Anna Czowalla

Jagoda kamczacka to roślina cierpliwa i długowieczna. Potrafi owocować nawet trzy dekady, a jej krzewy znoszą mrozy aż do –40°C. Jesienne sadzenie daje jej przewagę: czas na ukorzenienie, naturalne nawodnienie i spokojne przygotowanie do wiosennego wzrostu. Kiedy i jak ją zasadzić, by cieszyć się jej owocami przez cały sezon?

Młode jabłonie, śliwy i czereśnie są szczególnie wrażliwe na zimowe wahania temperatury. Cienka kora nie chroni ich wystarczająco, dlatego bez dodatkowej osłony łatwo ulega pękaniu. Bielenie pni to prosty sposób, by zabezpieczyć drzewa i zapewnić im lepszy start w kolejnym sezonie. Jednak część ogrodników uważa, że nie zawsze jest to konieczne. Czy zatem trzeba bielić drzewa owocowe i jakich preparatów używać?

Begonie bulwiaste, sprowadzone do Europy w XIX wieku z gór Ameryki Południowej, szybko podbiły serca ogrodników i do dziś należą do najchętniej uprawianych roślin ozdobnych. Ich siła tkwi w bulwach – naturalnych magazynach energii, które, podobnie jak cebule tulipanów, potrafią przetrwać zimowe chłody i odrodzić się w kolejnym sezonie. W jakich warunkach można zimować begonie, by wiosną znów zachwycały kwiatami?

Nie każda gleba musi być żyznym czarnoziemem, by dawać obfite plony. Piaszczyste podłoże, choć jest lekkie i ubogie, ma swoje unikalne zalety: szybko się nagrzewa, nie tworzy zastoin wodnych i sprzyja uprawie gatunków wrażliwych na nadmiar wilgoci. To właśnie tutaj świetnie odnajdują się wiśnie, śliwy czy morele, a także krzewy takie jak rokitnik czy pigwowiec japoński. Wystarczy, że odpowiednio przygotujemy podłoże przed sadzeniem.

Kiedy najlepiej sadzić winorośl? Eksperci z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach nie mają wątpliwości – jesień to najbardziej korzystny moment. W badaniach z 2023 roku wykazano, że młode sadzonki posadzone w październiku rozwijają korzenie szybciej i są mniej wrażliwe na suszę w następnym sezonie. W rezultacie oznacza to silniejszy start na wiosnę i mniej problemów z podlewaniem. Sprawdź, jak prawidłowo posadzić winorośl i jakie odmiany wybierać w polskim klimacie.

Nie potrzebują zaproszenia ani kluczy. Myszy i szczury jesienią same znajdą drogę do twojego domu – przez szczelinę w ścianie, otwór wentylacyjny czy nieszczelne drzwi. Wystarczy kilka chłodniejszych dni, by w piwnicy lub na strychu pojawił się szmer, który zwiastuje kłopoty. Zanim usłyszysz nocne drapanie, sięgnij po naturalne środki, które odstraszą gryzonie. Olejki eteryczne i liście laurowe mogą okazać się wyjątkowe skuteczne.

Gruszki to jedne z najbardziej wymagających owoców w sadzie i w kuchni. Zbyt wczesny zbiór odbiera im aromat i soczystość, a zbyt późny – sprawia, że szybko gniją i tracą wartość odżywczą. Jak więc rozpoznać idealny moment zbioru i jak przechowywać gruszki, by zachowały świeżość nawet przez kilka miesięcy? Podpowiadamy, kiedy rozpocząć zbieranie gruszek i jak je przechowywać, by długo cieszyć się ich smakiem.

Jesień w ogrodzie nie musi oznaczać ciężkiej pracy z łopatą. Coraz więcej badań pokazuje, że przekopywanie gleby osłabia jej strukturę, zmniejsza liczbę dżdżownic i sprzyja rozwojowi chwastów. Alternatywą jest metoda „bez kopania” (no-dig), dzięki której gleba zatrzymuje więcej wody, szybciej się regeneruje i staje się żyźniejsza z roku na rok. Sprawdź, jak przygotować grządki jesienią bez szpadla i jakie nawozy organiczne zastosować, by wiosną cieszyć się zdrowymi plonami.

Kompost to nawóz organiczny, który sprawdza się zarówno w warzywniku, jak i w sadach czy na rabatach ozdobnych. Aby uzyskać materiał o wysokiej wartości, powinniśmy prawidłowo przygotować pryzmę i cierpliwe przeprowadzić proces dojrzewania. W jego trakcie świeże resztki roślinne i odpady kuchenne przekształcają się w stabilny humus – ciemnobrunatną, pachnącą ziemią masę, która poprawia strukturę gleby, reguluje jej odczyn i wspiera życie mikrobiologiczne. Jak założyć pryzmę kompostową i ile trwa proces jej dojrzewania?

Ogrodowe grządki to magazyn energii, z którego rośliny czerpią siłę do wzrostu. Po lecie „półki” tego magazynu są niemal puste, ponieważ pomidory, ogórki i inne „żarłoczne” warzywa pobrały z gleby ogromne ilości substancji odżywczych. Jeśli jesienią przygotujesz grządki pod przyszłoroczną uprawę, ziemia zdąży się zregenerować i odbudować swoje zasoby. Wiosną rośliny trafią na podłoże żyzne, wilgotne i pełne życia.

Nie każde drewno opałowe zapewnia tyle samo ciepła i nie każde jest równie opłacalne. Grab od lat uchodzi za króla opału, a buk za sprawdzone i uniwersalne rozwiązanie. Jednak coraz większą popularność zyskuje jesion, który jest tańszy od grabu, szybciej osiąga odpowiednią wilgotność do palenia, a przy tym niemal dorównuje mu wydajnością. Wybierając jesion, można skutecznie ogrzać dom, a przy tym realnie obniżyć koszty opału. Podpowiadamy, jak dobrać drewno do kominka.

Każdy dodatkowy stopień na termostacie oznacza nawet 6 proc. wyższe rachunki za ogrzewanie. Dlatego eksperci radzą: zamiast grzać bez przerwy, lepiej ustawić ogrzewanie w określonych godzinach. I tu pojawia się niespodzianka – to nie temperatura, ale moment uruchomienia pieca ma największy wpływ na wysokość rachunków. Brzmi banalnie? A jednak badania pokazują, że takie podejście potrafi obniżyć zużycie energii nawet o jedną piątą.

Poplony ozime towarzyszą rolnikom od setek lat – już w średniowiecznej Europie wysiewano żyto i wykę, by chronić glebę przed wyjałowieniem i przygotować ją na kolejny sezon. Dziś wiemy, że ta tradycyjna praktyka ma mocne naukowe podstawy. Według badań Uniwersytetu Hohenheim dobrze dobrany poplon ozimy może dostarczyć glebie nawet 180 kilogramów azotu na hektar. Podpowiadamy, co wysiać na poplon w październiku i jakich błędów unikać.

Jesień to najlepszy czas, by spojrzeć na ogród w perspektywie długofalowej. W tym okresie gleba spokojnie chłonie składniki odżywcze, które rośliny wykorzystają wiosną, by odrodzić się z nową siłą. Przemyślane jesienne nawożenie ogrodu bez chemii wzmacnia drzewa, krzewy i byliny, pomagając im bezpiecznie przetrwać zimę i rozpocząć kolejny sezon w doskonałej kondycji. Sprawdź, jakie naturalne nawozy sprawdzą się w twoim ogrodzie.