoński, by obsypał się kwiatami? Sprawdź instrukcję
Pigwowiec japoński to urokliwy krzew o pięknych kwiatach i zdrowych owocach. Fot. 123RF/PICSEL
Uprawa i pielęgnacja pigwy – co warto wiedzieć?
Pigwa pospolita jest dość wymagającą rośliną owocową, która będzie potrzebować idealnych warunków uprawnych i regularnego przycinania. Z tego powodu nie jest polecana początkującym ogrodnikom.
Jeśli chodzi o podłoże i stanowisko, to pigwa dobrze czuje się na umiarkowanie wilgotnych glebach, które:
- mają kwaśny odczyn (przedział pH 5,9-6,5),
- są żyzne,
- są przepuszczalne (dobrze zdrenowane).
Stanowisko powinno być ciepłe i osłonięte od wiatru i przymrozków. Długotrwałe okresy suszy nie będą roślinie służyć, podobnie jak nadmierna wilgoć. Z kolei chloroza liści rozwija się wówczas, gdy gleba staje się zbyt zasadowa.
Dlaczego pigwa nie owocuje? Kilka powodów
Częstym problemem, z którym borykają się sadownicy, jest zahamowanie owocowania po kilku latach lub brak owoców nawet po pierwszym roku od posadzenia. Jest kilka możliwych przyczyn takiego stanu rzeczy. Oto wybrane z nich:
- narażenie na przymrozki,
- niewłaściwie zaplanowane stanowisko uprawy,
- nieprawidłowe nawożenie lub brak nawożenia,
- zbyt sucha lub zbyt wilgotna gleba,
- nieodpowiedni sposób przycinania lub zaniechanie takiego zabiegu pielęgnacyjnego.
Jak widać, wiele czynników może potencjalnie spowodować obniżenie jakości plonów, a nawet obumarcie pigwy.
Owoce pigwy nie nadają się do jedzenia na surowo. Fot. 123RF/PICSEL
Nawożenie pigwy
Jak już zostało wspomniane, pigwa pospolita do prawidłowego wzrostu będzie potrzebować żyznej gleby. Takie właściwości podłoża uzyskuje się między innymi poprzez dokarmianie, czyli dostarczanie „z zewnątrz” składników odżywczych, które są niezbędne do wegetacji.
Jako nawóz, możesz zastosować takie produkty jak:
- biohumus,
- kompost,
- przekompostowany obornik,
- nawozy potasowe i fosforowe.
Te ostatni stosuje się na jesień i nie co roku, tylko co 2 – 3 lata. Na co uważać? Unikaj nawozów mineralnych ze zbyt dużym stężeniem azotu. Ten pierwiastek przyczynia się do nadmiernego ulistnienia kosztem kwiatów i owoców. Poza tym może wywoływać nadwrażliwość na niską temperaturę.
Warto również przyjąć zasadę, że im lepszej jakości jest dana gleba, tym rzadziej trzeba ją „wzmacniać” nawozami.
Cięcie i formowanie korony pigwy
Pigwa jest wymagającym warunkiem nie tylko ze względu na specjalne warunki glebowe i stanowiskowe. Chodzi również o skomplikowany zabieg przycinania i formowania korony. Pierwsze cięcie wykonuje się już na świeżo posadzonym drzewku – a konkretnie na wysokości ok. 75 cm od ziemi.
Kolejne cięcia, tym razem już zasadnicze, przeprowadza się już u dojrzałych roślin. Ma to służyć prawidłowemu formowaniu się korony. Dzięki temu do owoców ma docierać optymalna ilość światła słonecznego.
Niezależnie od tego, na jak wiekowym krzewie przeprowadzasz cięcie, pamiętaj o tym, by robić to na przełomie marca i kwietnia.
Planując przycinanie pigwy, musisz mieć na uwadze, że tworzy ona pąki kwiatowe na pędach jednorocznych. Zatem im więcej ich będzie, tym większa szansa na uzyskanie pożądanych plonów.
Dwa rodzaje korony pigwy
Warto wiedzieć, że korona pigwy pospolitej może przybierać dwie popularne formy. Pierwsza to korona naturalna, która przypomina wrzecionową. Ma ona wyraźny przewodnik. Druga to tzw. korona pucharowa bez przewodnika. Wyróżnia się ona niskim pniem, a gałęzie rozchodzą się wówczas szeroko na boki.
Jak rozmnaża się pigwę pospolitą?
Pigwę najczęściej rozmnaża się metodą wegetatywną, a więc przy zastosowaniu odkładów poziomych lub pionowych. Innym sposobem jest sadzonkowanie, przeprowadzone dzięki sadzonkom pobranym z pędów w okresie wczesnoletnim. Jeszcze jedną techniką jest rozmnażanie przez nasiona. Te uzyskuje się z dojrzałych owoców pigwy.
Kiedy sadzić pigwę? Najlepiej na wiosnę, już po zakończonych przymrozkach. Gdy już umieścisz „młody egzemplarz” w glebie, zadbaj o dodatkowe podsypanie obornikiem. W ten sposób zapobiegniesz niepotrzebnemu przesuszeniu podłoża.
Pamiętaj również o tym, że system korzeniowy tego gatunku nie jest rozbudowany. Dlatego właśnie dobrym pomysłem będzie prowadzenie wzrostu przy paliku – przynajmniej w pierwszych miesiącach.
Pigwa pospolita – wyzwanie dla sadownika
Pigwa pospolita z pewnością należy do tych gatunków, które stanowią swego rodzaju wyzwanie dla każdego sadownika. Trzeba poświęcić jej nieco więcej uwagi, natomiast sama roślina, z jej zdrowymi owocami, jest tego warta.