Spis treści:
- Od czego zależy odporność roślin na mróz?
- Rośliny odporne na zimno
- Jak pielęgnować rośliny odporne na mróz?
Od czego zależy odporność roślin na mróz?
Wygląd ogrodu zależy w dużej mierze od preferencji ogrodnika, układu przestrzennego i dostępnego miejsca – zwykle w tej właśnie kolejności. Inne czynniki decydujące o tym, jak go urządzamy to znajomość rozmaitych gatunków roślin, ich niewygórowane potrzeby siedliskowe i "bezobsługowość". Jednym słowem szukamy do ogrodów tego, co nam się podoba, nie wymaga wiele pracy i opieki, wybacza popełniane na początku uprawy błędy, a przy tym pełni nadaną funkcję: dekoracyjną, osłaniającą, owocodajną.
Wśród ważnych cech roślin do ogrodów zakładanych w naszym klimacie znajduje się ich odporność na mróz, ponieważ słabe gatunki nie przetrwają polskich zim, długich, kapryśnych, bardzo nieprzewidywalnych. Powszechnie dostępne dane wskazują na to, że okres bez przymrozków w kraju trwa średnio 4 miesiące, mniej więcej od 15 maja do 15 października. Pozostały czas to pogodowa loteria, z którą wiele roślin nie radzi sobie najlepiej, a niektóre nie radzą sobie wcale. Do wysoce wrażliwych okazów, które chętnie sadzimy w ogrodach, należą m.in. begonie, pacioreczniki, petunie, dalie, cantedeskie czy kaladium. Oczywiście wrażliwców, których atrakcyjność trwa do pierwszych przymrozków, jest znacznie więcej.
Od czego zależy mrozoodporność roślin lub jej brak? Warunkują ją przede wszystkim:
- cechy gatunkowe oraz odmianowe,
- pochodzenie,
- zdolność adaptacji do warunków środowiskowych.
Okazy mrozoodporne to rośliny, które odpowiednio zestawione doskonale prezentują się przez wiele lat, a ich wysoka odporność pozwala przetrwać nawet skrajne temperatury. Fot. vau902/CanvaPro
Warto wiedzieć, że nawet jeśli czysty gatunek wykazuje wysoką wrażliwość lub odporność na mróz, jego odmiany mogą reagować inaczej. Co ciekawe, również to, z jaką zimą mają do czynienia, wpływa na ostateczną zdolność radzenia sobie z chłodem. Część roślin odpornych na mróz bez trudu przetrwa do wiosny, jeśli zima będzie śnieżna, z kolei bez białej, puszystej okrywy i w obliczu wysokich mrozów nie poradzą one sobie już tak dobrze. Jakich drzew, krzewów i bylin najlepiej szukać do ogrodu, w którym sezon na ciepło trwa krótko? Które gatunki w pełni zasługują na miano mrozoodpornych i przetrwają naszą zimę? Oto przykłady niezwykle dekoracyjnych roślin, które mogą być uprawiane bez najmniejszych obaw o przemarzanie.
Przeczytaj również: Zimozielone rośliny iglaste do ogrodu. 10 ciekawych i oryginalnych gatunków
Rośliny odporne na zimno
Lista roślin, które doskonale radzą sobie z mrozem, a co za tym idzie, są odpowiednie do wszystkich stref klimatycznych wyznaczonych w analizie możliwości uprawowych na terenie naszego kraju, jest naprawdę długa.
Wszystkie propozycje, które na niej znajdziesz to okazy, które albo bez najmniejszego uszczerbku przetrwają nawet bardzo siarczyste mrozy, albo dotknięte nimi w krótkim czasie doskonale się regenerują. Można sadzić je zarówno na Nizinie Szczecińskiej, Kaszubach, Kujawach jak i Pomorzu, na Mazurach, Podlasiu, a także w Wielkopolsce, na Wyżynie Śląskiej, w Niecce Nidziańskiej czy kotlinie podkarpackiej – jednym słowem wszędzie, gdzie tylko zapragniesz.
Rośliny te możesz też sadzić w dowolnej formie: pojedynczo, po kilka sztuk, w dużych grupach tj. w nieregularnych lub regularnych kompozycjach, a także jako wyższy szpaler lub zwarty, dekoracyjny żywopłot. Część z nich bezpośrednio po posadzeniu do gruntu może wymagać okrycia na pierwszą zimę, ale już w kolejnym roku zyskuje oczekiwaną odporność.
Dławisz okrągłolistny to ciekawa i trochę niedoceniana roślina, która może rosnąć jak okazały krzew lub zostać poprowadzona w formie bonsai. Doskonale radzi sobie w naszym klimacie. Fot. hongquang09/CanvaPro
Poznaj rośliny odporne na zimno, które w twoim ogrodzie przetrwają najtrudniejsze miesiące, a przy tym będą idealne do dobrze widocznych miejsc:
- żywotnik złocisty i złotokończysty,
- berberys purpurowy,
- suchodrzew alpejski,
- ligustr pospolity,
- kokornak wielkolistny,
- dławisz okrągłolistny i amerykański,
- karagana syberyjska,
- powojnik pnący i tanguski,
- dereń biały,
- głóg szkarłatny, zielony, ostrogowy,
- oliwnik srebrzysty,
- trzmielina europejska,
- hortensja drzewkowata wielokwiatowa (najwyższa odporność ze wszystkich hortensji),
- jabłoń purpurowa,
- morwa biała,
- winobluszcz pięciolistkowy,
- jaśminowiec wonny, kaukaski złocisty,
- pęcherznica omszona, kalinolistna,
- pięciorniki w odmianach: 'Farrer's White', 'Katherine Dykes', 'Maanelys', 'Ochroleuca', 'Veitchii',
- porzeczka alpejska, porzeczka złota,
- bez czarny, koralowy,
- większość gatunków wierzby w tym ostrolistna, biała, siwa,
- cytryniec chiński,
- tawlina chińska,
- tawuła japońska, Billarda, drobna, Douglasa,
- śnieguliczka biała,
- lilak amurski, a także chiński, drobnolistny, ottawski, zwisłokwiatowy, aksamitny, pospolity,
- kalina kanadyjska i koralowa.
Część roślin mrozoodpornych utrzymuje zielone liście przez cały rok, inne bajkowo kwitną, zmieniają kolory wraz z porami roku, a zimą przechodzą w stan spoczynku. Zawsze sprawdź, jak je pielęgnować w okresie mrozów i z nadejściem wiosny. Fot. emer1940/Afonskaya/CanvaPro
Ciekawymi okazami żelaznych roślin do ogrodów, w których to właśnie zimy stanowią niemałe wyzwanie, są również wybrane odmiany irgi, ostrokrzewów (choć te lubią przemarzać w rejonie Podlasia) oraz mało popularny kiścień, który dodatkowo zachowuje swoje piękne liście na całą zimę.
Wśród mrozoodpornych bylin prym wiodą: złocień arktyczny, fiołek labradorski, wybrane astry, kosaciec syberyjski, cebulica syberyjska. Nieco niższa, ale wciąż bardzo zadowalająca odporność na mrozy cechuje jeżówkę purpurową, astry alpejskie, liatry kłosowe, miłki wiosenne, kosaćce żółte, dzwonki karpackie, a także pięknie prezentujące się w ogrodach smagliczki skalne, goździki alpejskie czy brunnery wielkolistne.
Jak pielęgnować rośliny odporne na mróz?
Dla wszystkich roślin ogrodowych, zarówno tych bardziej wrażliwych, jak i prawdziwie żelaznych okazów, ważny jest dobry start. Ich odporność wzrasta, a kondycja poprawia się, dzięki temu, że świadomie zapewnisz im odpowiednie warunki adaptacyjne oraz do późniejszego rozwoju.
Niezależnie od gatunku i odmiany rośliny potrzebują względnie dobrych lub bardzo dobrych warunków glebowych. Dlatego też przygotowując stanowiska pod uprawy, wzbogacamy je rozmaitymi, naturalnie pozyskanymi nawozami: obornikiem, humusem, torfem czy dobrze przerobionym, domowym kompostem. Szukamy im stanowiska słonecznego, ewentualnie półcienistego, w którym z jednej strony nie będzie doskwierał im nadmierny skwar, z drugiej zaś w czasie długich zim nie wymęczy ich srogi wiatr.
Rośliny mrozoodporne potrafią przetrwać temperatury do nawet -40°C, jednak bezśnieżne zimy i długie, mroźne noce potrafią mocno nadwyrężyć ich zdrowie. Jeśli obawiasz się o ich kondycję, a prognozy są naprawdę krytyczne dla twojego regionu, możesz sięgnąć po specjalne osłony termiczne. Prostszą opcją jest krótkotrwałe okrycie roślin kartonową konstrukcją, która choć trochę ograniczy ich ekspozycję na mróz, szczególnie w nocy.
Każdorazowo okrywając roślinę, zwracaj uwagę, by zakładana osłona – czy to kartonowa, siateczkowa, z agrowłókniny czy materiałowa – nie dotykała powierzchni liści ani pędów rośliny. Nawet najtrwalszym okazom z listy żelaznych gatunków do zimowego ogrodu nie zaszkodzi podlanie przed nadejściem najwyższych przymrozków. Dzięki odpowiedniej dawce wilgoci w glebie wytwarzane w niej ciepło zostanie zatrzymane na dłużej, co stworzy filtr ochronny dla korzeni.
Wiele roślin ma w nazwie określenia syberyjska, alpejska, które kojarzą się ze śniegiem i mrozem, jak karagana syberyjska. Lilak amurski również doskonale znosi zimno. Fot. Dashabelozerova/DeepGreen/CanvaPro
Nie zapominaj też, że na kondycję i siły twoich krzewów, drzew ozdobnych i bylin wpływa całoroczna pielęgnacja, dlatego dbaj o ich nawożenie, tworząc tym samym solidny fundament do przetrwania zimy. Niezależnie od tego, jakie rośliny wybierzesz na rabaty, żywopłot lub do dekoracyjnych stref zielonych, monitoruj ich stan, bo zachodzące zmiany klimatyczne sprawiają, że nawet najtrwalsze okazy poddawane są próbom, które potrafią przekraczać ich tolerancję. Uważność w uprawach potrafi je uratować.
Źródło: deccoria.pl
Przeczytaj również:
Te gatunki potrzebują przemrożenia, żeby kwitnąć wiosną. Co posadzić przed przymrozkami
Sadzenie kwiatów na wiosenne rabaty. Mało znane kwiaty cebulowe, które zimują w gruncie