Spis treści:
Uprawa towarzysząca w warzywniku
Możliwość produkowania własnej, naprawdę smacznej i ekologicznej żywności w ogrodzie niejednego przekonała do założenia warzywnika. To najtańsza i w rzeczywistości najprzyjemniejsza forma dbania o zawartość lodówki oraz spożywanie produktów najwyższej jakości. W końcu samodzielnie uprawiane rośliny trafiają niemalże prosto z działki na stół.
To wszystko brzmi tak pięknie, że aż chce się zacząć uprawy. Jednak wystarczy na początku popełnić błąd, a w efekcie posadzone rośliny zaczną sobie szkodzić. Wiele mówi się o tym, co warto sadzić rząd w rząd z uwagi na symbiotyczne relacje, czyli po prostu korzystne oddziaływanie gatunków warzyw, ziół, owoców i kwiatów. Jednak równie istotna, a niekiedy nawet istotniejsza jest wiedza o tym, czego obok siebie sadzić nie można.
Umiejętny wybór warzyw towarzyszących jest kluczowy, ponieważ:
- monokultura, czyli jednogatunkowość w ogrodzie wyraźnie osłabia glebę,
- niektóre rośliny szkodzą sobie ze względu na wydzielane do podłoża substancje chemiczne czy produkty pochodzące z ich rozkładu,
- błędne połączenia gatunków w uprawie współrzędnej mogą prowadzić do inwazji niechcianych szkodników, jeśli któraś z posadzonych roślin wyraźnie je przyciąga,
- źle dobrane gatunki hamują kiełkowanie, wzrost, rozwój i plonowanie gatunków sąsiadujących,
- źle dobrane gatunki potrafią negatywnie wpływać na smak tego, co w utrudnionych warunkach uda się mimo wszystko wyhodować.
Rozmawiając z doświadczonymi ogrodnikami, dowiedziałam się, że jeśli dane gatunki roślin naprawdę się „lubią” to można sadzić je zarówno w sąsiedztwie, jak i jedne po drugich, prowadząc w ten sposób uprawę intensywną. Przykładem doskonałej trójki, która zawsze sprawdza się w ogrodzie, są fasola, dynia i kukurydza. W takim połączeniu w warzywniku kukurydza zapewni odżywcze wsparcie dla pozostałych gatunków, fasola wykorzysta kumulowane w podłożu związki azotowe, a rozłożyste liście dyni stworzą barierę ochronną – dzięki nim utrzyma się optymalny poziom wilgotności gleby i wyrośnie mniej chwastów.
Jednak nie we wszystkich kombinacjach rośliny dobrze się uzupełniają. Gdy pewne gatunki do siebie nie pasują, to nawet zagospodarowanie nimi grządki rok po roku przyniesie katastrofalne skutki.
Przeczytaj również: Sadzę w ogrodzie, gdzie tylko można. Nie mam żadnych problemów ze szkodnikami
Warzywa towarzyszące – to najgorsze pary
Na wzajemnie oddziaływanie roślin wpływa wiele czynników: od ich wielkości przez wymagania glebowe, substancje wydzielane do gleby w rozmaitych procesach rozwojowych, potrzeby związane z sezonowym odżywianiem po tempo wzrostu i zagęszczenie. Dlatego trudno do końca ocenić, jak jedna sadzonka w określonych warunkach wpłynie na drugą, gdy przygotowuje się plan zagospodarowania grządki. Na szczęście można posiłkować się wiedzą naukową i doświadczeniem ogrodników, którzy całe lata sadzili warzywa w uprawie współrzędnej z doskonałym efektem.
Wiele gatunków świetnie się czuje w swoim towarzystwie, nie konkurują o składniki odżywcze czy wodę, za to regulują nadmiary związków chemicznych, odstraszają szkodniki lub poprawiają swój smak. Fot. huertinadetoni/123rf.com
W naturze pewne gatunki nieprzypadkowo tworzą zespoły roślin, których celem jest utrzymanie bioróżnorodności danego siedliska. Warto starać się odwzorowywać je, unikając pewnych połączeń, które wyraźnie osłabiają, a nawet niszczą warzywa towarzyszące. To najgorsze pary, jakie możesz obok siebie posadzić, dlatego nigdy tego nie rób:
- cebula i szparagi (konkurencyjne w pobieraniu składników odżywczych)
- cebula i fasola (konkurencyjne w pobieraniu składników odżywczych)
- fasola i szczypiorek
- fasola i kolendra
- pomidory i warzywa kapustne
- pomidory i kukurydza (konkurencyjne w pobieraniu składników odżywczych; podatne na te same szkodniki)
- pomidory i ziemniaki (podane na te same szkodniki i choroby)
- pomidory i bób
- pomidory i ogórki
- pomidory i rzodkiewka
- pomidory i koper włoski (zahamowanie wzrostu pomidorów)
- koper włoski i rośliny strączkowe
- koper i marchewka (zapylanie krzyżowe wpływa na zmianę smaku; podatne na te same szkodniki)
- marchew i warzywa kapustne
- truskawki i warzywa kapustne (ryzyko inwazji szkodników na młode sadzonki truskawek)
- truskawki i ogórki
- ogórki i ziemniaki
- ziemniaki i warzywa dyniowate (konkurencyjne w pobieraniu składników odżywczych; podane na te same szkodniki)
- dynie i cukinie (tendencja do niechcianej hybrydyzacji; zapylanie krzyżowe wpływa na zmianę smaku).
Nie ryzykuj również sadzenia buraka obok marchwi, szpinaku, ziemniaków czy fasoli tycznej, bo zwyczajnie nie urośnie. Podobnie pory obok grochu, gorczyca obok kapusty czy sałata i pietruszka – takie sąsiedztwo z pewnością przyniesie marny plon.
Niektóre warzywa najlepiej będzie posadzić z dala od innych np. buraki, z kolei inne warto mieszać np. w podniesionych grządkach - w ten sposób oszczędzamy miejsce, zwiększamy różnorodność upraw i mamy więcej doskonałych smaków na talerzu. Fot. fotokate/CanvaPro
Zastanawiasz się, jakie zasady regulują powyższe zależności? Otóż w uprawie współrzędnej z założenia nie sadzi się roślin z tej samej grupy i rodziny, ponieważ z uwagi na podobne potrzeby, ale i zagrożenia ich sąsiedztwo nasila pewne problemy np. inwazje popularnych szkodników. Nie powinieneś też zakładać obok siebie grządek tych gatunków warzyw, które pobierają składniki odżywcze w tych samych warstw gleby, ponieważ będą o nie ze sobą zaciekle konkurować. Podobnie będzie wyglądać sąsiedzka uprawa warzyw o wysokich wymaganiach wodnych – jedne odbiorą cenne zasoby drugim.
Organizując grządki, zwracaj uwagę na wzajemne relacje sadzonych roślin, ale nie zapominaj przy tym o całokształcie swojego ogrodu – czy zachwyca kolorami, czy mieszają się w nim kształty i struktury, unoszą przyjemne zapachy. Próbuj łączyć to, co piękne z tym, co pożyteczne np. tworząc rząd barwnie kwitnących aksamitek wzdłuż tych gatunków, którym zagrażają mszyce. Wzbogacenie projektu o rabatę z lawendą i werbeną oraz jadalnymi kwiatami bratka ogrodowego i nasturcji będzie z pewnością ciekawym przełamaniem ogrodowych schematów.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Co posadzić obok selera korzeniowego i naciowego? Takie sąsiedztwo działa w obie strony
Koniecznie posadź obok truskawek. Ominą je choroby i szara pleśń
Jak sadzić pory? Warzywa urosną duże, grube i będą miały więcej białej części