Z artykułu dowiesz się:
- Skąd biorą się rybiki w mieszkaniu?
- Czy rybiki cukrowe gryzą
- Czy rybiki cukrowe są szkodliwe
- Jak zwalczać rybiki cukrowe
- Czym różni się rybik cukrowy od piekarnianego
Co to jest rybik cukrowy, srebrzyk?
Rybik cukrowy, znany równiez jako srebrzyk to podłużny, bardzo zwinny owad o srebrnych łuskach. Jego szybkie, zygzakowate ruchy w połączeniu ze zwężającym się odwłokiem przypominają sposób poruszania się ryb – stąd jego nazwa (w języku angielskim jest określany mianem „srebrnej ryby”– silverfish). Upodobał sobie łazienki i kuchnie ze względu na panujące tam ciepło, wilgoć i ciemność. Szkodniki te budzą się do życia, gdy w naszych domach zapada noc, a domownicy idą już spać. Najczęściej spotykać można rybiki cukrowe w:
- kuchni — w szczelinach między podłogą a ścianą, w pobliżu szafek z żywnością
- łazience — w szczelinach płytek i instalacji
- schowku i pomieszczeniach gospodarczych
- pod panelami, wykładzinami i w szczelinach podłóg
Skąd się biorą rybiki?
Naukowcy zadają sobie pytanie, skąd się biorą rybiki. Znalezione w Brazylii skamieniałości rybików, pochodzą z okresu kredy. Srebrzyki występują na całym świecie, lecz najliczniej w krajach tropikalnych. Te, które żyją poza siedzibami ludzkimi, bytują pod kamieniami, gałęziami i w ciemnych zakamarkach ziemi.
- Skąd się biorą rybiki w całym mieszkaniu?
Zwabia je ciepło i wilgoć. Szczególnie dobrze czują się w domu, gdzie nie ma wystarczającej wentylacji. Najczęściej zasiedlają nasze łazienki, szafki kuchenne czy też szafki pod zlewem.
Występujące w niewielkich ilościach, rybiki łazienkowe pozostają prawie niezauważone. Nie lubią światła i żerują w nocy, dlatego prawie się ich nie zauważa. Jednak jeśli znacznie się rozmnożą i założa gniazdo, mogą uszkodzić na przykład zniszczyć tapety na ścianach, uszkodzić książki lub stare dokumenty, mogą też zapuszczać się do kuchni w poszukiwaniu pożywienia.
"Larwa" rybika cukrowego wygląda jak mniejsza wersja dorosłego osobnika Fot. 123RF/PICSEL
-
Rybik cukrowy — rozmnażanie
Rybiki są gatunkiem całkiem odpornym, a długość ich życia dochodzić może nawet do 8 lat (średnio 4). Rozmnażają się bardzo wolno. Dojrzałość osiągają dopiero po 3 latach. Samica rybika składa zaledwie 20 jaj, które mają żółtawe zabarwienie. Umieszcza je w miejscach, z których młode będą miały najbliżej do pożywienia.
Co ciekawe larwy rybika cukrowego nie przechodzą przeobrażeń, jak np. owady latające, których rozwój obejmuje stadia m.in: jaja, larwy, poczwarki. Młode osobniki rybika wyglądają jak mniejsze wersje dorosłych. Osiągają dojrzałość po czterech wylinkach (po upływie ok. 1 roku).
-
Rybik cukrowy — czym się żywi?
Rybik cukrowy prawdopodobnie został przywieziony do Europy w jednym z transportów ziarna, mąki lub ryżu, przybyłych z tropikalnych krajów. Jego ulubionym pokarmem są produkty zawierające skrobię i inne polisacharydy, resztki ze stołu, kleje organiczne, cukry, a także martwe owady. Zdolność trawienia celulozy umożliwia mu zjadanie papieru.
- Rybik cukrowy — jak długo żyje?
Owad ten może przeżyć około roku całkowicie bez pożywienia. Rozmnaża się szybko, a dodatkowo dość długo żyje, co znaczenie utrudnia pozbycie się go z domu.
-
Rybik cukrowy — czy gryzie?
Choć widok rybika nie należy do najprzyjemniejszych, nie jest on groźny dla ciebie ani twoich najbliższych. To całkiem nieszkodliwe owady. Nie wyrządzają szczególnych szkód, nie roznoszą chorób ani zarazków, nie gryzą i nie pojawiają się w widocznych miejscach. Jednak jeśli występują w dużych ilościach, mogą stać się uciążliwe.
-
Rybik cukrowy — czy jest szkodliwy?
Obecność rybików cukrowych w kuchni, łazience czy pod panelami co do zasady nie oznacza, że dom jest zaniedbany i brakuje w nim higieny. Owady nie przenoszą chorób i bakterii, a szukając pożywienia, nie przedostają się do pojemników z żywnością (jak np. mole). Żywią się resztkami, pozostawionymi na blacie czy podłodze. Co więcej — ponieważ są wszystkożerne, żywią się również innymi mniejszymi owadami, bakteriami i roztoczami.
Jak uchronić się przed rybikami?
- Osusz wilgotne pomieszczenie.
- Zachowaj porządek i zminimalizuj ilość rzeczy znajdujących się w łazience, zwłaszcza prania.
- Wypełnij wszystkie szczeliny i otwory silikonem. Kąty i kąciki powinny być bardzo starannie oczyszczane.
- Po każdej kąpieli otwieraj okno i drzwi w łazience, by porządnie ją wywietrzyć.
- Zainwestuj w pochłaniacz wilgoci.
- Wyczyścić kafelki domestosem.
Jak się pozbyć rybików cukrowych z domu? Wystarczy prosta mikstura. Fot.123RF.com
Rybik cukrowy — zwalczanie domowymi sposobami
Rozłóż na noc w łazience warstwę tektury posmarowanej miodem lub słodkim i klejącym się syropem. Rybiki, żywiące się zarówno cukrami, jak i celulozą, zwabione w taką pułapkę nie będą mogły się ruszyć. Rano spal tekturę lub polej ją wrzątkiem. Nie wyrzucaj jej bez zabijania rybików! W ten sposób nie eliminujesz problemu, a jedynie go przenosisz.
Uważaj na tapety i naklejki — jeśli twoje meble i dodatki łazienkowe są oklejone tapetą lub innym materiałem, sprawdź, czy nie zadomowiły się tam rybiki. Często żywią się one klejem, a więc mogą być w najdrobniejszych szczelinach lub miejscach odklejania się tapety.
Systematycznie zamiataj podłogę — owady żywią się także produktami skrobiowymi i resztkami. Uważaj więc wszędzie, gdzie te mogłyby się znaleźć. Zawsze zamiataj łazienkę i kuchnie, nawet jeśli jesteś pewny, że nie znajdowały się tam żadne produkty spożywcze (mogły przenieść się np. na podeszwie kapcia).
Domowy środek na rybiki
Środki na rybiki możemy również wykonać samemu. Babcinym sposobem jest prosta mieszanka cukru z kwasem borowym, którą rozkładamy w łazience w rogach, zakamarkach i fugach przyściennych. Innym sposobem jest mieszanka cukru i boraksu w proporcji 1:2. Można również wyłożyć na tekturę płynny miód, który stanie się dla rybików pułapką.
Może zainteresuje cię również: Sześć uciążliwych owadów domowych i sposoby walki z nimi
Co odstrasza rybiki cukrowe
Prostym sposobem, który nie tylko odstraszy rybiki łazienkowe, lecz także zapewni przyjemny zapach w łazience, jest opryskiwanie ekologicznym, samodzielnie wykonanym zapachem. Taki preparat można wykonać na bazie wody, do której dodamy naturalny olejek lawendowy lub sok z cytryny.
Rybiki nie przepadają również za zapachami:
- rozmarynu
- wrotyczy
- ogórka
- cynamonu
- goździków (przyprawy)
Warto trzymać te odstraszacze np. w szafkach z pożywieniem.
Rybik cukrowy — zwalczanie za pomocą chemii
Jeśli rybiki łazienkowe już się zadomowiły i jest ich na tyle dużo, że niszczą wystrój mieszkania, można zastosować:
- aerozole,
- pułapki,
- lep na rybiki, które możemy nabyć w sklepach.
W mieszkaniu rzadko jednak rybików jest na tyle dużo, aby warto było stosować niezdrowe dla mieszkańców preparaty chemiczne. Chemię stosuje się raczej w muzeach czy bibliotekach.
Do rybików cukrowych podobne są rybiki piekarniane Fot. 123RF/PICSEL
Rybik cukrowy a piekarniczy
Do rodziny rybikowatych należy również rybik piekarniczy (piekarnian), czyli Thermobia domestica. Jest on nieco większy od rybika cukrowego — jego ciało ma ok 13 mm długości i pokryte jest czarnymi i żółtymi łuskami. Odznacza się bardzo długimi czułkami (dużymi niż jego ciało). Preferuje bardzo ciepłe miejsca — dorosłe osobniki z tego gatunku żyją w miejscach o temperaturze nie spadającej poniżej ok. 30 st. C. jaja owadów nie rozwijają się w temperaturze poniżej 22 st. C. Z tego powodu często pojawiają się w piekarniach, a rzadziej w domowych kuchniach (głównie w pobliżu piekarników).