Spis treści:
Uprawa czereśni — podstawowe zasady
Czereśnie, to obok truskawek i jabłek, jedne z najbardziej lubianych przez Polaków owoców. Znane obecnie odmiany czereśni wywodzą od czereśni ptasiej, czyli drzewa naturalnie występującego na terenach Europy Południowej oraz w Azji. Większość odmian czereśni dorasta do 3-5 m wysokości, tworząc sztywne i rozłożyste korony z gałęziami o długości do 1,5 m.
Czereśnie zakwitają dosyć wcześnie, bo już w marcu i kwietniu. Zazwyczaj wytwarzają drobne białe lub lekko różowe kwiatuszki na długich szypułkach, które zebrane są po kilka sztuk. Okres owocowania czereśni zaczyna się w czerwcu. W pierwszej połowie tego miesiąca można już zbierać owoce wczesnych odmian czereśni, natomiast w kolejnych tygodniach, od końca czerwca do końca lipca owocują odmiany średnio wczesne i późne.
Chcąc posadzić czereśnię w swoim ogrodzie, trzeba pamiętać, że to dosyć kapryśne drzewo owocowe, które jest wrażliwe na mrozy oraz podatne na choroby. Chcąc zapewnić czereśni jak najlepsze warunki do rozwoju, trzeba poznać jej wymagania. Poniżej wyjaśniamy, jak uprawiać czereśnię, by zdrowo rosła i wytwarzała pyszne owoce:
- Podłoże
Czereśnie najlepiej sadzić na glebach żyznych, przepuszczalnych i niekwaśnych — o pH od 6,8 do 7,1. Lepiej unikać stanowisko suchych, piaszczystych i nadmiernie gliniastych.
- Stanowisko
Miejsce dla czereśni powinno być słoneczne i zaciszne, najlepiej osłonięte od wiatru.
- Sadzenie
Czereśnie zakupione z gołym korzeniem sadzi się jesienią, od września do połowy listopada. Sadzonki w doniczkach można sadzić za to jesienią oraz wiosną, jednak jeszcze przed fazą nabrzmiewania pąków. Chcąc posadzić kilka drzew w ogrodzie, należy pamiętać, by zapewnić im odpowiednią rozstawę, ponieważ czereśnie mocno się rozrastają. Zalecane są odległości 4-6 m pomiędzy poszczególnymi drzewkami. Jeszcze przed posadzeniem czereśni do wykopanego dołka wrzucić warstwę obornika lub kompostu. Dzięki temu już na samym starcie zapewnimy roślinie dostęp do substancji odżywczych. Po posadzeniu drzewko należy obficie podlać.
- Podlewanie
Młode czereśnie wymagają regularnego podlewania wiosną i latem, a także zimą po ustaniu przymrozków. Natomiast starsze drzewa bez problemu poradzą sobie z krótkotrwałą suszą. Aby zapobiec nadmiernej utracie wody z podłoża, ziemię wokół drzewka warto ściółkować korą.
- Nawożenie
W uprawie czereśni ważne jest też nawożenie. Młode sadzonki wymagają nawozów azotowych oraz preparatów wieloskładnikowych zawierających wapń, magnez, potas i fosfor. Warto też opryskiwać je mocznikiem, który uzupełni niedobory magnezu
- Przycinanie
Po posadzeniu drzewka należy przyciąć jego pęd przewodni oraz pędy boczne. Przez pierwsze trzy lata późną wiosną warto skracać boczne pędy w celu formowania korony drzewa. W następnych latach już po owocowaniu zaleca się przeprowadzać cięcie prześwietlające. Wycina się wtedy pędy rosnące nisko, uszkodzone i krzyżujące się.
- Owocowanie
Warto mieć na uwadze, że pierwsze czereśnie pojawiają się dopiero po 3-5 latach od posadzenia drzewa. Termin dojrzewania owoców zależny jest odmiany. Te wczesne owocują już w połowie czerwca, późne — w połowie lipca.
- Choroby i szkodniki
Czereśnie narażone są na ataki szkodników oraz chorób grzybowych. Szczególnie dotkliwe są zgnilizna drzew pestkowych i rak bakteryjny. Prowadzą nie tylko do zniekształcenia owoców i liści, ale także obumierania całych roślin. Oprócz tego niebezpieczne dla okazów są przędziorki, mszyce i szpaki, które przyczyniają się do strat plonu.
Aby temu zapobiec, warto regularnie wykonywać opryski przeciwko chorobom grzybowym, jak i te odstraszające szkodniki – bardzo ważne jest, aby aplikować środki chemiczne systematycznie o określonych porach, czyli przed kwitnieniem i po nim, a także po zbiorach. Z kolei chcąc, by ptaki nie wyjadały owoców, należy otoczyć drzewa siatką.
Przeczytaj również: Opryski czereśni. Kiedy pryskać czereśnie na robaki, mszyce i choroby?
Opryski to najlepszy sposób, aby pozbyć się chorób i szkodników na czereśniach. Fot. 123RF.com
Najlepsze odmiany czereśni bez robaków
Najczęściej w owocach czereśni znajdują się larwy nasionnicy trześniówki. Szkodnik w trakcie zimy znajduje się w ziemi pod drzewami, gdzie z larwy zamienia się w dorosłego osobnika. Po przepoczwarzeniu, które następuje najczęściej w połowie maja, osiada na dojrzewających owocach czereśni i po około 2 tygodniach składa z nich jaja. Po kolejnych dwóch tygodniach z jaj mogą już wykluć się robaki.
Chcąc zmniejszyć ryzyko wystąpienia robaków w czereśniach, można późną jesienią wykopać około 5-10 cm warstwę ziemi wokół drzewa i wymienić ją na świeżą. To pomoże pozbyć się larw nasionnicy. Inną metodą jest rozłożenie na okres maja i czerwca pod drzewami folii albo gęstej włókniny, co uniemożliwi szkodnikom przedostanie się na zewnątrz i złożenie jaj na dojrzewających owocach.
Jeżeli chcemy dodatkowo zwiększyć szansę, że w naszych owocach nie pojawią się żadne robaki, postawmy na wczesne odmiany tych drzew. Wiąże się to z cyklem życia nasionnicy trześniówki, która składa jaja w owocach pod koniec maja i na początku czerwca. Jeśli owoce dojrzeją szybciej, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że szkodniki te nie złożą jeszcze w nich jaj, a więc nie pojawią się tam larwy.
NIektóre odmiany czereśni rzadko atakowane są przez szkodniki. Fot. Pexels
Jakie wczesne odmiany czereśni są najlepsze? Oto nasze propozycje:
- Rivan
Owoce tej odmiany dojrzewają najwcześniej, już na przełomie maja i czerwca, dlatego czereśnia Rivan uważana jest za najbardziej odporną na obecność robaków. Dodatkowo stosunkowo rzadko choruje też na bakteryjnego raka drzew owocowych, a ze względu na szwedzkie pochodzenie, dobrze radzi sobie w trakcie mrozów.
O ile warunki pogodowe na to pozwalają, to odmiana Rivan co roku wydaje przepiękne, słodziutkie i zdrowe owoce, najczęściej bez żadnych robaków, odporne na pękanie. Wymaga słonecznego i ciepłego stanowiska, dodatkowo nie może być ono osłonięte (wiatr i przepływające powietrze korzystnie wpływają na odporność tej odmiany i zmniejszają ryzyko zachorowania). Podłoże dla odmiany Rivan powinno być natomiast przepuszczalne i żyzne – gleba nie może być zbyt mokra.
- Burlat
Owocuje średnio dwóch tygodniach po odmianie Rivan, jednak nadal dość wcześnie, więc ryzyko wystąpienia robaków nadal jest stosunkowo niskie. To jedna z najpopularniejszych odmian, które sadzi się zarówno w przydomowych sadach, jak i tych przemysłowych (dlatego bardzo często spotkasz ją w sklepie). Nie jest tak odporna na mróz jak Rivan, bywa też narażona na pękanie. Za to owoce są duże, intensywnie czerwone i bardzo smaczne.
Stanowisko dla odmiany Burlat powinno być słoneczne, ciepłe i również nieosłonięte, by zapewnić odpowiedni przepływ powietrza. Gleba natomiast musi być przepuszczalna i wilgotna. Burlat można zatem sadzać obok odmiany Rivan – dodatkowo dlatego, że stanie się dla niej zapylaczem.
- Miodówka jasna (Bladoróżowa)
To odmiana o jasnych, kremowo-różowych, owocach, której plony również zbiera się wcześnie. Ze względu jednak na to, że są bardzo wrażliwe na transport (łatwo o zgniecenie), obecnie drzewa te sadzi się głównie we własnych ogrodach i sadach. Odmiana jest stara, a owoce są bardzo słodkie, o miodowym aromacie – stąd nazwa. Drzewo jest też odporne na pękanie i choroby oraz mróz.
Stanowisko dla miodówki jasnej powinno być ciepłe i słoneczne, ale osłonięte od wiatru. Preferuje przepuszczalne i żyzne gleby o umiarkowanej wilgotności.
- Karesova
Odmiana ta owocuje najczęściej wtedy, gdy odmiana Burlat, więc w pierwszych tygodniach czerwca. Jest odporna na choroby, pękanie i gnicie, dlatego świetnie sprawdza się zarówno w uprawie przydomowej, jak i przemysłowej. Jej pyszne owoce mają też sercowaty kształt i ciemnoczerwony kolor z brązowym zabarwieniem. Odmiana Karesova wymaga słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz żyznej, przepuszczalnej gleby.
- Earlise
To odmiana czereśni pochodząca z Francji, która dojrzewa jeszcze wcześniej niż odmiana Burlat. Wytwarzane przez nią owoce mają bardzo atrakcyjny ciemnoczerwony wygląd i przepyszny smak. Niestety wadą tej odmiany jest podatność skórek na pękanie w czasie obfitych opadów deszczu. Dlatego młodym drzewkom w ogrodzie warto zapewnić osłony przeciwdeszczowe.
- Kasandra
To nowa czeska odmiana czereśni dojrzewająca kilka dni po odmianie Burlat. Drzewka te plonują regularnie, a ich owoce osiągają bardzo dużą gramaturę — nawet do 12 g. Ponadto owoce mają sercowaty kształt, pyszny słodki smak, a skórki mają małą podatność na pękanie.
Przeczytaj również: Cięcie czereśni. Jak i kiedy przycinać czereśnie?
Dokonując selekcji zdrowych i uszkodzonych pędów, dajesz roślinie możliwość silnego wzrostu. Fot.123RF.com
"Na zdrowie": Wiśnie i czereśnie. Wiele łączy i dzieli, oba owoce warte grzechu na INTERIA.TV.