Spis treści:
- Czy można sprzedawać sadzonki?
- Co to jest paszport rośliny?
- Co to są rośliny licencjonowane?
- Kary za sprzedaż sadzonek
Czy można sprzedawać sadzonki?
Sprzedawanie sadzonek jest możliwe po wcześniejszym zgłoszeniu takiego zamiaru. O chęci prowadzenia obrotu materiałem siewnym należy poinformować właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Należy to zrobić 7 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia sprzedaży sadzonek. Po otrzymaniu zgłoszenia wojewódzki inspektor wpisuje wnioskodawcę do ewidencji i wydaje zaświadczenie o wpisie do tej ewidencji.
Sprzedaż sadzonek mogą prowadzić osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, czyli przedsiębiorcy, rolnicy oraz dostawcy.
Można sprzedawać sadzonki zarówno przez internet, jak i w formie stacjonarnej. W przypadku tej pierwszej opcji jednak sprzedający objęty jest specjalnymi zobowiązaniami. Między innymi internetowy sprzedawca sadzonek musi być osobą wpisaną do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych, niezależnie od tego, jakie rośliny i w jakiej ilości je sprzedaje. Zobowiązany jest także do zaopatrzenia każdej z nich w paszport roślin.
Co to jest paszport rośliny?
Paszport rośliny to dokument dołączany do każdej jednostki handlowej roślin, które są przeznaczone do sadzenia. Dzięki niemu kupujący dowiaduje się, że oferowana roślina jest skontrolowana i wolna od organizmów szkodliwych tj. szkodniki, patogeny, pasożyty roślinne i zwierzęce. Taki paszport uzyskują wszelkie sadzonki, drzewa, krzewy i rośliny doniczkowe.
To upoważnione podmioty pod nadzorem Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa wydają paszporty roślin. Upoważnienie otrzymywane jest po zdaniu egzaminu, który potwierdza wiedzę nt. wykonywania ocen zdrowotności roślin do celów wydawania paszportów. Podmiot po tym zostaje wpisany do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych.
Następnie podmiot musi skontaktować się z najbliższą jednostką PIORiN, aby omówić zasady kontroli roślin. Przed sprzedażą składany jest również wniosek do tej jednostki o wydanie paszportów roślin. Gdy zostaną wydane, muszą być dodawane do sprzedawanych przez internet roślin.
Każdy paszport roślin powinien zawierać:
- kolorową flagę Unii Europejskiej, znajdującą się w lewym górnym rogu;
- napis “Paszport roślin” lub “Plant passport” w prawym górnym rogu;
- po literze “A” nazwę gatunku;
- po literze “B” kod państwa członkowskiego;
- po literze “C” kod identyfikacyjny rośliny;
- po literze “D” nazwę państwa pochodzenia.
Korzystanie z paszportu roślin gwarantuje, że kupowane sadzonki są wolne od szkodników i chorób. Fot.piorin.gov.pl
Co to są rośliny licencjonowane?
Za rośliny licencjonowane uważa się sadzonki należące do odmian, które zostały wyhodowane przez hodowców i chronione są prawem autorskim. Uprawa, rozmnażanie, sprzedaż i dystrybucja odmian chronionych są możliwe jedynie za zgodą właściciela. Ochrona wyłącznego prawa może funkcjonować na poziomie krajowym lub wspólnotowym np. w krajach Unii Europejskiej.
Odmiany te muszą być odrębne i muszą różnić się w sposób wyraźny co najmniej jedną właściwością od odmian powszechnie znanych. Odmiana określana jest na podstawie właściwości, które wynikają z określonego genotypu lub ich kombinacji. Co istotne, odmiana musi też posiadać unikalną nazwę.
Rośliny licencjonowane to więc odmiany, które mają unikalne cechy. Mogą się wyróżniać innym smakiem, wyższą odpornością na ataki chorób lub szkodników, a nawet lepszym przystosowaniem do trudnych warunków. Aby móc uprawiać i sprzedawać rośliny licencjonowane konieczne jest uzyskanie pisemnej licencji umownej od właściciela praw autorskich. Niezbędne jest zarazem uiszczenie opłat licencyjnych. Mogą być one pobierane jednorazowo lub cyklicznie.
Pełen wykaz odmian chronionych wyłącznym prawem autorskim znajduje się na stronie coboru.gov.pl.
Sprzedaż sadzonek bez paszportów podlega dużym karom finansowym. Fot.levnat/123RF.com
Kary za sprzedaż sadzonek
Kary za sprzedaż sadzonek mogą się różnić w zależności od popełnionego wykroczenia. W przypadku, gdy podmiot prowadził obrót materiałem siewnym, czyli sprzedawał sadzonki bez zgłoszenia takiego zamiaru do wojewódzkiego inspektora, według art. 123 ust. 2 Ustawy o nasiennictwie, zobowiązany jest on do uiszczenia opłaty sankcyjnej. Powinien ją wnieść w wysokości 2270 zł na rachunek właściwego wojewódzkiego inspektoratu.
Jeśli natomiast podmiot był zobowiązany do wydawania paszportów roślin przez sprzedaż internetową, a nie tego nie robił, według art. 58 ust. 2 Ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami podlega on administracyjnej karze pieniężnej w wysokości od 500 do 5000 zł. Kara naliczana jest za każdą przesyłkę roślin, której dotyczyło naruszenie.
W przypadku prowadzenia sprzedaży internetowej sadzonek podmiot nie posiadał wpisu do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych, który jest konieczny, podlegać on będzie administracyjnej karze pieniężnej w wysokości 1000 zł.
Kary czekają także na tych, którzy naruszyli wyłączne prawo do odmiany. A dokładniej, ci którzy:
- naruszają wyłączne prawo do odmiany;
- oznaczają nazwą odmiany chronionej wyłącznym prawem materiał siewny lub ze zbioru innej, lub nieznanej odmiany.
Podlegają karze grzywny, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
Źródło: piorin.gov.pl, biznes.gov.pl, Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie, Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin, Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami, deccoria.pl
Przeczytaj również:
Przeczytaj, nim zaczniesz sezon na działce. Wzrosły mandaty za wykroczenia na terenie ROD
Odgrodzenie działki – przepisy i formalności. Czy ogrodzenie działki trzeba zgłaszać?
Czy można uciąć gałęzie z drzewa sąsiada, które weszły na twoją działkę? Sprawdź przepisy