Spis treści:
- Klecanka rdzaworożna – boleśnie żądlący owad
- Czym różni się klecanka od zwykłej osy?
- Gdzie klecanki budują gniazda?
- Jak się pozbyć klecanek?
Klecanka rdzaworożna – boleśnie żądlący owad
Osy i szerszenie to powszechnie występujące w naszym kraju owady, które każdy z nas doskonale kojarzy. Mniej znana, lecz równie niebezpieczna, jest kuzynka tych stworzeń. Mowa o klecance rdzaworożnej (Polistes dominula), należącej do tej samej rodziny osowatych. To owad, którego domem jest wiele stref klimatycznych – zamieszkuje w zasadzie cały teren Palearktyki, obejmujący Europę oraz północną Azję i Afrykę. Został zawleczony również do innych regionów świata. W Polsce klecanka rdzaworożna także jest często spotykana, szczególnie na terenach ciepłych, suchych i w bezpośredniej bliskości siedzib człowieka.
Niegdyś gatunek ten uznawano za krytycznie zagrożony, dlatego został wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. Dziś stwierdza się jednak, że klecanka występuje na terenie naszego kraju na tyle powszechnie, że stanowi gatunek pospolity, który nie jest w żaden sposób zagrożony. Owad ten chętnie bytuje zwłaszcza na terenach przekształconych przez człowieka. Szuka na takich obszarach osłoniętych miejsc, w których będzie mógł założyć gniazdo.
Klecanki chętnie bytują w pobliżu człowieka. Fot. CanvaPro
Największa aktywność klecanek rdzaworożnych przypada na okres od kwietnia do października. Właśnie wtedy, od wczesnej wiosny do jesieni, możemy zaobserwować żółto-czarne osobniki przypominające znane nam wszystkim osy. Klecankę rozpoznamy po smukłej budowie ciała. W przypadku królowej może ono mieć długość ok. 18 mm, natomiast robotnicy – 14 mm. Samce natomiast osiągają długość od 13 do 16 mm. Charakterystyczne dla tych owadów jest przewężenie znajdujące się między odwłokiem a tułowiem. Podobnie jak żółte, zaokrąglone plamy, które możemy zauważyć w górnej części odwłoka.
Na głowie klecanki zobaczymy parę czułek, żuwaczki i przyoczka. Warto zwrócić uwagę na ubarwienie tych okolic, ponieważ jest ono zróżnicowane w zależności od płci osobnika. U samców przód głowy jest jasnożółty, u samic zaś żółto-czarny. Owady te rozpoznamy także po dwóch parach błoniastych skrzydeł oraz odnóżach, które w locie są opuszczone. Dorosłe klecanki są roślinożerne – żywią się głównie pyłkiem i nektarem kwiatów oraz sokiem roślinnym. Co ciekawe, ich larwy są mięsożerne, dlatego klecanki muszą polować na inne owady, aby je wyżywić.
Warto wiedzieć, że użądlenie klecanki jest bardzo bolesne, dlatego owadów tych nie można lekceważyć. Nie warto ich drażnić i prowokować, wykonując agresywne ruchy w pobliżu ich gniazda. Atakują one nie tylko żądłem, ale również swymi twardymi żuwaczkami. Za ich pomocą sprawiają silny ból, który jest większy niż przy użądleniu osy. W miejscu ukłucia żądłem skóra jest podrażniona i zaczerwieniona, pojawia się również swędząca opuchlizna. W przypadku wielu użądleń do wyżej wymienionych objawów dochodzą mdłości, wymioty, dreszcze i bóle głowy. Częste są również duszności, bóle głowy oraz wzrost temperatury ciała. Wystąpić mogą także symptomy astmy alergicznej.
Użądlenie przez klecankę jest niezwykle bolesne. Fot. CanvaPro
Przeczytaj również: Mrówki zaczęły wchodzić do domu? Ekologiczny i skuteczny patent na ich pozbycie się
Czym różni się klecanka od zwykłej osy?
Sprowokowane klecanki potrafią być bardzo agresywne, a skutki użądlenia przez nie są poważne, dlatego warto umieć odróżniać ją od zwykłych os i podobnych owadów. Zwróćmy uwagę przede wszystkim na czułki, które u przedstawicieli tego gatunku są bardzo charakterystyczne. Klecanka ma je u nasady czarno-żółte, a w dalszej części lekko czerwone. Osy natomiast mają czarne czułka. Klecanka rdzaworożna wyróżnia się również smuklejszą budową niż osa pospolita, a także żółtymi, zaokrąglonymi plamkami w górnej części odwłoka. Charakterystyczne dla tych owadów jest również otwarte gniazdo, które wygląda zupełnie inaczej niż w przypadku innych gatunków z rodziny osowatych.
Trzeba się dobrze przyjrzeć, aby zobaczyć, czym różni się klecanka od zwykłej osy. Fot. CanvaPro
Gdzie klecanki budują gniazda?
Gniazdo klecanek rdzaworożnych, podobnie jak os czy szerszeni, tworzone jest z materiału przypominającego masę papierową. Ma jednak inną budowę niż w przypadku wymienionych gatunków. Budowane z rozdrobnionego drewna i włókien roślinnych ciemnoszare gniazdo, łączone jest za pomocą śliny. Ma kształt pojedynczego plastra i jest otwarte, dzięki czemu znajdujące się w nim komórki gniazdowe są dobrze widoczne z zewnątrz. Budowa pozbawionego osłon gniazda trwa ok. miesiąca i rozpoczyna się wiosną.
Klecanki lubią bytować w pobliżu ludzkich siedzib, dlatego często zakładają gniazda w garażach, w komórkach i innych pomieszczeniach gospodarczych, w skrzynkach na listy, budkach dla ptaków, na spodach okiennych parapetów czy pod okapem dachu. W warunkach naturalnych klecanki rdzaworożne zasiedlają również opuszczone dziuple i nory. Przezimować w gnieździe mogą samce i młode królowe, które w kolejnym sezonie dadzą początek nowej kolonii.
Klecanki budują otwarte gniazda. Fot. CanvaPro
Jak się pozbyć klecanek?
Użądlenia klecanki rdzaworożnej są bardzo bolesne, a na dodatek niebezpieczne dla osób uczulonych na jad owadów z rzędu błonkoskrzydłych. Dlatego, gdy tylko zauważymy, że na naszym terenie pojawiło się gniazdo klecanki, powinniśmy jak najszybciej je zlikwidować. Warto zrobić to jednak w taki sposób, aby nie zaszkodzić owadom, które odgrywają ważną rolę w ekosystemie. Możemy skorzystać z pomocy profesjonalnych firm, zajmujących się usuwaniem gniazd owadów z terenów prywatnych posesji lub spróbować pozbyć się problemu na własną rękę.
Pamiętajmy, że klecanek w żadnym wypadku nie można drażnić, ponieważ w samoobronie potrafią być bardzo agresywne. Podczas pozbywania się gniazda zachowajmy wszelkie zasady ostrożności, dzięki którym unikniemy użądlenia lub ukąszenia przez owady – odzież ochronna to podstawa! Do pracy najlepiej zabrać się w nocy, ponieważ klecanki są wtedy mniej aktywne. Do pozbycia się owadów możemy wykorzystać środki, które zakupimy w sklepie ogrodniczym. Preparat rozpylamy na gniazdo, zachowując od niego kilkumetrową odległość, a następnie zostawiamy na całą dobę. Po tym czasie delikatnie je usuwamy. W jaki sposób lepiej nie usuwać gniazda klecanek? Niewskazane jest jego strącanie, polewanie wodą lub co gorsza, podpalanie.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Jego larwy żywią się niemal wszystkim. Skąd się biorą szubaki w domu?
Jak pozbyć się pędraków z ogrodu? Sprawdzone metody ogrodników na szkodniki
Opuchlaki na rododendronie. Jak rozpoznać i pozbyć się szkodników?