Spis treści:
- Turkuć podjadek - trudny do wytępienia szkodnik. Gdzie żyje i jak wygląda?
- Gniazdo turkucia – zlokalizuj i zniszcz
- Jak pozbyć się turkucia podjadka z ogrodu?
Turkuć podjadek - trudny do wytępienia szkodnik. Gdzie żyje i jak wygląda?
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) to owad, którego długość ciała wynosi od 5 do 7 cm. Jego walcowaty tułów, w najszerszym miejscu mierzący około 1,5 cm, pokryty jest gęstym, krótkim meszkiem, który ułatwia poruszanie się w wilgotnej glebie. Charakterystyczne przednie odnóża, są przekształcone w szerokie, ząbkowane „łopatki grzebne”, umożliwiające kopanie skomplikowanych labiryntów tuneli. Skrzydła turkucia są krótkie i skórzaste, nie sięgają końca odwłoka. Jednak w pełni rozwinięte błoniaste półpokrywy wskazują na potencjalną zdolność do lotu, choć owady rzadko opuszczają swoje podziemne korytarze.
Dojrzała samica składa od 100 do 350 jaj w specjalnej komorze kopulacyjnej, zlokalizowanej ziemi na głębokości 10–20 cm, najczęściej w czerwcu. W polskim klimacie cykl rozwojowy trwa zwykle rok, ale niektóre larwy przeobrażają się w dorosłe osobniki dopiero po dwóch latach. Larwy, niemal identyczne z imago, przechodzą sześć linień, po czym wykopują własne tunele i zimują na głębokości 60–80 cm, gdzie temperatura gleby jest stabilniejsza. Wiosną, wraz z ociepleniem gleby, larwy budzą się i kontynuują swoje podziemne prace.
Turkuć podjadek to owad wielożerny. Jego dieta obejmuje korzenie, bulwy, pędraki, ślimaki, drutowce oraz inne drobne bezkręgowce. Tworzy trzy typy tuneli o średnicy około 1-2 cm: dolne korytarze, tunele przejściowe oraz powierzchniowe szlaki żerowania. Taka struktura pozwala turkuciowi efektywnie eksplorować różne poziomy gleby, zapewnia mu stały dostęp do pożywienia i minimalizuje ryzyko ataku drapieżników. Powyżej powierzchni ziemi owad pojawia się rzadko, zwykle pod osłoną nocy.
Podziemna działalność turkucia podjadka powoduje znaczne szkody w uprawach. Tunele, które buduje uszkadzają systemy korzeniowe roślin, prowadząc do „wypadania” sadzonek ziemniaków, marchwi czy truskawek, oraz osłabienia drzew owocowych. Objawem jest nagłe więdnięcie roślin, często rzędowo. Uszkodzone korzenie stają się łatwym celem dla patogenów grzybowych. Na trawnikach turkuć tworzy charakterystyczne kopczyki, obniżając estetykę i kondycję murawy. W gospodarstwach ogrodniczych straty mogą sięgać 20–30% młodych roślin.
Turkuć podjadek to owad wielożerny. Zjada korzenie, bulwy, pędraki, ślimaki, drutowce oraz inne drobne bezkręgowce. Fot. urospoteko/123RF.com
Gniazdo turkucia – zlokalizuj i zniszcz
Turkuć preferuje gleby żyzne, bogate w materię organiczną, dlatego gniazda często znajdują się w pobliżu pryzm kompostowych, rabat warzywnych nawożonych obornikiem lub w innych miejscach o wysokiej zawartości substancji organicznych. Szukaj ciepłych, nasłonecznionych skarp lub obszarów, gdzie gleba jest dobrze nagrzewana, np. w południowych częściach ogrodu. Owady unikają gleb suchych i piaszczystych, więc skup się na wilgotnych, gliniastych lub próchniczych podłożach.
Zwracaj uwagę na powierzchnię gleby. Nad korytarzami turkucia gleba może być lekko uwypuklona (tworzy delikatne wały) lub miejscami zapadnięta. Charakterystyczne kopczyki ziemi (tzw. urobek) na trawnikach lub rabatach mogą sugerować bliskość gniazda. W miejscach żerowania turkucia rośliny mogą więdnąć, a sadzonki „wypadać” z powodu uszkodzenia korzeni. Po wytypowaniu potencjalnego miejsca ostrożnie zacznij kopać na głębokość około 20 cm. Użyj łopaty lub szpadla, aby nie uszkodzić delikatnych struktur gniazda.
Przeczytaj również: Jak pozbyć się mrówek z trawnika? Naturalne sposoby
Ziemia nad gniazdem jest zwykle mniej zbita, ponieważ turkuć regularnie ją rozluźnia, tworząc komorę. Możesz wyczuć różnicę w konsystencji gleby podczas kopania. W gnieździe znajdziesz białe, kuliste jaja (przypominające drobne perły) o średnicy około 2-3 mm lub młode larwy, które są niemal identyczne z dorosłymi osobnikami, ale mniejsze i jaśniejsze.
Po zlokalizowaniu gniazda delikatnie wykop całą zawartość komory, w tym jaja i larwy. Upewnij się, że usuwasz wszystkie elementy gniazda, ponieważ nawet pojedyncze jaja mogą przetrwać i dać początek nowym osobnikom. Umieść zebrane jaja i larwy w szczelnym pojemniku, aby zapobiec ich rozprzestrzenianiu się. Możesz je zniszczyć, zalewając gorącą wodą, paląc lub miażdżąc. Nie pozostawiaj żywych jaj ani larw w glebie. Po usunięciu gniazda zasyp wykopaną dziurę i ubij glebę, aby utrudnić turkuciom ponowne zasiedlenie tego miejsca.
Przeczytaj również: Turkucia schwytasz w pół minuty. Naturalny sposób na wypędzenie szkodnika z ogrodu
Jak pozbyć się turkucia podjadka z ogrodu?
Walka z turkuciem podjadkiem wymaga zgrania kilku strategii: mechanicznego wydobywania owadów z tuneli, wsparcia biologicznego, przygotowywania domowych pułapek oraz długofalowego planowania rabat i profilaktyki.
- Zalewanie tuneli
Do tuneli turkucia wlej mieszankę 7 l wody z 50 ml płynu do mycia naczyń. Owad w poszukiwaniu powietrza wypłynie na powierzchnię, skąd możesz go łatwo zebrać ręcznie lub przy pomocy łopatki. Płyn rozpuszcza napięcie powierzchniowe i zmusza turkucia do szybszego opuszczenia tunelu. Uwaga: detergenty mogą uszkodzić korzenie wrażliwych roślin, więc stosuj tę metodę na trawnikach lub rabatach pomocniczych.
- Przekopywanie i spulchnianie gleby
Regularne przekopywanie gleby jesienią i spulchnianie motyką czy grabkami w trakcie wegetacji niszczy korytarze, narażając larwy na wysychanie oraz na atak drapieżników (ptaków, jeży). Glebę przekopuj głęboko (min. 20 cm), by rozbić komory gniazdowe i naruszyć zimujące tam osobniki.
- Biologiczne wsparcie – nicienie entomopatogeniczne
Biopreparaty oparte na Steinernema carpocapsae (np. Capsanem) stanowią bezpieczną alternatywę dla chemii. Nicienie wnikają przez cienki pancerzyk turkucia, uwalniając bakterie symbiotyczne, które zabijają szkodnika w ciągu 24–48 h.
Rozsiewaj preparat na wilgotną glebę konewką lub opryskiwaczem na początku lipca, gdy larwy są młode. Zabieg powtarzaj corocznie przez minimum 2–3 lata, by przerwać cykl życiowy szkodnika. Optymalna temperatura dla aktywności nicieni to 19–31°C. Unikaj ich stosowania przy silnym nasłonecznieniu (UV je unieszkodliwia) oraz gdy temperatura spada poniżej 14°C albo przekracza 34°C.
Tunele, które buduje turkuć, uszkadzają systemy korzeniowe roślin Fot. mementolmage/CanvaPro
- Pułapki domowej roboty
Przygotuj pułapkę obornikową. Wykop dół o średnicy około 40 cm i głębokości 60–100 cm, wyłóż folią, wypełnij fermentującym obornikiem końskim i przykryj cienką warstwą ziemi. Turkucie przyciągnięte ciepłem i zapachem wbudują się w masę obornika. Jesienią odkop pułapkę i usuń zawartość.
Możesz również zakopać w ziemi słoik z gładkimi ściankami tak, aby jego krawędź znajdowała się na poziomie gruntu. Wlej wodę z kilkoma kroplami detergentu – owady będą wpadały do środka i zatoną. Alternatywnie możesz też przygotować skrzynkę z siatką i żarówką (czerwoną lub niebieską). Umieść w niej kawałki warzyw jako przynętę. Turkucie przyciągnięte światłem i zapachem wpadną do pułapki i nie będą mogły się z niej wydostać.
Przeczytaj również: Ćma bukszpanowa już wyrządza szkody? Wypróbuj francuski patent na szkodnika
- Planowanie rabat i zapobieganie
Długofalowa ochrona opiera się na utrudnieniu turkuciowi życia i rozmnażania. Wokół grządek sadź nagietki, aksamitki, czosnek i szałwię – wydzielane przez nie związki lotne zniechęcają turkucia do eksploracji gleby. Regularnie zmieniaj miejsce upraw różnych gatunków roślin, aby przerwać cykl życiowy szkodnika w glebie.
Unikaj nadmiernego podlewania, ponieważ sprzyja ono drążeniu tuneli. Zapewnij również schronienia dla jeży, ptaków i ryjówek – naturalnych wrogów turkucia. Małe kryjówki z gałęzi lub kamieni zachęcą je do żerowania w ogrodzie.
Źródła: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Osy i szerszenie w ogrodzie - jak się ich pozbyć?
Opuchlaki na rododendronie – dziury w liściach rododendronów
Ziemia na szkodniki. Dobrze działa na mrówki i ćmę bukszpanową